Author :
Abstract
Küreselleşen dünyanın ve gelişen finansal piyasaların sonucunda iktisat tarihinde son yıllarda sıklaşan krizler için, farklı iktisatçılar farklı tanımlamalarda bulunsa da toplu olarak bakıldığında kriz, öngörülemeyen gelişmelerin sonucunda ortaya çıkan, arzu edilmeyen olaylar silsilesidir. Öyle ki, günümüzde krizler birbirlerine coğrafi olarak çok uzak mesafelerdeki ülkelerden bulaşabilmekte, kıtalar arası yayılabilmektedir. Bir ülkede kriz başgöstermeye başladığında, o ülkede finansal sistem bozulmuş ve temel işlevi olan reel sektöre finansman sağlama işlevini yerine getirememeye başlamış demektir. Krizlerin ortaya çıkış sebeplerinin ve yayılma süreçlerinin tanınması,olası krizlere karşılık alınması gereken tedbirler açısından hayati önem taşımaktadır. Bu çalışmada, küresel krizlerin yapısı ve bu krizlerin bankacılık sektörüne etkileri araştırılmaktadır. Krizler sadece piyasaları değil, ülkede yaşayan her bir bireyi derinden etkilediğinden, ne denli önemli olduğu 2001 yılında Türkiye’ de acı bir şekilde tecrübe edilmiştir. Gerek dünya, gerekse Türk finans piyasaları ve bankacılık sektörü 90’ lardan sonra sıklaşarak yaşanan bu krizlerden gereken dersleri almıştır. Piyasaların güçlendirilmesi, kırılganlığının azaltılması ve daha etkin bir denetim mekanizmasının bankacılık sektöründe hakim olması amacıyla gerekli yasal düzenlemeler yapılmış, teknolojik altyapı oluşturulmuştur. Bununla beraber, piyasalar statik bir yapı göstermeyip, aksine baş döndürücü bir dinamizmle değiştiğinden, “Dünya Bankası, IMF, Basel Komitesi” gibi kuruluşlar, finansal sistemlerin daha etkin bir şekilde düzenlenmesine yönelik kural, politika ve standartları tespit ve uygulamaya yönelik araştırmalarına devam etmektedirler.
Keywords
Abstract
The crises; that have become more frequent in recent years in economic history as a result of the globalizing world and developing financial markets, different economists have different definitions to explain this term. When viewed collectively, the crisis is a series of undesirable events that have emerged as a result of unforeseen developments. In fact, today, crises can spread to each other from countries that are geographically far from each other and even spread across continents. When the crisis begins to emerge in a country, it means that the financial system in that country has deteriorated and is unable to fulfill its main function of providing financing to the real sector. Recognition of the reasons for the emergence of crises and their spreading processes is crucial for the measures to be taken in response to possible crises. In this study, the structure of global crises and their effects on the banking sector are investigated. Crisis do not only effect markets also profoundly affect every person living in the country, that is experienced in a painful way by Turkey in 2001. Both the World and Turkish financial markets and the banking sector have learned the lessons from these crises that have become more frequent after the 90’s. Necessary legal arrangements have been made and technological infrastructure has been established in order to strengthen the markets, reduce fragility and dominate the banking sector more effectively. However, as the markets do not show a static structure but rather change with a dazzling dynamism, organizations such as “IMF, World Bank, Basel Committee continue their researches to determine and implement rules, policies and standards for more efficient regulation of financial systems.
Keywords
- Afşar,M. (2011). Küresel Kriz ve Türk Bankacılık Sektörüne Yansımaları, Eskişehir Osmangazi
- Afşar,M. (2011). Küresel Kriz ve Türk Bankacılık Sektörüne Yansımaları, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Yayınları,Cilt 6, Sayı.2, Eskişehir.
- Akgüç,Ö. (1989). Türkiye’ de Bankacılık, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
- Arabacı, H. (2018). Türkiye’ de Bankacılık Sektörü’ nün Gelişimi (2000-2016), Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt 2,ISSN:2587-2206,Sayı 3.
- Ateş, T& Soyak,A. (1999). Cumhuriyet Dönemi İktisadi Yapı ve Finans Sistemi ve 1923-1946 Döneminde Osmanlı’ dan Günümüze Türk Finans Tarihi, İMKB Yayınları, İstanbul.
- Boratav,K.(1988). Türkiye İktisat Tarihi 1908-1985,Gerçek Yayınevi,İstanbul.
- Brandford ,S. & Kucinski ,B. (1988). The Debt Squads: The US,The Banks and Latin America,Zed Books Ltd,London.
- Bruno, M. & Tella G.D. (1990). Inflation and Stabilization: The Experience of Israel,Argentina,Brazil,Bolivia and Mexico,The MIT Press, Cambridge,London.
- Coşkun,Ö. (2015) “2001-2008 Krizlerinin Türk Bankacılık Sektörüne Etkilerinin Karşılaştırılması”, Maliye Finans Yazıları Dergisi, Sayı:104.
- Çalışkn ,Ö. V. (2014). Uluslararası Finansal Krizler, Ekonomik Yaklaşım Dergisi,Sayı 107.
- Feldstein ,M. (1996). Self Protection for Emerging Market Economies,NBER Working Paper Series,NY Pub.
