Author :
Abstract
1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nda Umumi Müfettişlikler mıntıkaları kurulmuş fakat daha sonra proje hayata geçirilememiştir. Fakat Cumhuriyetin ilanı sonrasında daha önce rafa kaldırılan Umum Müfettişlik fikri tekrar gündeme gelmiş ve daha çok güvenlik kaygılarının da etkisiyle 1927 yılında çıkarılan kanunla Birinci Umum Müfettişlik kurulmuştur. 1935 yılında Başbakan İsmet İnönü’nün doğu seyahati sonrasında ise Üçüncü Umum Müfettişlik teşkil edilmiştir. Bölgeyi çok yakından tanıyan bir kişi olan Tahsin Uzer de geniş yetkilerle bu kurumun başına getirilmiştir. Tahsin Uzer’in bölgeye gelişi Umum Müfettişlik mıntıkasında ve bilhassa Trabzon’da derin bir heyecan yaşanmasına neden olmuştur. Uzer, ayağının tozuyla ilk olarak geldiği Trabzon’da kentin sorunlarını bir bir sıralayarak geleceğe dair projelerini açıklamıştır. O güne kadar kronikleşmiş problemlerle uğraşan Trabzonlular, bu vaatler karşısında bir hayli ümitlenmiştir. Ankara’nın da desteğini arkasına alan Tahsin Uzer, kentin sosyo-ekonomik sorunlarına el atmış ve bunlardan bir kısmını çözüme kavuştursa da bütüne bakıldığında pek de başarılı olamamıştır. Tahsin Uzer’in sağlık sorunları yaşaması ve 1939’da İkinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesi nedeni ile Umum Müfettişlik hamlesinden istenilen netice elde edilememiştir.
Keywords
Abstract
In 1921 Inspectorate General Zones were established with the Constitution, but it was not possible to realize the project. On the other hand, with the proclamation of the republic, the idea of Inspectorate General that had been shelved before, was added to agenda, and with the effect of security consideration the First Inspectorate General was established in 1927. After Prime Minister Ismet Inonu’s east trip, the Third Inspectorate General was established in 1935. Tahsin Uzer’s site visit caused an excitement in the zone of Inspectorate General and especially in Trabzon. As soon as he arrived, Uzer spelled out Trabzon’s problems and he explained his future projects. Trabzon people who always suffered by chronic problems, became hopeful with these promises. Tahsin Uzer had the support of Capital City Ankara, and he started to handle Trabzon’s socio-economic issues and even though he succeed to solve a part of these problems, he was not successful totally. With Tahsin Uzer’s health problems and the beginning of the World War Two in 1932, Inspectorate General plan was miscarried.
Keywords
- Aydoğan, Erdal, “Üçüncü Umumi Müfettişliğinin Kurulması ve III. Umumî Müfettiş Tahsin Uzer'in BazıÖnemli Faaliyetleri”, Ankara Üniversitesi Türk inkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 33-34, Mayıs-Kasım 2004,s.1-14.
- Bal, Mehmet Akif, “Trabzon’da Yok Olan Tarihi Müslüman Mezarlıkları Ve Bunların Trabzon ŞehirKültürüne Etkileri”, 1. Uluslararası Geçmişten Günümüze Trabzon’da Dini Hayat Sempozyumu Bildirileri Kitabı, Cilt: II, İstanbul 2016, s.695.
- Başkaya, Muzaffer, “Osmanlıdan Cumhuriyete Bir Kurumun Tarihi: Trabzon Şehir Kulübü (1923-1955)”, Journal of Social And Humanities Sciences Research, 2018, Vol: 5, Issue, 29, s.3787-3797.
- Bulut, Engin Çağdaş, “Doğu Karadeniz İdari Tarihi”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Tarih Programı, Trabzon 2012
- Çapa, Mesut, “Giyim Kuşamda Medeni Kıyafetlerin Benimsenmesi ve Trabzon Örneği,” Toplumsal Tarih, Cilt: V, Sayı: 30, Haziran 1996, s.22-28.
- Goloğlu, Mahmut, Tek Partili Cumhuriyet 1931-1938, Kalite Matbaası, Ankara 1974.Koçak, Cemil, Umumi Müfettişlikler (1927-1952), İletişim Yayıncılık, İstanbul 2003.
- Korhan, Tuğba, “Cumhuriyet Döneminde Umum Müfettişlikleri İle İlgili Bir Değerlendirme”, DicleÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Nisan 2012, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınları, s.134-143.
- Öksüz Hikmet ve USTA Veysel, Mustafa Reşit Tarakçıoğlu Hayatı, Hatıratı ve Trabzon’un Yakın Tarihi, Trabzon 2008.
- Özdemir, Kamuran, Cumhuriyet Döneminde Şapka Devrimi ve Tepkiler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, 2007.
