Author:
Abstract
Yaşamın getirdiği çeşitli tehlikeler karşısında korunmak ve güvenlik içerisinde olmak fizyolojik ve sosyal bir gerekliliktir. İnsanlar yaşam boyunca hastalık, işsizlik, evlenme, doğum gibi kimi zaman gelirlerinde azalma veya kayba sebep olan, kimi zaman da ek harcama yapmayı zorunlu kılan bazı olay veya tehlikelerle karşı karşıya kalırlar. Önceleri bu hayat risklerine karşı korunma ihtiyaçları geniş aile yapısı içinde geleneksel şekilde karşılanırken sanayileşme süreci ile aile yapısının değişmesi ve sosyal güvenlik ihtiyacının aile içinde karşılanmasındaki yetersizlikler gibi birçok neden sosyal güvenlik sisteminin kurulmasını zorunlu kılmıştır.
Dünyada farklı şekillerde uygulanan evrensel bir hak olan sosyal güvenlik birçok sorunla da karşı karşıya kalmaktadır. Bu sorunlardan birisi de finansman sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Sosyal güvenliğin sağlanmasında sosyal sigortalar, sosyal yardımlar ve sosyal hizmetler olmak üzere üç farklı yöntem söz konusudur. Öncelikle bu yöntemlerden sosyal sigortalar dışında kalan yöntemler primsiz sistem olarak nitelendirilmektedir. Bu nedenle bunların finansmanı kamu bütçesinden veya özel tahsisli vergiler ile fonlardan karşılanmaktadır. Sosyal sigortalar ise primli bir sistemdir ve sosyal güvenlik sisteminin finansmanı primli sistem üzerinden incelenecektir.
Çalışmamızda sosyal güvenlik sisteminin başlıca sorunlarından birisi olan finansman konusu ele alınmaktadır. Bu bağlamda finansman ile ilgili olarak kapitalizasyon ve dağıtım yöntemi incelenerek Türkiye’de uygulanan finansman yöntemleri ile ilgili bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında teoride biriktirme ağırlıklı şekilde uygulanan karma yöntemin uygulamada istenilen başarıyı sağlayamadığı kanısına varılmıştır.
Keywords
Abstract
It is a physiological and social necessity to be protected and safe in the face of various dangers brought by life. Throughout life, people are faced with some events or dangers such as illness, unemployment, marriage, birth, which sometimes cause a decrease or loss in their income, and sometimes make it necessary to make additional expenditures. While the protection needs against these life risks were traditionally met within the extended family structure, many reasons such as the industrialization process and the change in the family structure and the inadequacy of meeting the social security needs within the family necessitated the establishment of the social security system.
Social security, which is a universal right practiced in different ways around the world, also faces many problems. One of these problems is the problem of financing. There are three different methods of providing social security: social insurance, social assistance and social services. First of all, these methods, other than social insurance, are described as a premium-free system. For this reason, they are financed from the public budget or from privately allocated taxes and funds. Social insurance, on the other hand, is a premium system and the financing of the social security system will be examined through the premium system.
In our study, financing, which is one of the main problems of the social security system, is discussed. In this context, by examining the capitalization and distribution method regarding financing, an evaluation has been made about the financing methods applied in Turkey. Within the scope of the study, it was concluded that the mixed method, which was mainly applied in theory, could not achieve the desired success in practice.