Sınıf Öğretmenlerinin Küresel Isınmaya Yönelik Bilgi ve Tutum Düzeylerinin İncelenmesi: Samsun İli Örneği
Author :
Abstract
Bu araştırmada Samsun İli Merkez İlçesinde yer alan 10 ilkokuldaki sınıf öğretmenlerinin küresel ısınma hakkındaki tutum ve bilgi düzeyleri, bunların hangi değişkenlere göre farklılık gösterdiği ve aralarındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmaktadır. Tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmada veriler 2021-2022 eğitim öğretim döneminde toplanmıştır. Bu araştırmada yer alan katılımcılar uygun örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Samsun İli Merkez İlçesinde yer alan 10 ilkokuldaki sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin cinsiyetleri 55’i kadın, 45 tanesi ise erkek öğretmenler olarak belirlenmiştir. Araştırmanın verileri, Eroğlu ve Aydoğdu (2016) tarafından geliştirilmiş olan “Küresel Isınma Bilgi Testi” ve Bozdoğan (2019) tarafından geliştirilmiş olan “Küresel Isınma Tutum Ölçeği” olarak Likert tipi 5 dereceli iki farklı veri toplama aracı ile gerekli izinler alınarak toplanmıştır. Toplanan nicel veriler SPSS istatistik paket programıyla analiz edilmiştir. Elde edilen verilerin analizlerinde frekans, yüzde, ortalama değer, t-test ve One-Way ANOVA kullanılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin küresel ısınmaya yönelik bilgilerinin gelişmiş düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Sınıf öğretmenlerinin Küresel Isınma Tutum Ölçeğinde yer alan küresel ısınmanın olumsuz etkilerinin azaltılmasına yönelik tedbirler, küresel ısınmaya neden olan etkenlere karşı alınabilecek önlemlerle ilgili tutumları “Tamamen Katılıyorum” ve “Katılıyorum” seviyesindedir. Bu sonuçlar öğretmenlerin küresel ısınmaya yönelik tutumlarının olumlu düzeyde olduğu sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Araştırmada elde edilen diğer bir sonuca göre ise sınıf öğretmenlerinin küresel ısınma tutum düzeyleri ile bilgi düzeyleri arasında pozitif yönde bir ilişki bulunmuştur. Elde edilen sonuca göre sınıf öğretmenlerinin küresel ısınmaya yönelik bilgi düzeyleri artıkça tutumları da olumlu yönde değişmektedir. Sınıf öğretmenlerinin bilgi düzeyleri ve tutumlarının cinsiyet, öğrenim durumu, yaş ve mesleki kıdem değişkenlerine bağlı olarak anlamlı düzeyde farklılaşmadığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
In this study, it is aimed to investigate the attitudes and knowledge levels of classroom teachers who work at 10 different primary schools in the Central District of Samsun Province. Furthermore variables which might be associated with attitudes and knowledge level and the relationship between attitudes and knowledge level were investigated. In this study, in which the survey model was used, the data were collected in the 2021-2022 academic year. Participants in this study were determined by convenient sampling method. The study group of the research consists of classroom teachers who work at 10 primary schools in the Central District of Samsun. The gender of the classroom teachers participating in the research was determined as 55 female and 45 male teachers. The data of the research were collected by obtaining necessary permissions with two different data collection tools with Likert type items with 5 points: “Global Warming Knowledge Test” developed by Eroğlu and Aydoğdu (2016) and the “Global Warming Attitude Scale” developed by Bozdoğan (2019). The collected quantitative data were analyzed with the SPSS statistical package program. Frequency, percantage, mean value, t-test an One-Way ANOVA were used for the analysis of the data. It has been revealed that classroom teachers' knowledge about global warming is at an advanced level. The attitudes of primary school teachers about the measures to be taken to reduce the negative effects of global warming in the Global Warming Attitude Scale and the measures to be taken against the factors that cause global warming are at the levels of "Totally Agree" and "Agree". These results reveal that teachers' attitudes towards global warming are at a positive level. According to another result obtained in the study, a positive relationship was found between the global warming attitude levels of classroom teachers and their knowledge levels. According to the results of the study, a positive relationship was found between the global warming attitude levels of classroom teachers and their knowledge levels. It has been determined that the knowledge levels and attitudes of the classroom teachers do not differ significantly by the variables of gender, educational status, age, and professional seniority.
Keywords
- Akbulut, M. & Kaya, A. A. (2020). “Bir Afet Olarak Küresel İklim Değişikliği ve İlkokul Öğretmenlerinin İklim
- Akbulut, M. & Kaya, A. A. (2020). “Bir Afet Olarak Küresel İklim Değişikliği ve İlkokul Öğretmenlerinin İklim
- Aksay, S. C.; Ketenoğlu, O. ve Kurt, L. (2005). “Küresel Isınma İklim Değişikliği”, Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(25):29–41.
- Alım, M. (2006). “Avrupa Birliği Üyelik Sürecinde Türkiye’de Çevre ve İlköğretimde Çevre Eğitimi”, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2):599–616.
