Author :
Abstract
Bu makale, yapay zekanın (YZ) sanat ve tasarım alanındaki uygulamalarına ilişkin güncel bir literatür taraması sunmakta ve bu uygulamaların Türk fikri mülkiyet hukuku kapsamındaki yansımalarını incelemektedir. Bu çalışma, ilgili bilimsel çalışmaları inceleyerek, üretken sanat, hesaplamalı tasarım ve yapay zekâ destekli yaratıcılık araçlarını kapsayan sanatsal yaratımda yapay zekanın çok yönlü kullanımını araştırmaktadır. Makale, yapay zekanın geleneksel sanatsal uygulamalar üzerindeki dönüştürücü etkisinin altını çizmektedir ve bu ilerlemelerin beraberinde getirdiği fikri mülkiyet hukuku zorluklarını incelemektedir. Yapay zekâ tarafından üretilen sanat eserlerinin insan ve yapay zekâ yaratıcılığı arasındaki sınırı nasıl bulanıklaştırdığını ve böylece fikri mülkiyet alanında yaratıcılık, özgünlük ve sahiplik kavramlarına ilişkin ne gibi sorgulamalara yol açtığını tartışmaktadır. Ayrıca, bu çalışma Türkiye'deki mevcut yasal çerçeve içinde fikri mülkiyet mevzuatının temeli olan Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun (FSEK) yapay zekâ tarafından üretilen eserler açısından uyumluluğunu ve yeterliliğini irdelemektedir. Yapay zekâ tarafından üretilen sanat eserleri için telif hakkı koruması, yapay zekâ modellerinin ihlale karşı sorumluluğu ve yaratıcı süreçte insan müdahalesinin rolü gibi konulara değinmektedir. Buna ek olarak, makale, uluslararası hukuk alanlarının bu konuları nasıl ele aldığına dair karşılaştırmalı bir analiz sağlamak için uluslararası perspektifleri ve uygulamaları incelemektedir. Bu araştırma, yapay zekâ uygulamalarının eseri ve tasarımlara ait fikri mülkiyet kavramının Türk fikri mülkiyet hukuku bağlamındaki yansımalarını inceleyerek, yapay zekâ ve sanatın kesişmesinden kaynaklanan yasal zorluklara ışık tutmayı amaçlamaktadır. Kanun koyuculara, sanatçılara ve hem hukuk hem sanat ekosistemi paydaşlarına, Türkiye'de gelişen yapay zekâ odaklı yaratıcılık ve fikri mülkiyet hakları ortamında yön bulma konusunda rehberlik bir sunmayı hedeflemektedir.
Keywords
Abstract
This article presents a current literature review on the applications of artificial intelligence (AI) in art and design and examines the reflections of these applications within the scope of Turkish intellectual property law. This study explores the multifaceted use of artificial intelligence in artistic creation, including generative art, computational design, and artificial intelligence-assisted creativity tools by examining related scientific studies. The article highlights the transformative impact of artificial intelligence on traditional artistic practices and examines the intellectual property law challenges posed by these advances. It discusses how the artworks produced by artificial intelligence blur the boundary between human and artificial intelligence creativity and thus lead to the questioning of the concepts of creativity, originality and ownership in the field of intellectual property. In addition, this study examines the compatibility and adequacy of the Law on Intellectual and Artistic Works (FSEK), which is the basis of intellectual property legislation, in terms of works produced by artificial intelligence within the current legal framework in Turkey. It addresses issues such as copyright protection for art produced by AI, the liability of AI models for infringement, and the role of human intervention in the creative process. In addition, the article examines international perspectives and practices to provide a comparative analysis of how fields of international law address these issues. This research aims to shed light on the legal challenges arising from the intersection of artificial intelligence and art by examining the reflections of the concept of intellectual property of works and designs of artificial intelligence in the context of Turkish intellectual property law. It aims to provide guidance to legislators, artists, and stakeholders of both the law and the arts ecosystem in navigating the emerging artificial intelligence-driven creativity and intellectual property rights environment in Turkey.
