COVİD-19 KÜRESEL SALGININDA BELİRSİZLİĞE TAHAMMÜLSÜZLÜĞÜN SAĞLIK ANKSİYETESİ İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
2019 yılında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve tüm dünyaya hızla yayılan koronavirüs salgını yaşamın birçok alanında kısıtlamalar getirmesi nedeniyle çeşitli psikososyal problemlere sebebiyet vermiştir. Bulaş riskinin en aza indirgenmesi için alınan en büyük önlemlerden biri olan sosyal izolasyon ve sürecin nasıl ilerleyeceğinin ve ne zaman normale dönüleceğinin bilinememesi birçok kişide belirsizliğe tahammülsüzlük semptomları göstermiştir. Covid-19 ile beraber kişilerin yakınlarının ani hastalıklarına ve ölümlerine tanık olmaları sağlık kaygısına etki etmiştir. Bu araştırmada yetişkin bireylerin Covid-19 salgını döneminde, belirsizliğe tahammülsüzlük ile sağlık anksiyetesi düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma için veriler, online formlar aracılığıyla gönüllülük esasıyla elde edilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak ‘Demografik Bilgi Formu’, ‘Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ)’ ve ‘Sağlık Anksiyetesi Ölçeği- Kısa Formu (SAÖ)’ kullanılmıştır. Araştırmaya 103’ü kadın, 67’si erkek olmak üzere 170 katılımcı dahil olmuştur. Sonuç olarak; belirsizliğe tahammülsüzlük ile sağlık anksiyetesi arasında korelasyonel ilişki ele alındığında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Pandemi döneminde yaşanan belirsizlik ve bu belirsizliğe karşı oluşan tahammülsüzlük, endişe ve kaygı düzeylerinde yaşanan artış ile sağlık anksiyetesinin düzeyinde yaşanılacak artışı ön görmektedir. Belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyi sağlık anksiyetesini anlamlı düzeyde yordamaktadır.
Keywords
Abstract
The Coronavirus epidemic that emerged in Wuhan, China in 2019 and spread rapidly all over the world has caused various psychosocial problems due to the fact that it has imposed restrictions on many areas of life. Social isolation, which is one of the biggest measures taken to minimize the risk of transmission, and the inability to know how the process will progress and when it will return to normal, have shown symptoms of intolerance to uncertainty in many people. The fact that people with Covid-19 witnessed the sudden illnesses and deaths of their relatives has led to health concerns. In this study, it was aimed to examine the relationship between deciency intolerance and health anxiety levels of adult individuals during the Covid-19 epidemic period. The data for the study were obtained on a voluntary basis through online forms. In the study, ‘Demographic Information Form’, ‘Intolerance of Uncertainty Scale’ and ‘ The Health Anxiety Inventory-Short Form’ were used as data collection tools. 170 participants, including 103 women and 67 men, were included in the study. As a result, when the correl dec relationship between uncertainty intolerance and health anxiety was considered, it was found that there was a positive and low-level significant relationship. The uncertainty experienced during the pandemic and the intolerance caused by this uncertainty predict an increase in the level of anxiety and anxiety and an increase in the level of health anxiety. The level of intolerance to uncertainty significantly predicts health anxiety.
Keywords
- Amerikan Psikiyatri Birliği, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Beşinci Baskı (DSM-5), Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı’ndan, çev. Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 2014.
- Alioğulları, A. (2021). “Covid-19 virüs salgını sırasında yetişkin bireylerde sağlık anksiyetesi, ölüm
- Asmundson, G. J., & Taylor, S. (2020). How health anxiety influences responses to viral outbreaks likeCOVID-19: What all decision-makers, health authorities, and health care professionals need to know. Journal of anxiety disorders, 71, 102211.
- Aydemir, Ö., Kırpınar, İ., Satı, T., Uykur, B., Cengisiz, C. (2013). Sağlık anksiyetesi ölçeği’nin türkçe için güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi. 50(4), 325-331.
- Beck, U. (1992). From Industrial Society to the Risk Society: Questions of Survival, Social Structure and Ecological Enlightenment. Theory, Culture & Society, 9(1), 97–123.
- Bottesi, G., Ghisi, M., Carraro, E., Barclay, N., Payne, R., & Freeston, M. H. (2016). Revising the intoleranceof uncertainty model of generalized anxiety disorder: evidence from UK and Italian undergraduate samples. Frontiers in psychology, 7, 1723.
- British Orthopaedic Association (BOAST) (2020). Management of patients with urgent orthopaedic conditions and trauma during the coronavirus pandemic. British Orthopaedic Association.
- Buhr, K., & Dugas, M.J. (2002). The intolerance of uncertainty scale: psychometric properties of the English version. Behaviour Research and Therapy, 40(8), 931–945.
- Carleton, R.N., Norton, M. A., & Asmundson, G.J. (2007). Fearing the unknown: A short version of the intolerance of uncertainty scale. Journal of Anxiety Disorders, 21(1), 105-117
- Çırakoğlu, O.C. (2011). Domuz Gribi (H1N1) salgınıyla ilişkili algıların, kaygı ve kaçınma düzeyi değişkenleri bağlamında incelenmesi. Türk Psikologlar Dergisi, 26(67), 9-64.
- Deale, A. (2007). Psychopathology and treatment of severe health anxiety. Psychiatry, 6(6), 240-246.