- Galbraith, J. K. (1997).,The Greatest Crash 1929,Houghton Mifflin Company,New York.
- Kalaycı, İ. (2015). Latin Amerika Krizleri içinde İktisadi Krizler ve Türkiye Ekonomisi,Editörler:Nadir Eroğlu ve İbrahim Aydın,Orion Kitabevi,Ankara.
- Kaminsky, G. & Reinhart ,M. (1999). The Twin Crises: The Causes of Banking and Balance of Payments Problems, American Economic Review,89.
- Kansu ,A. (2004). Döviz Kuru Sistemleri,Döviz Krizleri,Türkiye 1994-2001 Krizleri,DerinYayınları,İstanbul.Kibritçioğlu, A. (2001). Türkiye’ de Ekonomik Krizler ve Hükümetler,Yeni Türkiye Dergisi Kriz Özel Sayısı.
- Korukçu,Ü.(1998). Bankacılığın Tarihsel Gelişimi, Bankalar Birliği Yayınları,Ankara.
- Kurba,İ.(1997). İç Denetim Fonksiyonlarının Etkinliği için Kurum içi Düzenlemeler, İç Denetim Enstitüsü Yayınları, No:13, ,İstanbul.
- Marshall ,D. (1998). Understanding the Asian Crises:Systemic Risk As Coordination Failure,Economic Perspectives,Chicago,vol.22.
- Ökçün,A. (1981). Türkiye İktisat Kongresi/1923-İzmir:Haberler-Belgeler-Yorumlar,Ankara Üniversitesi S.B.F Yayınları:471, Ankara.
- Özatay,F.(2009). Finansal Krizler ve Türkiye,Doğan Kitap, İstanbul.
- Özkan, G. (2009). Küresel Finansal Kriz, Uluslar arası Finans Sisteminin Yeniden Yapılandırılması ve Uluslar arası Güç Dengesine Etkileri, Dora Yayınları:19, 1. Baskı.
- Öztürk ,S. & Gövdere, B. (2010). Küresel Finansal Kriz ve Türkiye Ekonomisine Etkileri, SDU İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 15 sayı 1, Isparta.
- Palamut, M. (2001). Cumhuriyetten Günümüze Yaşanan Mali Krizler ve Uygulanan Politikalar, Yeni Türkiye Dergisi, Ekonomik Kriz Özel Sayısı 1, Yıl 7, sayı 41.
- Parasız, İ. (1998). Türkiye’ de Bankacılığın Tarihsel Gelişimi, 75. Yılda Paranın Serüveni, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
- Rötheli, F. T. (2010). Causes of Financial Crisis:Risk Misperception,Policy Mistakes,And Banks’ Bounded Rationality, The Journal of Socio-Economics,39(1),US.
- Schwartz ,A. (1995). Systemic Risk and Macroeconomy Research in Financial Services,Greenwitch,JAI Press.
- Selçuk,B.(2010). Küresel Krizin Finans Sektörü Üzerindeki Etkileri, Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, ISSN: 1309-8020.
- Sezal,L.(2010). Türk Bankacılık Sektöründe Etkin Bir İç Denetim Sistemi UygulamasındaKarşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,Cilt:10, Sayı: 53.Solomon, R.(1999). Money on the Move: The Revolution in International Finance Since 1980,Princeton,New Jersey.
- Sümer, G. (2016). “Türk Bankacılık Sisteminin Tarihsel Gelişimi ve AB Bankacılık Sektörü ileKıyaslanması”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 18/2 (2016) 485-508.
- TBB Anonim, 50.Yılında Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye’ de Bankacılık Sistemi “1958-2007”, Yayın No: 262.
- Toprak,M&Demir,O.(2002). Türk Bankacılık Sektörü:Sorunlar,Krizler ve Arayışlar, Ç.Ü.İ.İ.B.F Dergisi, Cilt 2, Sayı.2.
- Toprak,O.(2012). Refah devleti ve kapitalizm : 2000’li yıllarda Türkiye’de refah devleti,İletişim Tunalı H. (2007). Finansal Krizler: Bankacılık Krizleri,Liberty Yayınevi,İstanbul.
- Tunay,B. (2014). Ekonomik Döngüler: Krizler,Durgunluklar ve Türkiye’ye Dair Tespitler, Nobel Yayınları, İstanbul.
- Weeks J. (2009). The Impact of The Global Fınancıal Crisis on The Economy of Sierra Leone. AReport For Undp Freetown and the Ministry of Finance And Economic Development. Republic of Sierra Leone. Country Study.
- Yüksel S. (2016). Bankacılık Krizlerinin Erken Uyarı Sinyalleri: Türkiye Üzerine Bir Uygulama,Akademisyen Kitabevi,Ankara.
- Zarakolu,A. (1973). Cumhuriyet’ in 50. Yılında Memleketimizde Bankacılık, TBB Yayın No:61, Ankara.
- IMF World Economic Outlook Report 2016, (BKZ. https://www.imf.org/en/Publications/SPROLLS/world-economic-outlook-
- TBB Risk Merkezi Raporları 2011, (BKZ. https://www.riskmerkezi.org/tr/istatistikler/23)
- BDDK Temel Göstergeler Raporu 2001, BKZ. https://www.bddk.org.tr/Veriler/TBS-Temel-Gostergeler- Raporu/14)
