Kur’ân’ın Anlaşılmasında Pozitif Bilimlerin Verilerinden Yararlanılmasının Oluşturduğu Problemlere Dair Bir Değerlendirme
Author:
Abstract
Tefsir, Allah kelâmı olan Kur’ân’ın manasını beşerin gücü nispetince tespit edebilmeyi gaye edinmiş bir ilim dalıdır. Bu gaye gerçekleştirilirken tarihî süreç içerisinde farklı yöntem ve anlayışlar ortaya çıkmıştır. Erken dönemde tefsir daha çok rivayet malzemesine dayalı olarak yapılırken, vahiy döneminden uzaklaşılması ve farklı kültürlerle etkileşim sonucunda Kur’ân’da ve sünnette doğrudan cevabı olmayan bazı soru ve sorunların ortaya çıkması, ilerleyen dönemlerde re’y ile tefsirin yaygınlaşması ve gelişmesini beraberinde getirmiştir. Ayrıca bu süreçte tefsir ilminin gelişmesi ve sistemleşmesi, Kur’ân’ı anlamada yeni yaklaşımlar ve yeni yöntemler ortaya çıkarmıştır. Bilimsel tefsir de bu yöntemlerden biridir. Bilimsel tefsir tabiri Allah’ın yaratma düzenine dair bazı işaretler vererek insanları tefekküre sevk eden kevnî âyetleri ve Kur’ân’daki çeşitli bilim dallarıyla ilişkilendirilebilecek âyetleri, çağın bilimsel verilerini esas alarak yorumlayan tefsirler için kullanılır. Bu yöntem kullanılarak hazırlanan tefsir çalışmalarında yer yer âyetlerin mana sınırlarının zorlandığı ve genel tefsir kaidelerinin dışına çıkıldığı örnekler müşahede edilmektedir. Bu durum, zaman zaman uzak te’viller yapılarak kast edilmiş olma ihtimali bulunmayan manaların âyetlere yüklenmesine ve dolayısıyla Kur’ân’ın yanlış anlaşılmasına sebebiyet verebilmektedir. Bu makalede bilimsel tefsir metodunu ortaya çıkaran etkenler incelenerek modern dönemdeki bilimsel tefsir anlayışına değinildikten sonra bu tefsir metodunda pozitif bilimlerden yararlanılmasının Kur’ân’ın anlaşılması hususunda ortaya çıkarabileceği problemler, ilmî tefsir örneklerinden hareketle tespit edilmeye ve bu sorunların oluşturabileceği yanılgılar ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
Exegesis is a branch of science that aims to determine the meaning of the Qur'an, which is the Word of God, in proportion to human power. While realizing this aim, different methods and understandings have emerged in the historical process. While exegesis was mostly based on narration material in the early period, the emergence of some questions and problems that did not have a direct answer in the Qur'an and the Sunnah as a result of the move away from the period of revelation and interaction with different cultures brought about the spread and development of commentary and exegesis in the following periods. In addition, the development and systematization of the science of exegesis in this process has revealed new approaches and new methods in understanding the Qur'an. Scientific interpretation is one of these methods. The term scientific exegesis is used for interpretations based on the scientific knowledge of the age, the verses in the Qur'an that can be associated with various branches of science and the verses of nature that lead people to contemplation by giving some indications about the creation order of Allah. In the exegesis studies prepared using this method, it is observed that the meaning limits of the verses are forced from time to time and the general exegesis rules are exceeded. This situation can cause the meanings that are not likely to be meant by making distant interpretations from time to time, to be attributed to the verses and therefore to misunderstanding of the Qur'an. In this article, the factors that reveal the scientific interpretation method will be examined and the understanding of scientific interpretation in the modern period will be mentioned. Then, based on scientific tafsir examples, it will be tried to determine the problems that the use of positive sciences in this tafsir method may cause in understanding the Qur'an and to reveal the misconceptions that these problems may cause.