Sürdürülebilir Mahalle Olarak Sivas İstiklal Mahallesinin LEED ND Sertifikasyon Kriterlerine Göre Değerlendirilmesi
Author :
Abstract
Hızla artan Dünya nüfusu beraberinde kırdan kente göç olayını hızlandırmıştır. Bunun sonucunda ortaya çıkan çarpık kentleşme ve kentlerdeki dengesiz büyüme kentsel sorunların ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Kent yaşamında ortaya çıkan yaşam tarzının ve kalitesinin değişmesi, çevre kirliliği, enerji kaynaklarının hızla tüketilmesi ve kentsel ısı adası oluşumları gibi ciddi sorunlar karşısında önlemler alınması gereklilik halini almıştır. Bütün bu sorunların ortadan kaldırılması veya en aza indirilmesi için kentsel büyümenin bir bina ölçeğinden mahalle ve kent ölçeğine kadar sürdürülebilirlik kapsamında değerlendirilmesi önem arz etmiştir. Bu sebeple ortaya çıkan sürdürülebilir kent, sürdürülebilir kentleşme, eko kent, yeşil kent gibi kavramlara yeni bir boyut ve anlam kazandırmak için çeşitli sertifikasyon süreçleri geliştirilerek değerlendirmeler yapılmaktadır. Bu kapsamda son yıllarda ortaya çıkan değerlendirme sistemlerinin en yaygın olanı ise LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) sertifikasyon sistemi olmuştur. “Amerika Yeşil Bina Konseyi (USGBC)” 1993 yılında kurulması ile yeşil bina kavramı üzerinde çalışmalar yapılmaya başlanmış ve 1998 yılında ilk yeşil bina derecelendirme sistemi oluşturulmuştur. Bunu izleyen süreçte farklı tip ve aşamalarda olan binalar için ayrı sistemler geliştirilmiş (LEED NC, LEED EB, LEED CI vb.) fakat sürdürülebilirliğin tek bir bina ölçeğinde değerlendirmenin yetersiz kalması ve bunun mahalle ölçeğinde gözlemlenebilmesi amacıyla 2007 yılında LEED ND derecelendirme sistemi uygulamaya konulmuştur. Kentsel yaşam kalitesinin artırılması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve enerji tüketiminin en aza indirilmesi ile çevre dostu binalar ve yerleşim yerleri oluşturmak amacıyla LEED ND dünyada en fazla kullanılan ve talep gören sistem olarak karşımıza çıkmaktadır. Büyümenin yerel ölçekte yönetilmesi ve ölçülmesi için binalar ve çevrelerini ele alan, arazi kullanımı, su kaynakları, hava kalitesi, ulaşılabilirlik, enerji kullanımı, doğal ekosistemin korunması gibi tüm parametreler sosyoekonomik ve çevre ölçeğinde mahalle değerlendirme sistemi olan LEED ND kriterleri kullanılarak, çalışma alanını oluşturan İstiklal mahallesi sürdürülebilir mahalle kapsamında değerlendirilmiştir.
Keywords
Abstract
Increasing rapidly world population brings along accelerating the migration from rural to urban. As a result of this emerging unplanned and unbalanced growht in urban caused urban problems. It become a necessity to take precautions for serious problems such as the style of life and quality of life, environmental pollution,used up the energy resource rapidly and being formed urban heat-island. Urban growth, in order to resolve all the problems or minimize, is crucial to be evaluated in sustainable extent from a building scale to neighbourhood and urban scale. It has been evaluated by being developed certification process to make new extent and meaning for emerging reasons such as sustainable urban, sustainable urbanization,eco urban,green urban. LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) emerged recently in the extent and the most widespread evaluating systems has been certification system. It was started on green building concept with being founded United States Green Building Council in 1993 and was become Rating of Green Building System in 1998. In the ongoing process different type and phases of buildings (LEED NC, LEED EB, LEED CI) had been developed but it was insufficient to be evaluated sustainability in only a building scale and LEED ND rating system was put in practice in order to be observed for neighbourhood scale in 2007. LEED ND as used most and be demanded system came our way on the purpose of increasing quality of life,preventing environmental pollution and minimizing energy consumption with environmentally friendly buildings, forming settlement. İstiklal neighbourhood formed studied area was evaluated as a part of sustainable neighbourhood by being used the criteria of LEED ND all parametres such as governing growht in local scale and tackling building and their surroundings, land use, water resources, air quality, accesibility, using up energy, protecting natural ecosystem.