- Andersson, B., & Wallin, A. (2000). “Students’ understanding of the greenhouse effect, the societal consequences ofreducing CO2 emissions and the problem of ozone layer depletion”, Journal of Research In Science Teaching,Arık S. & Yılmaz M. (2017). “Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları ve Çevre Kirliliğine Yönelik Metaforik Algıları”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3):1147-1164.
- Arsal, Z. (2007). “İlköğretim Öğrencilerinin Küresel Isınma İle İlgili Kavram Yanılgıları”, I. Ulusal İlköğretim Kongresi, Ankara. 15-17 Kasım 2017, Hacettepe Üniversitesi, 216-307, Ankara.
- Atalay, İ. (2013). Uygulamalı klimatoloji, Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, Ankara.
- Atasoy, E. (2005). “Çevre İçi Eğitim: İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Çalışma”, Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Atasoy, E., & Ertürk, H. (2008). “A field Study About Environmental Knowledge and Attidudes of Elementary School Students”, Erzincan Journal of Education Faculty, 10(1):105-122.
- Aydın, F. (2017). “Determining The Level of Knowledge University Students On Global Warming”, Journal of Social Science and Humanites, 1(1):118-132.
- Ay, F. ve Yalçın, E, N. (2020). “Üniversite Öğrencilerinin Küresel Isınma VE İklim Değişikliğine Yönelik Bilgi ve Algı Düzeyleri”, Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44(2):1-18.
- Bahar, M. ve Aydın, F. (2002). “Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Sera Gazları ve Global ısınma İle İlgili AnlamaDüzeyleri ve Hatalı Kavramlar”, 5. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 22-25 Eylül 2002, ODTÜ, 276-288, Ankara.
- Bal, Ş. (2004). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Sera Etkisi İle İlgili Kavram Yanılgılarının Tespiti”, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(14):102-111.
- Bayram, C. (2014). “Lise Öğrencilerinin Küresel Isınma Hakkındaki Görüş ve Tutumları”, Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Bilgi, K. (2021). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Küresel Isınmaya Yönelik Bilgi ve Tutum Düzeylerinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
- Bozdoğan, A. E. (2009). “An Investigation On Turkish Prospective Primary School Teachers’ Perceptions About Global Warming”, World Applied Sciences Journal, 7(1):43-48.
- Bozdoğan, A. (2014). “Bir Küresel Isınma Tutum Ölçeği Geliştirilmesi”, Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1):35-50.
- Bozkurt, M. (2011). “Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Çevre Kavramları ile İlgili AlgılamalarınınDeğerlendirilmesi ve Bu Algılamaların Çevreye Yönelik Tutumları ile Tutarlılığının İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Büyüköztürk, Ş. (2003). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
- Büyüköztürk, Ş.; Çakmak E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi, Ankara.
- Bradley, J.C.; Waliczek, T.M. & Zajicek, J.M. (1999). “Relationship Between Environmental Knowledge and Environmental Attitude of High School Students”, Journal Of Environmental Education, 30(3):17-22.
- Çepel, N. (2008). Ekolojik Sorunlar ve Çözümleri, Tübitak Yayınları, Ankara.
- Dal, B.; Öztürk, N., Alper, U., Sönmez, D., Mısır, M. E. & Çökelez, A. (2014). “Perception of Climate Change:Reasons, Consequences, and Willingness to Act. How Aware Are They?”, International Journal for CrossDisciplinary Subjects in Education, 4(2):1930-1937.
- Dal, B.; Öztürk, N., Alper, U., Sönmez, D. & Çökelez, A. (2015). “An Analysis of The Teachers’ Climate Change Awareness”, Athens Journal of Education, 2(2): 111-122.
- Demirbaş, M. & Pektaş, H. M. (2009). “İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Sorunu ile İlişkili Temel KavramlarıGerçekleştirme Düzeyleri”, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2): 195-211.Durkaya, B. & Durkaya, A. (2018). “Küresel Isınma Farkındalığı: Bartın Üniversitesi Öğrencileri Örneği”, Bartın Orman Fakültesi Dergisi”, 20(1):128-144.
- Erbasan, Ö. & Erkol, M. (2020). “Sınıf Öğretmenlerinin Çevreye Yönelik Bilgi, Tutum ve Davranış Düzeylerinin İncelenmesi”, OPUS International Journal of Society Researches, 15(24):2443-2471.
- Eroğlu, B. (2009). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Küresel Isınma Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Eroğlu B. & Aydoğdu M. (2016). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Küresel Isınma Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2):345-374.
- Freije, A. T.; Hussain, T. & Salman, E.A. (2017). “Global Warming Awareness Among the University of BahrainScience Students”, Journal of the Association of Arab Universities for Basic and Applied Sciences, 22(1):9-16.
- Gambro, J.S. & Switzky, H.N. (1999). “Variables Associated With American High School Students' Knowledge of Environmental İssues Related to Energy and Pollution”, Journal Of Environmental Education, 30(2):15-23.
