ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ÇEVREYE YÖNELİK TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ (GİRESUN İLİ ÖRNEĞİ)
Author :
Abstract
Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubunu 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Giresun ili merkez ilçede bulunan iki ortaokulda öğrenim gören 502 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Öğrencilerin sınıf düzeyleri incelendiğinde; 6. sınıfta 173, 7. sınıfta 164, 8. sınıfta 165 öğrenci bulunmaktadır. Cinsiyete göre ise; 242 erkek, 260 kız öğrenci olduğu görülmüştür. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Çevresel Tutum Ölçeği (ÇTÖ) kullanılmıştır. Veriler SPSS paket programında analiz edilmiştir. Araştırmanın genel amacı çerçevesinde toplanan verilerin gerekli istatistiksel çözümleri için, betimsel istatistik yöntemlerinden frekans ve aritmetik ortalama kullanılmış, bağımsız değişkenler arasındaki farklılıkların tespiti için ise bağımsız t-testi ve tek faktörlü ANOVA testlerinden yararlanılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde, öğrencilerin sınıf düzeylerine ve cinsiyetlerine göre farklılıklarının olduğu belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
In this study, it was aimed to examine middle school students' attitudes towards the environment in terms of various variables. The study group consists of 502 middle school students studying in two secondary schools in the central district of Giresun in the 2016-2017 academic year. When the grade levels of the students are examined; there are 173 students in the 6th grade, 164 students in the 7th grade and 165 students in the 8th grade. According to gender; It was observed that there were 242 boys and 260 girls. Quantitative research method was used in the research. Environmental Attitude Scale (CTS) was used as data collection tool in the study. The data were analyzed in SPSS package program. For the necessary statistical solutions of the data collected within the framework of the general purpose of the study, among the descriptive statistical methods, frequency and arithmetic mean were used, and independent t-test and single factor ANOVA tests were used to determine the differences between independent variables. When the results were examined, it was determined that there were differences according to the grade levels and gender of the students.
Keywords
- Aksakal, Ş. (2013). ‘’Fen ve Teknoloji Dersi Öğretmen Adaylarının Çevresel Geri Dönüşüm
- Aksakal, Ş. (2013). ‘’Fen ve Teknoloji Dersi Öğretmen Adaylarının Çevresel Geri DönüşümKonusundaki Duyarlılıklarının Belirlenmesi’’, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
- Albaş, M. (2011). ‘’İlköğretim Programındaki Çevre Bilinci Kazandırmaya Yönelik Kazanımlarınİçe Vurukluğu,’’ Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Aslan, O.; Sağır, Ş. U. & Cansaran, A.(2008). ‘’Çevre Tutum Ölçeği Uyarlanması ve İlköğretimÖğrencilerinin Çevre Tutumlarının Belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25:283-295.
- Atasoy, E. (2006). Çevre İçin Eğitim - Çocuk Doğa Etkileşimi, Ezgi Kitap Evi, Bursa.
- Atasoy, E. & Ertürk, H. (2008). ‘’İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Alan Araştırması, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1):105-122.
- Avan, Ç. (2011).’’ Plastik ve plastik atıkların, geri dönüşümü ve çevreye etkileri konularında öğrencitutumlarının belirlenmesi’’, Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
- Aydın, F. & Kaya, H. (2011). ‘’Sosyal Bilimler Lisesi Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının Değerlendirilmesi, Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 229-257.
- Bakar, F. & Aydınlı, B. (2012). ‘’Bilim ve Sanat Merkezi Öğrencilerinin Plastik ve Plastik AtıklarınGeri Dönüşümü ve Çevreye Etkileri Konularında Tutumlarının Belirlenmesi (Batı Karadeniz Bölgesi Örneklemi), X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde.
- Bakar, F.; Avan, Ç. & Aydınlı, B. (2018). ‘’Üstün Yetenekli Öğrenciler ve Normal Akranlarının GeriDönüşüm ve Çevresel Etkileri Üzerine Tutumlarının Karşılaştırılması’’, Kastamonu Educational Journal, 26(3):935-944.
- Boeve-de Pauw, J. & Van Petegem, P. (2013). ‘’The Effect Of Eco-schools On Children’s Environmental Values and Behaviour’’, Journal of Biological Education, 47(2):96-103.
- Büyüköztürk, Ş.; Çakmak, E.; Akgün, Ö. E.; Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (10. Baskı), Pegem A Yayıncılık, Ankara.
- Cici, M.; Şahin, N.; Şeker, H.; Görgen, İ. & Deniz, S. (2005). ‘’Öğretmen Adaylarının Katı AtıkKirliliği Bağlamında Çevresel Farkındalık ve Bilgi Düzeyleri’’, Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4 (7):37-50.
- Çabuk, B. & Karacaoğlu, Ö. C. (2003). ‘’Üniversite Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının İncelenmesi’’, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2):189-198.
- Çelik, Z. (2011). ‘’İlköğretim Müfredatında Ambalaj Atıklarının Geri Dönüşümü Eğitiminin Yeri veİlköğretim Kurumlarındaki Geri Dönüşüm Uygulamalarının Araştırılması (İstanbul İli Örneği)’’ Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Doğan, E.E. (2013). ‘’Biyolog ve Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Tutumları ve Bilgi Düzeyleri’’, İlköğretim Online, 12(2):413-424.
