Author :
Abstract
Hızlı nüfus artışı, sanayileşme, plansız kentleşme, doğal kaynakların bilinçsizce tüketilmesi ve iklim değişikliğinin yarattığı olumsuz etkiler günümüzde küresel bir tehdit oluşturmaktadır. Bu tehditler sosyolojik, ekonomik, yönetimsel ve ekolojik problemleri de beraberinde getirmektedir. Bu kapsamda kentsel alanlarda kentsel yaşam ve ekoloji kalitesini artırmaya yönelik yapılan planlama çalışmalarında biyolojik çeşitliliğin korunması olanakları tartışılmış ve yeni sistemler ortaya konulmuştur. Yapı sektöründe son yıllarda ön planda olan yeşil bina sertifikasyon sistemleri yeşil yapı, çevre dostu bina, sürdürülebilir kentler vb. kavramların uygulamalarını arttırmak için devletler ve sivil kuruluşlarca desteklenmiş ve bu konuda politikalar geliştirilmiştir. Yeşil sertifika sistemleri yapı ölçeğinin yanı sıra, mahalle, peyzaj, kent ölçeklerinde de derecelendirilmektedir. Bu sertifika sistemleri kentsel alanların sürdürülebilirlik uygulamalarına ek olarak projedeki yağmur suyu yönetimi, ısı adası etkisini azaltma, yeşil çatı, peyzaj alanlarında yerel bitki kullanımı gibi uygulamalara yönlendirmektedir. Sürdürülebilir peyzaj sertifikaları; peyzaj alanlarının gelişimi ve yönetimi ile birlikte doğal kaynakların korunması, saha bileşenleri, koruma, yönetme, restorasyon ve verimli ekosistemler yaratmayı hedeflemektedir. Böylelikle; kentsel alanlarda biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilirliğinin sağlanması, koruma yaklaşımlarının uygulanması, kentsel peyzaj planlamalarının belli standartlara uyum sağlıyor olması ve habitatların parçalanmasına karşı önlemler alınması sağlanacaktır. Bu çalışmada, dünyada yaygın olarak kullanılan yeşil bina sertifika sistemlerinin kentsel ölçeğe nasıl adapte oldukları ve kentsel alanlarda biyolojik çeşitliliği destekleyici olanakları tartışılmıştır.
Keywords
Abstract
Rapid population growth, industrialization, unplanned urbanization, unconscious consumption of natural resources and the negative effects of climate change present a global threat. These threats bring with them sociological, economic, managerial and ecological problems. In this context, in the planning works to increase urban life and ecology quality in urban areas, the possibilities of conservation of biodiversity were discussed and new systems were revealed. Green building certification systems in the forefront in the construction sector in recent years are green building, environmentally friendly building, sustainable cities and etc. To increase the implementation of concepts, have been supported and policies have been developed by governments and civil organizations. In addition to building scale, green certificate systems are also rated in neighborhood, landscape and urban scales. In addition to the sustainability practices of urban areas, these certification systems lead to rainwater management in the project, reduction of the heat island effect, green roof, and local plant use in landscaping areas. Sustainable landscaping certificates; aims to create natural ecosystems, conservation, management, restoration and efficient ecosystems, conservation of natural resources with development and management of landscape areas. In conclusion; ensuring the sustainability of biodiversity in urban areas, applying conservation approaches, adapting to certain standards of urban landscape planning and taking measures against the fragmentation of habitats will be provided. In this study, it is discussed how the green building certification systems, which are widely used in the world, adapt to the urban scale and support the biodiversity in urban areas.
Keywords
- Akyol, D. ve Şenik, B. (2019). Sürdürülebilir Mahalle Ölçeğinde Yerele Özgü Bir Sertifikasyon
- Akyol, D. ve Şenik, B. (2019). Sürdürülebilir Mahalle Ölçeğinde Yerele Özgü Bir Sertifikasyon Sistemi: Trabzon Konaklar Mahallesi Örneği, Artium 7(1):1-11.
- Anbarcı, M., Giran, Ö. ve Demir, İ.H. (2012). Uluslararası Yeşil Bina Sertifika Sistemleri İle Türkiye’deki Bina Enerji Verimliliği Uygulaması, NWSA- Engineering Sciences.
- Atıl, A., Gülgün, B. ve Yörük İ. (2005). Sürdürülebilir Kentler ve Peyzaj Mimarlığı, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, Sayı: 42, Sayfa: 215-226.
- Avcı, M. (2014). Kentsel Biyoçeşitlilik Açısından İstanbul: İstanbul Ormanlarının Sorunları ve Çözüm Önerileri, Türkiye Ormancılar Derneği Yayını.
- Bengü, D. (2012). Yapı Üretim Sürecinde LEED Yeşil Bina Sertifika Sisteminin Değerlendirilmesi,Türkiye’den Örnekler, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı Yapı Programı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Bulut, B. (2014). Yeşil Bina Sertifika Sistemleri: Türkiye İçin Bir Sistem Önerisi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yapı Eğitimi Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Civan, U. (2006). Akıllı Binaların Çevresel Sürdürülebilirlik Açısından Değerlendirilmesi, İstanbulTeknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Fiziksel Çevre ve Yapı Teknolojisi Programı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Çam, E.Ö. (2016). LEED Sertifika Örneği Üzerinden, Yeşil Bina Sertifika Sistemleri Için BirUygulama Önerisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.
