Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de ilkokul düzeyinde öğretim liderliği konusunda yazılmış lisansüstü tezlerin incelenmesidir. Araştırma evrenini, Yükseköğretim Kurulu Yayın ve Dokümantasyon Daire Başkanlığının web sitesinde yer alan 2001-2021 yılları arasında Türkiye’de öğretim liderliği konusunda yazılmış ve erişime açık olan izinli 87 adet lisansüstü tez oluşturmaktadır. Çalışmada ölçüt örnekleme yöntemine göre örneklem seçimi yapılmıştır. Bunun için ilk olarak ulaşılan 87 adet tez örneklem grubuna göre ayrıştırılmış ve sadece ilkokul düzeyinde yürütülen 14 adet tez bu çalışmanın örneklem grubunu oluşturmuştur. Türkiye’de ilkokul düzeyinde öğretim liderliği konusunda yazılmış lisansüstü tezlerin yayınlandığı yılı, üniversitesi, enstitüsü, anabilim dalı, araştırmanın deseni, araştırmanın örneklem grubunun büyüklüğü ve türü, verilerin toplandığı bölge, araştırmacı ve danışmanın cinsiyeti ve unvanı açısından incelenmesini amaçlayan bu araştırmada yöntem olarak doküman inceleme tekniği kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular yüzde ve frekanslara dayalı olarak analiz edilmiştir.
Araştırmanın sonucuna göre; yazılan 14 tezin yüksek lisans düzeyinde olduğu, doktora düzeyinde hiç çalışma yapılmadığı, yürütülen tez çalışmalarının en fazla 2019 yılında yapıldığı, tezlerde kullanılan yöntem olarak tamamında nicel yöntem seçildiği, tezlerin enstitülere göre dağılımları incelendiğinde en fazla tezin Eğitim Bilimleri Enstitüsünde yapıldığı, tezlerin büyük çoğunluğuna Doktor Öğretim Üyesi unvanında bulanan öğretim üyelerinin danışmanlık yaptığı, tezlerde örneklem grubu türü olarak en fazla öğretmenlerin seçildiği, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde bulunan üniversitelerde bu konu ile ilgili hiç çalışma yapılmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The purpose of this research is to examine the postgraduate theses on teaching leadership at primary school level in Turkey. The research population consists of 87 postgraduate theses on the subject of teaching leadership in Turkey between the years 2001-2021, which are available on the website of the Higher Education Council Publication and Documentation Department. In the study, sample selection was made according to the criterion sampling method. For this purpose, 87 theses, which were reached first, were separated according to the sample group and 14 theses, which were carried out only at primary school level, formed the sample group of this study. In this research, which aims to examine the postgraduate theses written on teaching leadership at primary school level in Turkey in terms of the year of publication, university, institute, department, research design, size and type of the sample group of the research, the region where the data were collected, the gender and title of the researcher and consultant, document analysis was used as a method. technique has been used. The findings obtained in the study were analyzed based on percentages and frequencies.
According to the results of the research; The 14 theses written were at the master's level, there were no studies at the doctoral level, the most thesis studies were conducted in 2019, the quantitative method was chosen as the method used in all the theses, when the distribution of the theses according to the institutes is examined, it is seen that the most theses were made in the Institute of Educational Sciences, and the majority of the theses were Doctorate Education. It has been concluded that the faculty members who have the title of "member" provide consultancy, that the most teachers are selected as the sample group in the theses, and that no studies have been conducted on this subject in universities in the Mediterranean and Black Sea regions.
Keywords
- 1. Ada, Ş. & Küçükali, R. (2006). “Okul Müdürlerinin Eğitimsel Liderlik Davranışları (Erzurum İl Örneği)”, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13: 397-403.
- 2. Akgün, N. (2001). “İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretimsel Liderliği”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
- 3. Aksoy, E. & Işık, H. (2008). “İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Rolleri”, Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (19): 235-249.
- 4. Aksoyalp, Y. ( 2010). “21. Yüzyılda Okul Yöneticisinin Niteliği: Öğretim Liderliği”, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20: 140-150.
- 5. Aydın, M. (2010). Eğitim Yönetimi, Hatiboğlu Yayınları, Ankara.
- 6. Başaran, İ. E. (1993). Eğitim yönetimi, Gül Yayınevi, Ankara.
- 7. Burnett, I. E. & Pankake, A. M. (1990). “The Effective Elementary School Principal Theoritical Bases. Research Findings And Practical İmplications”, Paper Presented at The Annual Meeting of The Mid-South Educational Research Association (New Orleans, LA, November 14-16,1990 (ERIC NO: ED 333591).