- Gülsoy, E. & Korkmaz, M. (2020). “Üniversite Öğrencilerinin Sosyo-ekonomik Özelliklerinin Küresel Isınma ve İklim Değişikliği Algıları Üzerine Etkileri”, Turkish Journal of Forestry, 21(4):428-437.
- Gürbüz H. & Çakmak M.(2012). “Biyoloji Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının İncelenmesi”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(19):162-173.
- Gürer, A. & Sakız, G. (2018). “Yetişkinlerin Küresel Isınma ile İlgili Bilgi Düzeyleri ve Geri Dönüşüm Farkındalıkları”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2):1364-1391.
- Halady, I. R. & Rao, P. H. (2010). “Does Awareness to Climate Change Lead to Behavioural Change?”, International Journal of Climate Change Strategies and Management, 2(1):6-22.
- Hebe, H. (2020). “In–service Teachers’ Knowledge and Misconceptions of Global Warming and Ozone Layer Depletion: A Case Study”, Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 8(1):133-149.
- Hedge, S.S.; Murthy, N.S., Shalini, C.N., & Sandeep, K.R. (2012). “Awareness of Global Warming Among School Teachers in Coastal Karnataka”, Indian Journal Prev. Soc. Med, 43(4):383-388.
- Intergovernmental Panel on Climate Change. (2001). “A Report of Working Group I of the Intergovernmental Panelon Climate Change. Summary for Policymakers”, Intergovernmental Panel on Climate Change, 21-26 December 2001, 1-881, UK and New York.
- Intergovernmental Panel on Climate Change. (2007). “Climate change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability:Working Group II Contribution to The Fourth Assessment Report of The Intergovernmental Panel on Climate Change”. 23-31 August 2007, Cambridge University Press, 1-976. Cambridge.
- Kadıoğlu, M. (2012). “Türkiye’de İklim Değişikliği Risk Yönetimi”, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler İklimDeğişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne İlişkin İkinci Ulusal Bildirimi Hazırlık Faaliyetlerinin Desteklenmesi Projesi, Türkiye’nin İklim Değişikliği II. Ulusal Bildiriminin Hazırlanması Projesi Yayını, Ankara.
- Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Anı Yayıncılık, Ankara.
- Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nobel Yayınları, Ankara.
- Karakuş, U. & Yel, Ü. (2019). “The Mmental Models of Social Studies Teacher Candidates on Global Warming”, International Journal of Geography and Geography Education, 40(40): 09-123.
- Özer, Z.; Teke, N., Görümlü, N. & Kılınç, Z. (2021). “Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Küresel Isınma Hakkında Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi”, Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 8(3):199-205.
- Sağır, Ş. U.; Aslan, O. & Cansaran, A. (2008). “İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Bilgisi ve Çevre Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, İlköğretim Online, 7(2):496-511.
- Sönmez, E. & Yerlikaya, Z. (2017). “Ortaokul Öğrencilerinin Çevresel Bilgi ve Çevreye Yönelik Tutumları Üzerine Bir Alan Araştırması: Kastamonu İli Örneği”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3):1239-1249.
- Şahin, N.; Cerrah, L., Saka, A. & Şahin, B. (2004). “Yüksek Öğretimde Öğrenci Merkezli Çevre Eğitimi Dersine Yönelik Bir Uygulama”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, (24)3:113-128.
- Şenel, H. & Güngör, B. (2009). “Üniversite Öğrencilerinin Küresel Isınma Hakkındaki Bilgilerinin ve Kavram Yanılgılarının Tespiti”. E-Journal of New World Sciences Academy, 4(4):1207-1225.
- Tok G.; Cebesoy Ü.B. & Bilican K. (2017). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının İklim Değişikliği Farkındalıklarının İncelenmesi”, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2):23-36.
- Türkeş, M. (2008). “Küresel İklim Değişikliği Nedir? Temel Kavramlar, Nedenleri, Gözlenen ve Öngörülen Değişiklikler”, İklim Değişikliği ve Çevre, 1(1): 26-37.
- Türkeş, M. (2014). “İklim değişikliğiyle savaşım, Kyoto Protokolü ve Türkiye”, Mülkiye Dergisi, 32(259):101-131.Vaizoğlu, S. & Altıntaş, H. (2005). “Bir Tıp Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin Çevre Bilincinin Değerlendirilmesi”, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 1(4):151-171.
- Keleş, Ö.; Uzun, N. & Uzun, F. V. (2010). “Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci, Çevresel Tutum, Düşünce veDavranışlarının Doğa Eğitimi Proje Bağlı Değişimi ve Kalıcılığının Değerlendirilmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32):384-401.
- Yılmaz, A.; Morgil, F. İ., Aktuğ, P. & Göbekli, İ., (2002). “Ortaöğretim ve Üniversite Öğrencilerinin Çevre, ÇevreKavramları ve Sorunları Konusundaki Bilgileri ve Öneriler”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,Yurttaş, A. & Kartal, E. (2021). “İlkokul Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Akademia Doğa ve İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1):32-51.
