Author :
Abstract
Bu araştırma, spor yapan ve yapmayan orta öğretim öğrencilerinin problem çözme becerilerinin incelenmesi amacıyla yapılan betimsel bir çalışmadır. Çalışmada ayrıca, öğrencilerin yaş, cinsiyet, spor yapma yılı, aile gelir düzeyi, öğrenim düzeyi, anne-baba eğitim durumu değişkenleri açısından da farklılıklar incelenmiştir. Çalışma 2019-2020 eğitim öğretim yılında Gaziantep ilinde öğrenim gören spor yapan ve yapmayan ortaöğretim öğrencileri üzerinde gönüllülük esasına dayalı olarak uygulanmıştır. Çalışmaya 421 öğrenci gönüllü olarak katılmıştır. Eksik veya yanlış doldurulan ölçekler çalışma dışı bırakılmış ve toplam 357 öğrencinin (172 bayan, 185 erkek) doldurduğu ölçekler çalışma kapsamında değerlendirilmiştir. Araştırmada veri toplamak amacıyla Türkçe’ye uyarlaması Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından yapılan Problem Çözme Envanteri (PÇE) kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 22.0 programından yararlanılmıştır. Sonuç olarak, araştırma grubunda yer alan ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme becerileri olumlu olarak değerlendirilmiştir. Cinsiyet değişkeni açısından erkek öğrencilerin daha olumlu olduğu, yaş, öğrenim düzeyi, aile gelir düzeyi değişkenleri açısından farklılık görülmemiştir. Spor yapan öğrencilerin, spor yapmayan öğrencilerden daha olumlu problem çözme becerileri görülmüş olup, spor yapanlar arasında yapılan karşılaştırmada, spor yapma yılı yüksek olanların problem çözme becerilerinin daha olumlu olduğu belirlenmiştir. Anne eğitim durumu açısından farklılık görülmezken, baba eğitim durumu yüksek olanların problem çözme becerilerinin daha olumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dolayısıyla spor ile uğraşmanın gelişim çağında olan çocukların problem çözme becerilerinin gelişmesinde önemli bir etken olduğu söylenebilir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to investigate problem solving skills of the high school students who do physical exercise and who don’t do it. This study also researches different variables affecting problem solving skills such as age, gender, income level of the families, the exercise period and education level of themselves and their parents. The study based on the criteria of voluntariness was perfomed on the students doing and not doing sport in Gaziantep in 2019-2020 education year. 421 one students participated in the study. The missing or false measurements were excluded from the study. The study was completed by 357 students (172 girls and 185 boys). The data were collected using ‘Problem Solving Skill Questionaire’ devoloped by Heppner and adapted into Turkish by Şahin. Data analysis was performed by SPSS statistics software 22.0 version. In conclusion, the study showed that problem solving skills of the high school students who participated in the study was evaluated as positive. When the students were compared in terms of gender, it was seen that boys’ problem solving skills were higher than girls. There were no significant differences between the students in terms of age, education level and income level of their parents. It was showed that the students doing physical exercise were beter at problem solving skills than those not doing sport. Also, when the students doing sport were compared with each other, the students with long exercise period had better problem solving skills. Although no difference was found between the students in terms of mothers’ education level, the students whose fathers had higher education level had important differences in their problem solving skills. Consequently, doing physical exercise provide the students to improve their problem solving skills.
Keywords
- Adair, J. (2000). Karar Verme ve Problem Çözme (Çev.:Nurdan Kalaycı), Gazi Kitabevi, Ankara.
- Adair, J. (2000). Karar Verme ve Problem Çözme (Çev.:Nurdan Kalaycı), Gazi Kitabevi, Ankara.
- Ağır, M. (2007). “Üniversite Öğrencilerinin Bilişssel Çarpıtma Düzeyleri ile Problem ÇözmeBecerileri ve Umutsuzluk Düzeyleri Arasındaki İlişki”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Atasoy, B. & Kuter, F.Ö. (2005). “Küreselleşme Ve Spor”, Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1):11-22.
- Ayancı, H. (2019). “Bireysel ve Takım Sporu Yapan Üniversite Öğrencilerinin İletişim BecerilerininProblem Çözme Becerileri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Baki, E. (2019). “Gençlerin Spora Katılım Düzeylerine Göre İletişim Becerileriyle Problem ÇözmeYeteneklerinin İncelenmesi (Erzurum İli Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
- Canan, F. & Ataoğlu, A. (2010). “Anksiyete, Depresyon ve Problem Çözme Becerisi Algısı Üzerine Düzenli Sporun Etkisi”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11:38-43.
- Çağlayan, H.S.; Taşğın, Ö. & Yıldız, Ö. (2008). “Spor Yapan Lise Öğrencilerinin ProblemÇözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(1):62-77.
- Çelikkaleli, Ö. & Gündüz, B. (2010). “Ergenlerde Problem Çözme Becerileri ve Yetkinlik İnançları”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2):361-367.
- Çeviker, A.; Turkay, H. & Aydın, A.D. (2016). “Beden Eğitimi ve Spor Etkinliklerinin vıı ve vııı.Sınıf Ortaokul Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri Üzerine Etkisi”, İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1):58-65.
