Author:
Abstract
Türkiye'de nüfus artışı ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi açıklayan çalışmalar oldukça yetersizdir. Bu çalışmada, Türkiye’de nüfus artışı ve iktisadi büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi ekonometrik metodlarla incelenmiştir. Analizlerde, 2000-2021 dönemini kapsayan yıllık zaman serisi verileri kullanılmıştır. Bir üretim faktörü olarak, işgücünün ana kaynağı olan nüfus ile iktisadi büyüme arasında bir nedensellik ilişkisi olup olmadığı araştırılmıştır. Çalışmada gecikme uzunluğunu belirlemek için, kısıtsız (VAR) analizi ile elde edilen bilgi kriterleri dikkate alınmıştır. Zaman serisi değişkenleri arasında eşbütünleşmenin varlığı araştırılmış, serilerin durağanlık durumunu belirlemek için birim kök testi yapılmıştır. VAR modelinin tahmin edilmesinden sonra bu modele ait varsayımların geçerli olup, olmadığı sınanmıştır. VAR modelinde yer alan seriler aynı mertebeden entegre olmadıklarından Johansen eşbütünleşme testi yapılmamıştır. VAR modeline ilişkin olarak son aşamada Otokorelasyon testi, varyans ayrıştırma analizi, .LM testi Granger nedensellik testi ve etki-tepki analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgular nüfus artışı ve iktisadi büyüme değişkenleri arasında bir nedensellik ilişkisi olmadığını göstermiştir.
Keywords
Abstract
Studies aiming to explain the population increase and economic growth in Turkey are rather inadequate. In this study, the relationship between population increase and economic growth is examined using econometric methods. The analyses used annual time series of the period between 2000 – 2021. It was aimed to study whether a causal relationship existed or not between the economic growth and the population increase which is the main source of the workforce. During the study, informatory criteria obtained by unconstrained (VAR) analysis were considered to determine the duration of lateness. The existence of cointegration between the variables of the time series was investigated, and besides, to determine the stability condition of the time series unit root test was conducted. Following the estimation of the VAR model, a test was conducted to understand whether the assumptions on the model were valid or not. Because the time series in the VAR model was not integrated at the same level Johansen cointegration test was not conducted. During the last stage, the VAR model, auto-correlation test, variance unbundling test, LM test, Granger causality test, and action-reaction analyses were carried out. Findings obtained have shown that there is not a causality relation between the population increase and variables of the economic growth.