- DPT. (1994). Çevre Eğitimi, İnsan Gücü ve Katılım Planlaması. Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu, s. 33-38, Ankara.
- Ek, N.H.; Kılıç, N.; Öğdüm, P.; Düzgün, G. & Şeker, S. (2009). ‘’Adnan Menderes ÜniversitesininFarklı Akademik Alanlarında Öğrenim Gören İlk ve Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları ve Duyarlılıkları’’, Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1):125-136.
- Er, F. (2015). ‘’Eko-Okullar İle Klasik-Okullardaki 8. Sınıf Öğrencilerinin Çevreye YönelikTutumlarının Karşılaştırılması ve Öğrenci Görüşleri’’, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Erol, G. H. (2005). ‘’Sınıf Öğretmenliği İkinci Sınıf Öğrencilerinin Çevre ve Çevre SorunlarınaYönelik Tutumları’’, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli. Fidan, N. (2012). Okulda Öğrenme ve Öğretme, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
- Goldman, D.; Yavetz, B., & Pe'er, S. (2006). ‘’Environmental Literacy In Teacher Training In Israel:Environmental Behavior Of New Students’’, The Journal of Environmental Education, 38(1):3-22.Gök, E. & Afyon, A. (2015). ‘’İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Bilgisi ve Çevresel Tutumları Üzerine Alan Araştırması’’, Journal of Turkish Science Education, 12(4):77-93.
- Gökçe, N.; Kaya, E.; Aktay, S., & Özden, M. (2007). ‘’İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumları’’, İlköğretim Online, 6(3):452-468.
- İnceoğlu, M. (2010). Tutum, Algı, İletişim. Beykent Üniversitesi Yayınevi, 5. Baskı, İstanbul.
- Kahyaoğlu, M.; Daban, Ş. & Yangın, S. (2008). ‘’İlköğretim Öğretmen Adaylarının Çevreye Yönelik Tutumları’’, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1):42-52.
- Kahyaoğlu, M. & Kaya, M.F. (2012). ‘’Öğretmen Adaylarının Çevre Kirliliğine ve Çevreyle İlgiliSivil Toplum Örgütlerine Yönelik Görüşleri’’, Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, Cilt:2(1):91-107.Kayalı, H. (2010). ‘’Sosyal Bilgiler, Türkçe ve Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları’’, Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 258-268.
- Koruoğlu, N. (2013). ‘’Ortaöğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının Bazı DemografikDeğişkenler Açısından İncelenmesi’’, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
- Laza, V.; Lotrean, L.; Pintea, A. & Zeic, A. (2009). ‘’Knowledge, Attitudes and Environment Oriented Behaviours For 7-8 Year Old Children’’, Applied Medical Informatics, 24(1/2), 59.
- Leeming, F.C.; Dwyer, W.O. & Bracken, B.A. (1995). ‘’Children’s Environmental Attitude andKnowledge Scale: Construction and Validation’’, Journal of Environmental Education, 26(3):22-31.Mert, M. (2006). ‘’Lise Öğrencilerinin Çevre Eğitimi ve Katı Atıklar Konusundaki BilinçDüzeylerinin Saptanması’’ Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Orta Öğretim Fen ve Matematik Ana Bilim Dalı, Ankara.
- Nalçacı, A. & Beldağ, A. (2012). ‘’İlköğretim 7 ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Çevre Tutumlarının Belirlenmesi (Erzurum Örneği)’’, Doğu Coğrafya Dergisi, 17(28).
- Özbay, Ş. (2010). ‘’Fen ve Teknoloji Programı İçinde Kompost Hakkında Verilen EtkinliklerinÖğrencilerin Akademik Başarılarına ve Çevre Tutumlarına Etkisi’’, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
- Özdemir, O. (2010). ‘’Doğa Deneyimine Dayalı Çevre Eğitiminin İlköğretim ÖğrencilerininÇevrelerine Yönelik Algı ve Davranışlarına Etkisi’’, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 125-138.
- Soğukpınar, R. & Karışan, D (2019). ‘’Ortaokul Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının İncelenmesi’’, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 53, 583-606.
- Şama, E. (2003). ‘’Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları’’, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2):99-110.
- Şişman, M. & Taşdemir, İ. (2008). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
- Şüyün, B. (2010). ‘’İlköğretim Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Bilinç ve Algılamaları’’, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Taştepe, T. (2017). ‘’Lise Öğrencileri İçin Yeniden Kazanıma Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması’’, Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2):1-13.
- Tavşancıl, E. (2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.Timur, S. & Yılmaz, M. (2013). ‘’Çevre Davranış Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması’’ Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2):317-333.
- Uzun, N. & Sağlam, N. (2006). ‘’Orta Öğretim Öğrencileri İçin Çevresel Tutum Ölçeği Geliştirme ve Geçerliliği’’, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30:240-250.
- Ünal, S. (2011). ‘’İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Çevre Bilgisi ve Çevreyle İlgiliTutumlarının İncelenmesi:Dikili İlçesi Örneği’’, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
- Ünal, S. & Dımışkı, E. (1999). ‘’Unesco-Unep Himayesinde Çevre Eğitiminin Gelişimi veTürkiye’de Ortaöğretim Çevre Eğitimi’’, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16-17: 142-154.
- Yücel, E. Ö. & Özkan, M. (2014). ‘’Ortaokul Öğrencilerine Yönelik Çevresel Tutum Ölçeği Geliştirilmesi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1):27-48.