Keywords
- 1. Akten, S. Kaya, L. G. (2022). “Isparta Çünür Mahallesinin LEED Mahalle Gelişim Kriterleri Kapsamında İncelenmesi”. (Ed. Murat Dal), Mimarlık, Planlamave Tasarım Alanında Gelişmeler, ss. 105-133, Duvar Yayınları, Ankara.
- 2. Akyol, D. & Şenik, B. (2019). “Sürdürülebilir Mahalle Ölçeğinde Yerele Özgü Bir Sertifikasyon Sistemi: Trabzon Konaklar Mahallesi Örneği”. Artium, 7(1): 1-11.
- 3. Berardi, U. (2011). “Beyond Sustainability Assessment Systems: Upgrading Topics by Enlarging The Scale of Assessment”, International Journal of Sustainable Building Technology and Urban Development, 2(4): 276-282.
- 4. Brundtland Report. (1987).
- 5. Choguill, C. L. (2008). “Developing Sustainable Neighbourhoods”, Habitat International, 32: 41-48.
- 6. Çelikyay, S. & Öztaş, R., G. (2018). “LEED ND Yeşil Sertifika Sistemleri Bağlamında Ekolojik Mahalle Tasarımı”, International Eurasian Conference On Science, Engineering and Technology (EurasianScıEnTech 2018), November 22-23 2018, Ankara, 2031-2038.
- 7. Hamedani, A. Z. (2014). “Methodology and Statistical Analysis of Sustainable Transportation Criteria For Certification Systems” Doktora Tezi, Des Fachbereiches Bauingenieurwesen der Bergischen Univ. Wuppertal, Wuppertal Germany.
- 8. Karakurt, Tosun, E. (2017). “Sürdürülebilirlik Bağlamında Ekolojik Kent Söylemi”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, 17(4): 169-189.
- 9. Kaymaz, Ç. K. (2018). “Artvin İlinin Ekoturizm Potansiyeli ve Sürdürülebilir Yönetimi”, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
- 10. Küçük, M. (2022). “Sürdürülebilir Kentsel Dönüşüm: Leed-Nd Ölçütleri Bağlamında İstanbul Metropolitan Alanında ‘‘Piyalepaşa İstanbul’’ Ve ‘‘Bayrampaşa Eski Cezaevi’’ Kentsel Dönüşüm Projelerinin Değerlendirilmesi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- 12. Meadows D. H.; Meadows D. L. Randers, J.& Behrens W., W. III. (1972). The Limits to Growth, Universe Book, New York.
- 13. Odaman Kaya, H. (2012). “Ölçütlere Dayalı Değerlendirme ve Sertifika Metotlarından LEED ve BREEAM'in Türkiye Uygulamalarına Yönelik İrdeleme ve Öneriler”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- 14. Özdal Oktay, S. & Özdede, S. (2012). “Mevcut Mahallelerin Dönüşümünde Yerele Özgü Çevresel Değerleme Metotlarının Karşılaştırılması”, Dünya Şehircilik Günü 36. Kolokyumu, 7-9 Kasım 2012, TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara, 217-231.
- 15. Tekin, Ö. F. (2021). “Geleceğin Kentini Tasarlamak: Sürdürülebilir Kent ve Diğer Girişimler”. (Ed. Pınar Akarçay), Yerel Yönetimlerde Güncel Yaklaşımlar, ss. 414-445, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa
- 17. Wu, J. (2014). “Urban Ecology and Sustainability: The state-of-the-Science and Futuredirections”, Landscape and Urban Planning, 125: 209-221.
- 18. Yıldız, S.; Yılmaz, S.; Kıvrak, S.; Aslan, G.& Gültekin, A., B. (2015). “Mahalle Sürdürülebilirlik Değerlendirme Sistemlerine Yönelik Bir İnceleme Çalışması”, 1. Uluslararası Mimarlık ve Tasarım Kongresi, 13-14 Kasım 2015, Kocaeli, 1-20.