- 8. Cuban, L. (1985). “Principaling: Images and Roles”, Peabody Journal of Education, 1 (63), 107-
- 9. Çınar, İ. (2008). “İlköğretimin Önemi ve Öğretmen”, Eğitişim Dergisi, 20: 1-28.
- 10. Daşkın, S. (2019). “İlkokul Müdürlerinin Öğretimsel Liderlik Rolleri”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- 11. De Bevoise, W. (1984). “Synthesis of research on the principal as instructional leader”, Educational Leadership, 41(5): 14-20.
- 12. Gümüşeli, A.İ. (1996a). “İstanbul İlindeki İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları”, Yayımlanmamış Doçentlik Çalışması, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- 13. Gümüşeli, A. İ. (1996b). “Öğretim Liderliği”, MPM Verimlilik Dergisi, 4: 1-20.
- 14. Gümüşeli, A. İ. (2001). “Çağdaş Okul Müdürlerinin Liderlik Alanları”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 28: 531–548.
- 15. Hallinger, P. (2005). “Instructional leadership and the school principal: A passing fancy that refuses to fade away”, Leadership and Policy in Schools, 4(1): 1-20.
- 16. Hallinger, P. & Murphy, J. (1985). “Assessing the instructional management behavior of principals”, The Elementary School Journal, 86(2): 217-247.
- 17. Harchar, R. L. & Hyle, A. E. (1996). “Colloborative power: A grounded theory of administrative instructional leadership in the elementary school”, Journal of Educational Administration, 34(3): 15-29.
- 18. Hoy, A.W. & Hoy, W.K. (2013). Instructional Leadership: A Research-Based Guide to Learning İn Schools, Boston, Pearson.
- 19. Kocabaş, İ. (2006). “Değişim Yönetimi, Okul Yönetimlerini Geliştirme Programı”, İlköğretim Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
- 20. Milli Eğitim Temel Kanunu, Kanun Numarası:1739, Kabul Tarihi:14/6/1973, Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 24/6/1973, Sayı : 14574, Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 12 Sayfa : 2342.
- 21. Oğuz, A. (2015). “İlkokul Müdürlerinin Öğretmen Algılarına Göre Vizyoner Liderlik Davranışı İle Öğretimsel Liderlik Davranışı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Batman İli Örneği)”, Yüksek Lisans Tezi, Zirve Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
- 22. Özdemir, S. (2000). Eğitimde Örgütsel Yenileşme, Pegem Yayıncılık, Ankara.
- 23. Özdemir, S. & Sezgin, F. (2002). “Etkili Okullar ve Öğretim Liderliği”, Kırgızistan Manas Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3): 266-282.
- 24. Özden, Y. (2005). Eğitimde Yeni Değerler Eğitimde Dönüşüm, Pegem Yayıncılık, Ankara.
- 25. Polatcan, M. & Cansoy, R. (2018). “Türkiye’de Etkili Okul Araştırmaları: Ampirik Araştırmaların Analizi”, Sakarya University Journal of Education, 8(3): 8-24.
- 26. Sadioğlu, N. Ç.; Çatıkkaş, F. & Korkmaz, M. (2014). “İlkokul ve Ortaokul Yöneticilerinin Liderlik Rolleri ve Uygulamaları”, Akademik Bakış Dergisi, 42: 855-891.
- 27. Sağır, M. & Memişoğlu, S. P. (2013). “İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretimsel Liderlik Rollerinde Sorunla Karşılaşma Dereceleri ve Karşılaştıkları Sorunlar”, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (10): 39-56.
- 28. Syfart, J.T. (1999). The Principal-New Leadership For New Challenges, New Jersey, Prentice Hall, Inc.
- 29. Şişman, M. (1996). “Etkili Okul Yönetimi, İlkokullarda Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Araştırma Raporu, Eskişehir.
- 30. Şişman, M. (2007). “Okul Yönetimi ve Öğretim Liderliği”, Eğitime Bakış Dergisi, 8: 3-14.
- 31. Şişman, M. (2016). “Öğretim Liderliği Davranışları Ölçeği: Geçerlik, Güvenirlik Ve Norm Çalışması”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(3): 375-400.
- 32. Şişman, M. (2018). Öğretim Liderliği, Pegem Yayıncılık, Ankara.
- 33. Yorulmaz, T. (2018). “İlkokul Yöneticilerinin Öğretimsel Liderlik Algıları İle Zaman Kullanımları Arasındaki İlişki”, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 34. Yörük, S. & Akalın Akdağ, G. (2010). “İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretimsel Liderlik Davranışlarının Etkililiği Ölçeğinin Geliştirilmesi”, Kuramsal Eğitimbilim, 3 (1): 66-92.
