Cumhuriyet öncesi ve sonrası dönemde Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde dinî hayatın sürdürülmesini ve canlılığının korunmasını sağlayan iki önemli kurum vardır: Birincisi tekke/tarikatlar diğeri de medreselerdir. Bu tekke ve medreselerin gelişmesinde, dinî hayatın neşvünema bulmasında, en önemli modeller medrese âlimleri olmuştur. Bu bildiride; Muş il merkezinde yaşayan müderrislerin toplumsal yaşamdaki rolü üzerinde durulacaktır. Bu amaçla bu müderrislerin/kanaat önderlerinin bölgenin manevî, sosyal, kültürel kalkınmasına katkıları ve bu katkıların sosyal barışın tesisinde rolü araştırılacaktır. Bu çerçevede yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak medrese hocası/hocalarıyla mülakat yapılacaktır. Bu görüşmeler çerçevesinde barış ve arabuluculuk, yardımlaşma, dayanışma, sivil inisiyatifi geliştirme, bölgenin maddî ve manevî kalkınması gibi konularda sorular yöneltilecektir. Mülakatlar neticesinde elde edilen bilgiler analiz edilecek ve birtakım sonuç ve önerilerde bulunulacaktır.
In the period before and after republic, there are two important institutions that provide the resumption and vitality of religious life in the East and Southeast of Turkey: The first is lodge/tariqats and the other is madrassas. The most important models in the development of lodge and madrasas, and the improvement in religious life have been madrasa scholars. In this paper; the role of the müderris, who live in Mush city center, in social life will be focused. For this purpose, these müderris’/opinion leaders’ contributions in the region’ spiritual, social and cultural development and the role of these contributions in the establishment of social peace will be explored. In this context, interviews will be held with madrasa teacher/teachers by using face to face interview technique. Within the framework of these interviews questions will be asked in areas such as peace and negotiation, cooperation, solidarity, developing civil initiative and the material and spiritual development of the region. The information obtained during the interview’s result will be analyzed and some conclusions and recommendations will be given.