- Çok, F. (2007). Farklı Bağlamlarda Ergen Gelisimi, Ankara, İmge Kitabevi.
- Duman, S. & Kuru, E. (2010). “Spor Yapan ve Spor Yapmayan Türk Öğrencilerin Kişisel UyumDüzeylerinin Belirlenmesi ve Karşılaştırılması”, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(1):18-26.
- Dündar, S. (2009). “Üniversite Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri ile Problem Çözme BecerileriArasındaki İlişkinin İncelenmesi” Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2):139-150.
- Elkin, N. & Karadağlı, F. (2015). “Üniversite Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerinin Değerlendirilmesi”, Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1):11-18.
- Erdem, A.L. & Genç, G. (2015). “Lise Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri ile EleştirelDüşünme Becerileri Arasındaki İlişki”, OPUS- Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, 5(8):32-44.
- Evrekli, E.; İnel, D. & Türkmen, L. (2011). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Problem Çözme Becerilerinin Araştırılması”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29):167-178.
- Genç, S.Z. & Kalafat, T. (2010). “Öğretmen Adaylarının Empatik Becerileri ile Problem Çözme Becerileri”, Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 3(2):135-147.
- Heppner, P.P.; Baumgardner, A.H. & Jakson, J. (1989). “Depression and Attributional Style: Are They Related?”, Cognitive Therapy and Research, 9:105-113.
- Heppner, P.P & Peterson, C.H. (1982). The Development and Implications of a Personal-Problem Solving Inventory”, Journal of Counseling Psychology, 29:66–75.
- Kanbay, Y.; Aslan, Ö.; Işık, E. & Kılıç, N. (2013) “Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme Becerileri”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3):244-251.
- Karabulut, E. & Ulucan, H. (2011). “Yetiştirme Yurdunda Kalan Öğrencilerin Problem ÇözmeBecerilerinin Çeşitli Değişkenler Bakımından İncelenmesi (Kırşehir iİli Örneği)”, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1):227-238.
- Korkut, F. (2002). “Lise Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22:177-184.
- Kul, M. & Demirel, M. (2015). “Lise Öğrencilerinin Spor Değişkenine Göre Sosyal Beceri veAtılganlık Düzeylerinin Karşılaştırılması”, International Journal of Cultural and Social Studies, 1:41- 54.
- Küçük, V. & Koç, H. (2004). “Psiko-Sosyal Gelişim ve Spor Süreci İçerisinde İnsan ve Spor İlişkisi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10:131-141.
- Mayer, R.E. (1992). Thinking, Problem Solving, Cognition, Eecond Edition, WH Freeman and Company, Newyork.
- Özyürek, A.; Özkan, İ.; Begde, Z. & Yavuz N.F. (2015). “Okul Öncesi Dönemde Beden Eğitimi ve Spor”, International Journal of Science Culture and Sport, 3(3):479-488.
- Ramazanoğlu, F.; Karahüseyinoğlu, M.F.; Demirel, E.T.; Ramazanoğlu, M.O. & Altungül, O.(2005). “Sporun Toplumsal Boyutlarının Değerlendirilmesi”, Fırat Üniversitesi Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 3(3):153-157.
- Savaşır, İ. & Şahin, N.H. (1997). Bilişsel-Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara.
- Serin, B.N. & Derin, R. (2008). “İlköğretim Öğrencilerinin Kişilerarası Problem Çözme BecerisiAlgıları ve Denetim Odağı Düzeylerini Etkileyen Faktörler”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1):1-18.
- Sezen, G. & Paliç, G. (2011). “Lise Öğrencilerinin Problem Çözme Becerisi AlgılarınınBelirlenmesi”, 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27- 29 April 2011, Antalya.
- Şahin, N.; Şahin, N.H. & Heppner, P.P. (1993). “Psychometric Proporties of the Problem SolvingInventory In a Group of Turkish University Students”, Cognitive Therapy and Research, 4 (17):379– 396.
- Türkçapar, Ü. (2009). “Beden Eğitimi Spor Yüksek Okulu Öğrencilerinin Farklı DeğişkenlerAçısından Problem Çözme Becerileri”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1):129-139.
- Ünüvar, A. (2003). “Çok Yönlü Algılanan Sosyal Desteğin 15-18 Yaş Arası Lise ÖğrencilerininProblem Çözme Becerisine ve Benlik Saygısına Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Yalçın, B.; Tetik, S. & Açıkgöz, A. (2010). Yüksekokul Öğrencilerinin Problem Çözme BecerisiAlgıları ile Kontrol Odağı Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma” Organizasyon ve Yönetim Bilmleri Dergisi, 2(2):19-27.
- Yetim, A.A. (2000). “Sporun Sosyal Görünümü”, Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1:63-72.
- Yıldırım, A.; Hacıhasanoğlu, R.; Karakurt, P. & Türkleş, S. (2011). “Lise Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri ve Etkileyen Faktörler”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1):905-921.
- Yıldırım, S. & Özcan G. (2011). “Lisanslı Olarak Takım Sporu ve Bireysel Spor Yapan ile SporYapmayan Ortaöğretim Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin Karşılaştırılması”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(23):111-135.
