Author:
Abstract
Bu çalışmada Türkiye için döviz kurundan TÜFE enflasyonuna geçiş etkisi (pass-through) incelenmektedir. Analiz dönemi olarak 2006:04-2021:07 dönemi dikkate alınmıştır. Analizde kullanılan dönemler TCMB başkanlarının görev süreleri dikkate alınarak üç farklı döneme ayrılmıştır. 2006:04-2011:03 arası dönem Durmuş Yılmaz, 2011:04-2016:03 arası dönem Erdem Başçı, 2016:04-2021:07 arası dönemde Başçı sonrası dönemi temsil etmektedir. 2016 sonrası dönemde Murat Çetinkaya, Murat Uysal, Naci Ağbal ve Şahap Kavcıoğlu’nun başkanlık yaptığı dönemdir. 2016 sonrası başkanların görev süresinin kısa olması nedeniyle analizde bu dönem Başçı sonrası dönem olarak sınıflandırılmıştır. Analiz dönemi üç farklı döneme ayrılmasının nedeni farklı dönemlerde Türkiye’deki döviz kuru geçişkenliği hakkında bilgi sahibi olunmasının amaçlanmasıdır. Ekonometrik analizde enflasyon oranının hesaplanmasında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) kullanılmıştır. Döviz kuru olarak ise sepet döviz kuru dikkate alınmıştır. Geçiş etkisinin incelenmesi amacıyla kurulan modeller Vektör Otoregresif (VAR) yöntemiyle tahmin edilmiştir. VAR modeli yardımıyla elde edilen etki tepki analizlerine göre, Yılmaz ve Başçı döneminde döviz kurundaki şok karşısında enflasyon oranın verdiği tepki istatistiksel olarak anlamsızken, Başçı sonrası dönemde döviz kuruna gelen şokun enflasyon üzerindeki etkisinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu ve bu etkinin pozitif yönde olduğu tespit edilmiştir. Varyans ayrıştırması sonucuna göre, Başçı sonrası dönemde döviz kurunun enflasyon oranının varyansı içerisindeki payı daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu sonuçta etki-tepki fonksiyonlarından elde edilen sonuçları destekler niteliktedir. Son olarak uygulanılan Granger nedensellik analizi sonucuna göre Yılmaz döneminde TÜFE’den kura tek yönlü nedensellik bulunmuştur. Başçı döneminde nedensellik bulunmazken, Başçı sonrası dönemde ise çift yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Elde edilen tüm bulgular; Başçı sonrası dönemin önceki dönemlerden döviz kuru-enflasyon ilişkisi noktasında kayda değer bir şekilde farklılaştığı göstermektedir.
Keywords
Abstract
In this study, the pass-through effect from exchange rate to CPI inflation is examined for Turkey. The period of 2006:04-2021:07 was taken into account as the analysis period. The periods used in the analysis are divided into three different periods, taking into account the terms of office of the CBRT governors. The period between 2006:04-2011:03 Durmus Yilmaz, the period between 2011:04-2016:03 Erdem Basci, represents the period after Basci between 2016:04-2021:07. In the post-2016 period, Murat Cetinkaya, Murat Uysal, Naci Agbal and Sahap Kavcioglu governor. Due to the short tenure of the post-2016 presidents, this period was classified as the post-Basci period in the analysis. The reason why the analysis period is divided into three different periods is to have information about the exchange rate pass-through in Turkey in different periods. In the econometric analysis, the Consumer Price Index (CPI) was used to calculate the inflation rate. The basket exchange rate was taken into account as the exchange rate. The models established to examine the transition effect were estimated by the Vector Autoregressive (VAR) method. According to the impulse-response analyzes obtained with the help of the VAR model, while the response of the inflation rate against the shock in the exchange rate in the Yilmaz and Basci period was statistically insignificant, the effect of the shock to the exchange rate on the inflation in the post-Basci period was found to be statistically significant and this effect was positive. According to the variance decomposition result, it was seen that the share of exchange rate in the variance of the inflation rate was higher in the post-Basci period. This result supports the results obtained from impulse-response functions. Finally, according to the Granger causality analysis applied, unidirectional causality was found from CPI to exchange rate in the Yilmaz period. While no causality was found during the Basci period, a bidirectional causality relationship was found in the post-Basci period. All the findings obtained; It shows that the post-Basci period differs significantly from the previous periods in terms of the exchange rate-inflation relationship.