Author :
Abstract
Bu makalemizde, Suriye Selçuklu hükümdârı Tutuş’un ( 1062 – 1095 ) dönemi ve faaliyetleri incelenmiştir. Selçukoğullarının bu önemli şahsiyetinin hayatını ve faaliyetlerini; Suriye ve Filistin’de hâkimiyeti ele geçirip kuvvetlendirdiği ‘’ Meliklik dönemi ‘’ ve Büyük Selçuklu tahtını elde etmek amacıyla giriştiği ‘’ Saltanat mücâdelesi dönemi ‘’ olmak üzere iki kısımda incelemek mümkündür. Amacımız, Tutuş’un oldukça yoğun siyasî faaliyetlerini, dönemin gelişmeleri bağlamında ve Tutuş’un tarihî şahsiyetini de ortaya koyacak şekilde anlamaya çalışmaktır.
Keywords
Abstract
In this article, the period and activities of the Syrian Seljuk ruler Tutuş (1062 – 1095) are examined. The life and activities of this important personality of the Seljuks; It is possible to examine it in two parts: the "Malelik period", which he seized and strengthened the dominance in Syria and Palestine, and the "Sultanate struggle period", which he embarked on to obtain the throne of the Great Seljuks. Our aim is to try to understand the intense political activities of Tutuş in the context of the developments of the period and in a way that reveals the historical personality of Tutuş.
Keywords
- Anna Komnena, Annae Comnenae, Aleksiadis, CSHB, ( nşr.) B.G. Niebuhrii, v. I-II, Bonnae 1839 – 1878;İngilizce terc. Sewter, E.R.A., The Alexiad of Anna Comnena, London 1969.; Türkçe terc. Umar, B., Anna Comnena, Alexiad, İnkılâp yay., İstanbul 1996.
- Azîmî Muhammed b. ‘Ali, Târih, nşr. ve terc. Sevim, A., Azîmî Tarihi Selçuklularla İlgili Bölümler ( H. 430- 538= 1038/39- M. 1143-44), Ankara 1988 ( TTK. Yay., Dizi-Sa. 8).
- Cahen, Claude, Türklerin Anadolu’ya İlk Girişi, TTK yay., Ankara 1992.
- İbn el-Esîr: İzz ad-Dîn ibn al-Asîr, al-Kâmil, ibn el-Athiri Chronicon quod perfectissimum inscribitur, nşr.Tornberg, C.J., 12 cild, Lugduni Batavorum 1851-1876. İbn el-Esîr, İslâm Tarihi, terc. Özaydın,A., c.IX., Bahar yay., İstanbul 1987, c. X.
- Kafesoğlu, İbrahim, Sultan Melikşah Devrinde Büyük Selçuklu İmparatorluğu, İstanbul 1953. Köymen, Mehmet Altay, Selçuklu Devri Türk Tarihi, TTK yay., Ankara 1993.
- Merçil, Erdoğan, Müslüman Türk Devletleri Tarihi, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi yay., İstanbul 1985.
- Müneccimbaşı Ahmet b. Lütfullah, Câmiu’d-düvel, Selçuklular Tarihi I, Horasan-Irak, Kirman ve Suriye Selçukluları, yay. Öngül, Ali, Akademi Kitabevi yay., İzmir 2000.
- Râvendî, Râhat el-sudûr ve âyet el-sürûr, nşr. İkbal, Muhammed, Londra 1921; Râvendî, Râhatü’s-südûr ve Âyetü’s- sürûr, (trc. Ahmet Ateş), TTK yay., Ankara 1957-60.
- Sallâbî, Ali Muhammed, Selçuklular, Ravza yay., İstanbul 2018.
- Sevim, Ali, Suriye ve Filistin Selçukluları tarihi, TTK yay., Ankara 1989. Sevim, Ali, Ünlü Selçuklu Komutanları, TTK yay., Ankara 1990.
- Sevim, Ali - Merçil, Erdoğan, Selçuklu Devletleri Tarihi-Siyaset, Teşkilat ve Kültür, TTK yay., Ankara 1995. Şemseddin Sâmî, Kâmusü’- Âlâm, İstanbul 1308, III, s. 1626.
- Turan, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk – İslâm Medeniyeti, Boğaziçi yay., İstanbul 1993. Turan, Osman, Selçuklular Zamanında Türkiye, Boğaziçi yay., İstanbul 1993.
- Urfalı Mateos, Vekâyinâme, nşr. ve terc. Dulaurier, E., Chronique de Matthieu d’Edesse, Paris 1858; terc.Andreasyan, H., Urfalı Mateos Vekâyinâmesi (952-1136) ve papaz Grigor’un Zeyli (1136-1162), TTK. Yay., II. Seri-No. 21, Ankara 1987.