- Dugas, M.J., Ladouceur, R., Le´ger, E., Freeston, M.H., Langlois, F., Provencher, M.D., et al. (2003). Groupcognitive-behavioral therapy for generalized anxiety disorder: treatment outcome and longterm follow-up. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71(4), 821–825.
- Dugas, M.J., Freeston, M.H., & Ladouceur, R. (1997). Intolerance of uncertainty and problem orientation in worry. Cognitive therapy and research, 21(6), 593-606.
- Ekiz, T., Ilıman, E., Dönmez, E. (2020). Bireylerin Sağlik Anksiyetesi Düzeyleri İle Covid-19 Salgini KontrolAlgisinin Karşilaştirilmasi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(1), 139-154.
- Freeston, M.H., Rhéaume, J., Letarte, H., Dugas, M.J., & Ladouceur, R. (1994). Why do people worry?. Personality and individual differences, 17(6), 791-802.
- Holaway, R.M., Heimberg, R.G., & Coles, M.E. (2006). A comparison of intolerance of uncertainty inanalogue obsessive-compulsive disorder and generalized anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders. 20(2), 158–174.
- Karapıçak, Ö.K., Aslan, S., Utku, Ç. (2012). Panik bozukluğu, somatizasyon bozukluğu ve hipokondriaziste sağlık kaygısı. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, 1(1), 43-51.
- Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
- Karataş, Z. (2020). COVID-19 Pandemisinin Toplumsal Etkileri, Değişim ve Güçlenme. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 4(1), 3-15.
- Kırmızı, M., Yalçınkaya, G., & Şengül, Y.S. (2021). Gender differences in health anxiety and musculoskeletalsymptoms during the COVID-19 pandemic. Journal of Back and Musculoskeletal Rehabilitation, 34(2), 161– 167.
- Ladouceur, R., Gosselin, P., & Dugas, M.J. (2000). Experimental manipulation of intolerance of uncertainty: a study of a theoretical model of worry. Behaviour Research and Therapy, 38(9), 933–941.
- Liu, N., Zhang, F., Wei, C., Jia, Y., Shang, Z., Sun, L., ... & Liu, W. (2020). Prevalence and predictors of PTSSduring COVID-19 outbreak in China hardest-hit areas: Gender differences matter. Psychiatry research, 287, 112921.
- MacLeod, A. K., Williams, J. M., & Bekerian, D. A. (1991). Worry is reasonable: the role of explanations in pessimism about future personal events. Journal of Abnormal psychology, 100(4), 478.
- Obsessive Compulsive Cognitions Working Group. (1997). Cognitive assessment of obsessive-compulsive disorder. Behaviour Research and Therapy, 35(7), 667-681.
- Okuyan, C.B., Karasu, F., Polat, F. (2020). COVID-19'un Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlık Kaygısı Düzeyleri Üzerine Etkisi. Van Sağlık Bilimleri Dergisi , 13 (COVID-19 Özel Sayı), 45-52.
- Öcalan, S., Üzar-Özçetin, Y.S. (2020). COVID-19 Pandemisi Sürecinde Ruminasyon ve Ruh Sağlığına Etkileri. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17(4), 354-358.
- Rachman, S. (2012). Health anxiety disorders: A cognitive construal. Behaviour research and therapy, 50(7- 8), 502-512.
- Rowe, W.D. (1994). Understanding uncertainty. Risk analysis, 14(5), 743-750.
- Sarıçam, H., Erguvan, F.M., Akın, A. & Akça, M.Ş. (2014). Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ-12)Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Route Educational and Social Science Journal, 1(3), 148-Sarıçam H. (2014). Belirsizliğe tahammülsüzlüğün mutluluğa etkisi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 1-12.
- Stremersch, S., & Tellis, G.J. (2004). Understanding and managing international growth of new products. International Journal of Research in Marketing, 21(4), 421–438.
- Şimşekoğlu, N., Mayda, A.S. (2016). Bir üniversite hastanesinde görevli hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimidavranışları ve sağlık kaygısı düzeyleri. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1),19-29.
- Taylor, S. (2019). The psychology of pandemics: Preparing for the next global outbreak of infectious disease. Cambridge Scholars Publishing. 49-57.
- Taylor, S., Asmundson, G. J., & Hyprochondria. (2004). Treating health anxiety: A cognitive-behavioral approach (pp. 80015-4). New York: Guilford Press.
- Torales, J., O’Higgins, M., Castaldelli-Maia, J. M., & Ventriglio, A. (2020). The outbreak of COVID-19coronavirus and its impact on global mental health. International Journal of Social Psychiatry, 66(4), 317-Ye, B., Wu, D., Im, H., Liu, M., Wang, X., Yang, Q. (2020). Stressors of COVID-19 and stress consequences:The mediating role of rumination and the moderating role of psychological support. Children and youth services review, 118, 105466.
- Yılmaz, Ö. (2017). “Yetişkinlerde anormal hastalık davranışları ve yaşam kalitesi ile ilişkili faktörler: Sağlıkkaygısı, kaygı duyarlılığı, sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inançlar ve aleksitimi’’. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Zhou, P., Yang, X. L., Wang, X. G., Hu, B., Zhang, L., & Zhang, W. (2020). Descubrimiento de un nuevocoronavirus asociado con el reciente brote de neumonía en humanos y su posible origen de murciélagos. bioRxiv.
