Author:
Abstract
Seramik, insanın doğal hammaddeleri işleyerek kendisine yararlı yeni bir ürün haline getirerek kullandığı ilk malzemelerden biridir. Seramik sanatı binlerce yıldır insanlık tarihinin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Seramik nesnelerin üretilmesindeki çeşitlilik, eski toplumların yaratıcılığının ve becerisinin de bir kanıtıdır. Bu çalışmanın konusu olan, Erken ve Geç Roma dönemlerini kapsayan, yaygın kullanımı ile geniş bir alıcı kitlesine sahip, döneminin sofra kapları olan kırmızı pekişmiş astarlı seramiklerin odun yakıtlı fırınlarda pişirimine ilişkin deneysel bir bakıştır. Doğu ve Batı Roma’nın en bilinen seramik ürünleri arasında yer alan bu sofra kapları, aynı zamanda döneminin seramik endüstrisini oluşturan ürünlerin başında gelir. Bu seramiklerin geniş coğrafyalara yayılması ve çok tercih edilen ürünler olmasının nedeni; günlük kullanıma uygunluklarının yanı sıra yüzeylerini kaplayan ipeksi, mat veya parlak kırmızı renkleridir. Seramik kaplarda kullanılan astarın, standart ve istenilen homojen kırmızı renkte olmasındaki en önemli etken pişirildiği ortamdır. Pekişmiş kırmızı astarlı seramikler olarak nitelendirilen bu ürünlerin pişirimleri sırasında fırın yakıtlarından kaynaklanan duman, kül gibi yanmamış hidrokarbonlardan etkilenmemesi gerekmektedir. Binlerce yıllık çömlekçilik geleneğine baktığımızda kırmızı astarlı seramiklerin odun, kömür gibi organik yakıt kullanılan fırınlarda (Sagar) kutu içinde pişirimi, olağanüstü bir işçilik ve yenilik örneği olarak öne çıkmaktadır. Bu makale, kırmızı astarlı kapların, Sagar olarak bilinen kutu içinde pişirim tekniğine ışık tutmayı amaçlamaktadır. Erken ve Geç Roma Dönemine ait kırmızı astarlı kap örnekleri ve literatürle desteklenerek aynı zamanda deneysel pişirim uygulamaları bu makalenin kilit argümanını oluşturmaktadır.
Keywords
Abstract
Ceramics is one of the first materials used by humans to process natural raw materials into a new product useful to them. Ceramic art has been an integral part of mankind history for thousands of years. The diversity in the production of ceramic objects is also a testament to the creativity and skill of ancient societies. The subject of this study is an experimental look at the firing in wood-fired kilns of Early and Late Roman self glazing red-slip ceramics, a type of tableware with widespread use and a wide range of buyers. Among the most well-known ceramic products of Eastern and Western Rome tableware is also one of the most important products of the ceramic industry of this period. The reason why these ceramics have spread to wide geographies and are highly preferred products is their suitability for daily use as well as the silky, matte or bright red colors that cover their surfaces. The most important factor in the standard and desired homogeneous red color of the slip used in ceramic vessels is the firing environment. These products, which are characterized as sinter red-slip ceramics, should not be affected by unburned hydrocarbons such as smoke and ash from kiln fuels during firing. When we look at the thousands of years of pottery tradition, the firing of red slipped ceramics in a box in kilns (Sagar) using organic fuels such as wood and coal stands out as an example of extraordinary craftsmanship and innovation. This article aims to shed light on the technique of firing red slipped pots in the box known as Sagar. Examples of red slipped pots from the Early and Late Roman Period and experimental firing practices, supported by the literature, constitute the key argument of this article.