ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ÖZET ÇIKARMADA YAŞADIKLARI SORUNLARA İLİŞKİN TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin özet çıkarmada yaşadıkları sorunlara ilişkin Türkçe öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel model kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2020-2021 eğitim öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan 35 ortaokul Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmanın verileri, yarı yapılandırılmış görüşme formuna Türkçe öğretmenlerinin vermiş oldukları yanıtlardan elde edilmiştir. Araştırma kapsamında amaca uygun olarak araştırmacı tarafından 5 maddeden oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır. Görüşme formunun hazırlanmasında uzman görüşünden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler, içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde istatistiksel işlemlerden yüzde kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; Türkçe öğretmenlerinin %97’sinin ortaokul öğrencilerinin özet çıkarmada sorunlar yaşadığını, %57’sinin öğrencilere özetin nasıl çıkarılacağını onlara örnek özet metinler üzerinden anlatılmadığını, %51’inin özetleme yaparken öğrencilerin olay örüntüsünü bozduğunu,%86’sının öğrencilerin özetleme yaparken konunun tamamını anlatma eğiliminde olduğunu, %89’unun öğrencilerin özetleme yaparken kendi cümleleri yerine daha çok yazara ait cümleleri kullandığını düşündükleri tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The aim of this research is to examine turkish language teachers’ views on secondary school students’ problems in summarizing. In this research descriptive model, one of the qualitative research methods, was used. The study group of the research consists of 35 secondary school Turkish teachers working in schools affiliated to the Ministry of National Education in the 2020-2021 academic year. The study group of the research was determined by the easily accessible sampling method. The data of the study were obtained from the answers given by the Turkish teachers to the semi-structured interview form. Within the scope of the research, a semi-structured interview form consisting of 5 items was prepared by the researcher in accordance with the purpose. Expert opinion was used in the preparation of the interview form. The data obtained from the research were analyzed by content analysis. In the analysis of the data obtained from the research, percentage, one of the statistical operations, was used. As a result of the research; it has been determined that 97% of Turkish teachers thought that secondary school students had problems in summarizing, 57% of them thought that students weren’t not explained how to summarize through sample summary texts, 51% of them thought that students disrupted the pattern of events while summarizing, 86% of them thought that students tended to tell the whole topic while summarizing, 89% of them thought that students used the author's sentences instead of their own sentences while summarizing.
Keywords
- Akkaya, N. (2011). İlköğretim 8. sınıf Türkçe dersinde okuduğunu anlama stratejilerini kullanmanın, tutuma
- Akkaya, N. (2011). İlköğretim 8. sınıf Türkçe dersinde okuduğunu anlama stratejilerini kullanmanın, tutuma etkileri. Milli Eğitim Dergisi, 41(191), 68-77.
- Aktaş, E. ve Bayram, B. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okuduğunu anlamada özetleme stratejilerini kullanma becerilerinin değerlendirilmesi. Uluslararası TürkçeEdebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(1), 346-360.
- Akyol, H. (2019). Programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Baştuğ, M.,Hiğde A., Çam, E., Örs, E. ve Efe, P. (2019). Okuduğunu anlama becerilerini geliştirme stratejiler, teknikler, uygulamalar. Ankara: Pegem Akademi.
- Bahap Kudret, Z. ve Baydık, B. (2016). Başarılı ve başarısız dördüncü sınıf okuyucularının okuduğunu anlamave özetleme becerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(3), 317- 346.
- Benzer, A, Karadağ, K., Evci, B. (2021). Ortaokul öğrencilerine strateji öğretiminin özet yazma becerilerine etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 50 (230), 259-278.
- Beydoğan, H. (2010). Okuma ve anlamayı etkileyen stratejiler. Milli Eğitim Dergisi, 40(185), 8-21.
- Brown, A.L.ve J.D, Day. (1983).Macrorulesforsummarizingtexts: The Development of Expertise. Journal of Verbal Learning andVerbalBehavior, 22, 1-11.
- Bulut, P. (2013). İlköğretim 5. sınıf öğrencileri ve öğretmenlerinin özetleme stratejilerinin değerlendirilmesi:Türkçe dersi örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Çıkrıkçı, S . (2008). İlköğretim öğrencilerinde özetleme becerisinin gelişimi. Dil Dergisi, (141), 19-35.
- Dilidüzgün, Ş. (2013). Ortaokul Türkçe derslerinde okumadan özet yazmaya. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 47-68.
- Epçaçan, C. (2018). Okuduğunu anlama becerisinin gelişiminde özetleme tekniğinin etkisi üzerine bir değerlendirme. Ekev Akademi Dergisi, 22(74), 11-30.
- Eroğlu, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinin özetleme tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
- Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
- Karatay, H. ve Okur, S. (2012). Öğretmen adaylarının öyküleyici ve bilgilendirici metinleriözetleme becerileri. TheJournal of AcademicSocialScienceStudies, 5(7), 399-420.
- Kaya, D. (2014). Dinleme eğitimi. Yılmaz, M. (Ed.), Yeni gelişmeler ışığında Türkçeöğretimi içinde, (s. 34). Ankara: Pegem Akademi.
- MEB (2019), Türkçe dersi öğretim programı, Ankara: MEB Yayını.
- Yılmaz, M. (2014). Okuma eğitimi. Yılmaz M. (Ed.), Yeni gelişmeler ışığında Türkçe öğretimi içinde, (s. 77- 106). Ankara: Pegem Akademi.
