Author :
Abstract
Teknolojik gelişmelerle beraber gelişen kitle iletişim araçlarının gerek ülkemizde gerekse tüm dünyada kullanımı yaygınlaşmıştır. Yetişkinler kadar artık çocukların yaşamına da giren bu araçlar çocukları etki altına aldığı yadsınamaz bir gerçektir. Özellikle televizyonun her evde olması, göze kulağa hitap etmesi ve izleniyor olması çocukların televizyondan etkilenmesini kaçınılmaz kılmıştır. Söz konusu televizyon yayınlarında her zaman çocuklara yönelik programlar olmadığından televizyon yayınları çocuğun gelişimini olumsuz etkilemektedir. Özellikle son zamanlarda televizyon dizilerinde şiddet öğesi barındıran sahnelerin çok fazla yer alması ve bu sahnelerin çocuğun ekran başındayken yayınlanması çocukların etkilenmesinin yanında şiddetin sıradanlaşmasına ve şiddete karşı çocuğun duyarsızlaşmasına da sebep olmaktadır. Şiddet sahneleri ile beraber diğer olumsuz içeriklerde çocuğun gelişimine zarar vermektedir. Bu doğrultuda yapılan birçok araştırma sonucu, televizyonun olumsuz içeriklerinin çocuğun gelişimine zarar verdiği yönündedir. Bu makalede televizyonun çocukların fiziksel, zihinsel, ahlâkî ve sosyal-duygusal gelişimlerini olumsuz etkileyen yönleri ortaya konulmuş ve irdelenmiştir. Ayrıca çocukları kitle iletişim araçlarının zararlarına karşı korumaya yönelik düzenlenen ulusal mevzuat hükümlerine yer verilmiştir. Bu doğrultuda ulusal mevzuat hükümleri çerçevesinde yayıncının sorumluluğu bulunmakla beraber yayıncının bu sorumluluğu yerine getirmeden yaptığı yayınlar çocuklar üzerinde derin izler bırakabilmektedir. Bu doğrultuda televizyonda gösterilen şiddet, kavga ve kullanılan argo dil ile sahnelerinin çocuklar tarafından da izlenileceği düşünülerek onların bu sahneleri izlemesine maruz bırakılmamasının önemine değinilmiştir. Bu makalede yayıncının toplumsal sorumluluk anlayışı içerisinde ve mevzuat hükümleri doğrultusunda yayın yapmasının önemine değinilerek, ebeveynlerin de çocukların televizyonun zararlı etkilerine karşı korunmasında üzerine düşen görevlerden bahsedilmiştir.
Keywords
Abstract
Teknolojik gelişmelerle beraber gelişen kitle iletişim araçlarının gerek ülkemizde gerekse tüm dünyada kullanımı yaygınlaşmıştır. Yetişkinler kadar artık çocukların yaşamına da giren bu araçlar çocukları etki altına aldığı yadsınamaz bir gerçektir. Özellikle televizyonun her evde olması, göze kulağa hitap etmesi ve izleniyor olması çocukların televizyondan etkilenmesini kaçınılmaz kılmıştır. Söz konusu televizyon yayınlarında her zaman çocuklara yönelik programlar olmadığından televizyon yayınları çocuğun gelişimini olumsuz etkilemektedir. Özellikle son zamanlarda televizyon dizilerinde şiddet öğesi barındıran sahnelerin çok fazla yer alması ve bu sahnelerin çocuğun ekran başındayken yayınlanması çocukların etkilenmesinin yanında şiddetin sıradanlaşmasına ve şiddete karşı çocuğun duyarsızlaşmasına da sebep olmaktadır. Şiddet sahneleri ile beraber diğer olumsuz içeriklerde çocuğun gelişimine zarar vermektedir. Bu doğrultuda yapılan birçok araştırma sonucu, televizyonun olumsuz içeriklerinin çocuğun gelişimine zarar verdiği yönündedir. Bu makalede televizyonun çocukların fiziksel, zihinsel, ahlâkî ve sosyal-duygusal gelişimlerini olumsuz etkileyen yönleri ortaya konulmuş ve irdelenmiştir. Ayrıca çocukları kitle iletişim araçlarının zararlarına karşı korumaya yönelik düzenlenen ulusal mevzuat hükümlerine yer verilmiştir. Bu doğrultuda ulusal mevzuat hükümleri çerçevesinde yayıncının sorumluluğu bulunmakla beraber yayıncının bu sorumluluğu yerine getirmeden yaptığı yayınlar çocuklar üzerinde derin izler bırakabilmektedir. Bu doğrultuda televizyonda gösterilen şiddet, kavga ve kullanılan argo dil ile sahnelerinin çocuklar tarafından da izlenileceği düşünülerek onların bu sahneleri izlemesine maruz bırakılmamasının önemine değinilmiştir. Bu makalede yayıncının toplumsal sorumluluk anlayışı içerisinde ve mevzuat hükümleri doğrultusunda yayın yapmasının önemine değinilerek, ebeveynlerin de çocukların televizyonun zararlı etkilerine karşı korunmasında üzerine düşen görevlerden bahsedilmiştir.
Keywords
- Çaplı, B.(1996). “Çocuk ve Televizyon”, Yeni Türkiye Medya Özel Sayısı c:12 İstanbul.
- Çiftci, A. (2018). Vatandaşlık Bilgisi Demokrasi ve İnsan Hakları, (6. Baskı), Gazi Kitabevi, Ankara. De Gaetano, G.. (2003), Visual Media and Young Children’s Attention Spans. Pennsylvania Pathways Newsletter, Number 27, Spring, Alıntılayan Şirin, M.R., (2011). S.59 Doğan, K.N. & Söz B. (2006). Televizyonun Çocukların Beslenme Alışkanlıklarına Etkisi, II. Uluslararası Çocuk ve İletişim Kongresi,55-70. Ertürk, Y.D. & Gül, A.A.(2006). Çocuğunuzu Televizyona Teslim Etmeyin, Nobel Basımevi, İstanbul. Mutlu, E.(1997). “Televizyon, Çocuklar ve Şiddet”, İstanbul Üniversitesi, İLEF Dergisi, IV:41-470.
- Öngören, M.T.(2005). Televizyona Açılan Pencere, KTO Dergisi. Kitabevi.
- Postman, N. (1995). Çocukluğun Yokoluşu, çev. K. İnal. Ankara: İmge
- Tönel, A. (2007). Uzaktan Kumandalı Çocuklar, Hayy Kitap, s.49 İnternet Kaynakları http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_uamevzuat/birlesmismilletler.pdf., Erişim 15.03.2019 https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6112.pdf, Erişim 15.03.2019 www.tdk.gov.tr Erişim15.03.2019
- http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2954.pdf, Erişim15.03.2019
- https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6112.pdf Erişim 15.03.2019
