Author :
Abstract
Türkiye'de nüfus artışı ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi açıklayan çalışmalar oldukça yetersizdir. Bu çalışmada, Türkiye’de nüfus artışı ve iktisadi büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi ekonometrik metodlarla incelenmiştir. Analizlerde, 2000-2021 dönemini kapsayan yıllık zaman serisi verileri kullanılmıştır. Bir üretim faktörü olarak, işgücünün ana kaynağı olan nüfus ile iktisadi büyüme arasında bir nedensellik ilişkisi olup olmadığı araştırılmıştır. Çalışmada gecikme uzunluğunu belirlemek için, kısıtsız (VAR) analizi ile elde edilen bilgi kriterleri dikkate alınmıştır. Zaman serisi değişkenleri arasında eşbütünleşmenin varlığı araştırılmış, serilerin durağanlık durumunu belirlemek için birim kök testi yapılmıştır. VAR modelinin tahmin edilmesinden sonra bu modele ait varsayımların geçerli olup, olmadığı sınanmıştır. VAR modelinde yer alan seriler aynı mertebeden entegre olmadıklarından Johansen eşbütünleşme testi yapılmamıştır. VAR modeline ilişkin olarak son aşamada Otokorelasyon testi, varyans ayrıştırma analizi, .LM testi Granger nedensellik testi ve etki-tepki analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgular nüfus artışı ve iktisadi büyüme değişkenleri arasında bir nedensellik ilişkisi olmadığını göstermiştir.
Keywords
Abstract
Studies aiming to explain the population increase and economic growth in Turkey are rather inadequate. In this study, the relationship between population increase and economic growth is examined using econometric methods. The analyses used annual time series of the period between 2000 – 2021. It was aimed to study whether a causal relationship existed or not between the economic growth and the population increase which is the main source of the workforce. During the study, informatory criteria obtained by unconstrained (VAR) analysis were considered to determine the duration of lateness. The existence of cointegration between the variables of the time series was investigated, and besides, to determine the stability condition of the time series unit root test was conducted. Following the estimation of the VAR model, a test was conducted to understand whether the assumptions on the model were valid or not. Because the time series in the VAR model was not integrated at the same level Johansen cointegration test was not conducted. During the last stage, the VAR model, auto-correlation test, variance unbundling test, LM test, Granger causality test, and action-reaction analyses were carried out. Findings obtained have shown that there is not a causality relation between the population increase and variables of the economic growth.
Keywords
- Akaike, H. (1969). “Fitting Autoregressive Models For Prediction”, Annals of The Institute of Statistical
- Akaike, H. (1969). “Fitting Autoregressive Models For Prediction”, Annals of The Institute of Statistical Mathematics, 21: 243-245.
- Akaike, H. (1973). “Information Theory And An Extension Of The Maximum Likelihood Principle”, 2ndInternational Symposium On Information Theory by B.N. Petrov and F. Csaki (Eds.), Akademiai Kiado: Budapest.Akintunde, TS. Olomola, PA. Oladeji, SI. (2013). “Population Dynamics and economic growth”. Journal of Economics and Sustainable Development. 4(13):148-155.
- Bektaş, H. Kayacan, E. Uras Ö., (2015). “Türkiye’de Planlı Kalkınma Döneminde İktisadi Büyüme ile Nüfus Artışı İlişkisinin Ekonometrik Analizi”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(2):69-77
- Coale, A. J. ve Hoover, E. M. (1958). “Population Growth and Economic Development in Low-Income Countries: A Case Study of India’s Prospects”, Princeton”: Princeton University Press.
- Davidson, R. MacKinnon, J.G. (2004). Econometric Theory and Methods (Vol. 5). New York, Oxford University Press
- Dickey, D.A. and Fuller,W. A. (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Assocation, 74:427-431
- Dickey, D.A. and Fuller,W.A (1981). “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, 49(4):1057-1072.
- Dikmen, N. (2018). Ekonometriye Giriş Temel Kavramlar ve Uygulamalar. (4. Baskı). Seçkin Yayınevi. Ankara. s.255.
- Engle, R.F and Granger, C.W.J. (1987). “Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, 55: 251- 276.
- Guilkey, D.K., Salemi, M.K. (1982). “Small Sample Properties of Three Tests For Granger-causal ordering in a bivariate Stochastic System”, The Review of Economics and Statistics, 64(4): 668-680
- Gujarati, D.N. Porter, DC. (2009). Temel Ekonometri (5. Ed), New York: McGraw-Hill.
- Günsoy, G. Tekeli, S. (2015). “Nüfusun Yaşlanması ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Analiz”,48(1):35-87.
- Gül, E. Ergün, H. (2012). “Gelişmiş ve Azgelişmiş Ülkelerde Ekonomik Büyüme Dinamikleri:Bir Panel Veri Analizi”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi 4(1):127-136
- Hannan, E.J. Quinn, B.G. (1979). “The Determination Of The Order Of An Autoregression”, Journal of the Royal Statistical Society: Series B (Methodological), 41(2): 190-195.
- Hansen, A. (1939). “Economic Progress and Declining Population Growth”, The American Economic Review, 29(1):Headey, D. and A. Hodge. (2008). “The effect of demographic change on economic growth: A meta-regressionanalysis of the macroeconomic literature,”, unpublished manuscript, School of Economics, The University of Queensland. Available on request from d.headey@cgiar.org
- Hong, J.P. (2017). “Causal relationship between ICT R&D investment and economic growth in Korea”, Technological Forecasting and Social Change, 116: 70-75.
- İsmiç, B. (2015). “Gelişmekte Olan Ülkelerde Elektrik Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Nüfus İlişkisi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1):259-274
- Kotani, S. Kotani, K.(2012). “The effect of net-migration on population-growth relationship in Indonesia”, Journal of Empirical Research. 2(2):62-70
- Kutlar, Aziz (2007). Ekonometriye Giriş. (1. Baskı). Nobel Yayınevi, Ankara.s.267 Malthus, T. (1798). An Essay on Principle of Population. London: J.Johnson
- Meadows, D. H. Meadows, D. I. Randers, J. ve Behrens, W. W. (1972). The Limits to Growth: A Report to The Clubof Rome. p.1. http://www.unav.es/adi/UserFiles/File/80963990/The%20Limits%20to%20Growth%20Informe %20Meadows.pdf (Erişim tarihi: 20.01.2022)
- Pesaran, M. H. Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). “Bounds Testing Approaches To The Analysis Of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16:289-326.
- Schwarz, G. (1978). “Estimating The Dimension Of A Model”, Annals of Statistics, 6:461-464.
- Stock, J.H. Watson, M.W. (1989). “Interpreting the evidence on money-income causality”. Journal of Econometrics, 40(1):161-180
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Strateji ve Bütçe Daire Başkanlığı, https://www.sbb.gov.tr/istihdam/ (Erişim tarihi: 7.02.2022).
- Yalta, A.T. Yalta, A.Y. (2019). Modern Makroekonomiye Giriş.(1.Baskı), Liberte Yayın Gurubu, Ankara.s.452
- Zhang, NJ. Guo, M. Zheng, X. (2012). “China:Awakening giant developing solutions to population aging”, The Gerontologist. 5(2):589-590