- Çelik, K. (2016). LEED Sertifika Sistemleri ve Türkiye’deki Uygulamalarının Değerlendirilmesi,İstanbul Kültür Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Yapım Yönetimi ve Teknolojisi Programı, İstanbul.
- Demir, A. (2013). Sürdürülebilir Gelişmede Yükselen Değer; Biyolojik Çeşitlilik Açısından Türkiye Değerlendirmesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Dergisi, Sayı:24, S:67-74.
- Doğan, M., Seçme, D. ve Akten, M. (2017). Çevre Dostu Binalar ve Yeşil Bina Sertifika Sistemleri, Akademia Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Sayı:3, S:126-134.
- Erten, D. (2010). Ekolojik Dönüşümde Etkili Bir Araç Olarak Yeşil Bina Değerlendirme Sistemleri,ÇEDBİK (Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği), www.ekoyapidergisi.org, erişim tarihi: 05.07.2018
- Gültekin, B. ve Bulut, B. (2015). Yeşil Bina Sertifika Sistemleri: Türkiye İçin Bir Sistem Önerisi, 2. International Sustainable Buildings Symposium, Ankara.
- Gürbüz, R. (2013). Sürdürülebilir Peyzaj Tasarımına Yönelik Bir İnceleme, Beykent Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Karagöz, A., Özbek, K. ve Sarı, N. (2016). Türkiye’nin Bitkisel Biyolojik Çeşitliliğinin Korunmasıve Sürdürülebilir Kullanımına İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi S:25, S:88-99.
- Kaya, H. (2012). Ölçütlere Dayalı Değerlendirme ve Sertifika Metotlarından LEED ve BREEAM’inTürkiye Uygulamalarına Yönelik İrdeleme ve Öneriler, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yapı Bilgisi Anabilim Dalı.
- Keskin, D. (2018). Sürdürülebilir Peyzaj Alanalrı ve SITES Sertifikası, www.erketasarim, erişim tarihi: 02.04.2019.
- Korkut, A., Kiper, T. ve Topal Üstün, T. (2017). Kentsel Peyzaj Tasarımda Ekolojik Yaklaşımlar, Artium, Sayı:1, Cilt:5, Sayfa: 14-26.
- Özçuhadar, T. (2007). Sürdürülebilir Çevre için Enerji Etkin Tasarımın Yaşam DöngüsüSürecindeİncelenmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Selim, C., Mutlu, S., Selim, S. (2015). Kentsel Alanlarda Biyolojik Çeşitliliğin Sürdürülebilirliği ve Koruma Yaklaşımları, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, Sayı:8, Sayfa:38-45.
- Solduk, B. (2010). Sürdürülebilir Kentsel Gelişmenin Sağlanması Açısından Kentsel Tarımın Rolü,‘‘İstanbul Metropolitan Alan’’ Örneği, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, Bölge Planlama Programı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Şermet, R. (2017). Sürdürülebilir Peyzaj Tasarımlar için Sertifikasyon SistemlerininDeğerlendirilmesi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
- Toprak, A. (2013). Kıyı ve Deniz Koruma Alanlarının Sürdürülebilir Yönetimi İçin MultidisiplinerLisansüstü ve Sertifika Programlarının Geliştirilmesi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
- Uslu, A and Shakouri, N. (2013). Kentsel Peyzajda Yeşil Altyapı ve Biyolojik Çeşitliliği Destekleyecek Olanaklar, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, Sayı:6, Sayfa: 46-50.
- Ürük, Z.F., İslamoğlu Külünkoğlu, K.A. (2019). Breeam, Leed ve DGNB Yeşil Bina SertifikasyonSistemlerinin Standart Bir Konutta Karşılaştırılması, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Sayı:15, Sayfa: 143-154.
- Yazar, H.K. (2006). Sürdürülebilir Kentsel Gelişme Çerçevesinde Orta Ölçekli Kentlere Dönük KentPlanlama Yöntem Önerisi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kent ve Çevre Bilimleri Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
- Yeşilbaş, S. (2014). Yeşil Binaların Yapım ve Yönetim Tekniklerinin Enerji ve Çevre DostuTasarımda Liderlik (LEED) Kriterleri Kapsamında İncelenmesi ve Peyzaj Mimarlığı MeslekDisiplini ile İlişkilerinin İrdelenmesi Üzerine Bir Araştırma, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- Yetkin, E.G. (2014). Mevcut Yapılar Kapsamında Yeşil Bina Sertifika Sistemleri Enerji KriterlerininBelirlenmesi İçin LEED, BREEAM ve DGNB Sistemlerinin Karşılaştırmalı Analizi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- URL 1. http://www.sustainablesites.org/, erişim tarihi: 10.01.2019
- URL 2. https://www.ekoyapidergisi.org/1045-dgnb-insaatta-yeni-kalite-anlayisi.html, erişim tarihi: 10.01.2019
- URL 3. http://www.sustainablesites.org/, erişim tarihi: 20.03.2019
