4857 Sayılı İş Kanunu Temelinde İşçinin Sözleşmesinin Fesih Edilmesinde Savunmasının Alınmasının Teorisi
Author :
Abstract
İş hukukunda en temel yaklaşımlardan biri işveren ile iş gören var olan çalışma ilişkisinde sürdürülebilirliği sağlamak amacıyla önlemler alınmasıdır. İş sözleşmesinde sonra erme durumunda bu sona ermeden önce iş görene savunma hakkının verilmesi ise iş gören açısından kendisine yöneltilen iddiaları öğrenmesini sağlayan önemli bir argümandır. Kendisine yöneltilen ve iş sözleşmesinin fesih olmasına neden olan iddiaları öğrenen iş görenin yapacağı savunma ve bu savunmanın niteliği iş gören ve işveren arasındaki iş ilişkisi açısından çok önemlidir. İş gören yaptığı savunmayla, işvereni sözleşmeyi fesih etme amacından ve iradesinden caydırabilir. Her ne kadar işveren, iş görenin savunmasını dikkate almayarak iş sözleşmesini yine de fesih edebilse de yine de savunma yapmak, işverenin iş sözleşmesini fesih etme iradesi üzerinde etki sağlayabilecek bir durumdur. Yasal açıdan, iş ilişkilerinde iş güvencesi kapsamında, işçinin verimi ve davranışlarına bağlı olarak işverenin iş sözleşmesini fesih etme iradesi karşısında iş görene savunma hakkının verilmesi, yalnız o anki durum için değil sonraki zamanda da olabilecek uyuşmazlıklar için ve özellikle ispat hukuku çerçevesinde yazılı olması ve fesih bildiriminin tebliği öncesinde sağlanması gerekmektedir. Bu çalışmada, 4857 sayılı İş Kanunu’muzun m. 19’da yer alan, işverence, iş görenin kişiliği nedenli fesih sebebi açısından gerçekleşebilecek olası fesih işleminde, geçerlilik koşuluna bağlı olarak düzenlenecek savunma hakkının; teoride ki görüşler, Yargıtay’ın kararları ve mevzuat çerçevesinde genel bir değerlendirmesi yapılmaktadır.
Keywords
Abstract
One of the most basic approaches in labor law is to take measures to ensure sustainability in the existing working relationship between the employer and the employee. Giving the right of defense to the employee before the termination of the employment contract is an important argument that enables the employee to learn about the allegations made against the employee. The defense of the employee, who learns about the allegations made against her/him and which caused the termination of the employment contract, and the quality of this defense are very important in terms of the business relationship between the employee and the employer. With her/him defense, the employee can deter the employer from the purpose and will to terminate the contract. Although the employer can still terminate the employment contract by not taking into account the defense of the employee, making a defense nevertheless is a situation that can have an effect on the will of the employer to terminate the employment contract. Legally, within the scope of job security in business relations, giving the employee the right to defend against the employer's will to terminate the employment contract depending on the efficiency and behavior of the employee, not only for the current situation, but also for the disputes that may occur in the future, especially within the framework of the law of proof and the termination notice must be provided prior to notification. In this study, article of our Labor Law No. 4857. According to Article 19, the right of defense is to be regulated by the employer, depending on the validity condition, in the event of possible termination due to the employee's personality; A general evaluation is made within the framework of theoretical views, Supreme Court decisions and legislation.
Keywords
- Aktay, A., Arıcı, N., Senyen-Kaplan, K., ve Tuncay, E. (2013). “İş Hukuku, Yenilenmiş 6. Baskı”, Gazi Kitapevi,
- Aktay, A., Arıcı, N., Senyen-Kaplan, K., ve Tuncay, E. (2013). “İş Hukuku, Yenilenmiş 6. Baskı”, Gazi Kitapevi, Ankara 2013, s.197
- Aktuğ, S. S. (2009). “İş Güvencesinin Uluslararası Dayanakları”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, EÜHFD, XIII(1-2), 217-247. s.230.
- Aktuğ, S. S. (2009). “İş Güvencesinin Uluslararası Dayanakları”, EÜHFD, XIII(1-2), 2009.
- Aktuğ, S. S. (2010) “İş Güvencesinin Sosyal Ekonomik Hukuki Temelleri ve Türkiye Değerlendirmesi, (Kısaltılmış Adı: İş Güvencesi)”, Kamu-İş Yayınları, Ankara 2010, s.145,
- Alp, M. (2003). “İşçinin Feshe Karşı Korunması (İş Güvencesi Yasası)”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(1), 1-40.
- Alpagut, G. (2008). “Yargıtay Kararları Işığında İş Güvencesi ve Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik”, Bankacılık Dergisi, 65, 89-110.
- Aras, T. (2015). “İş Güvencesinden Yararlanmanın Koşulları ve Emredicilik”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 119, s.454.
- Astarlı, M. (2017). “İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Yargıtayın İş Hukuku ve Sosyal GüvenlikHukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2015, Seminer İstanbul 25-26 Kasım 2016, Oniki Levha Yayınları, İstanbul 2017, s.256.
- Centel, T. (2013). “İş Güvencesi”, Legal Yayıncılık, İstanbul 2013, s.126.
- Çelik, N., Caniklioğlu, N. ve Canbolat, T. (2019). “İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 32. Bası”, Beta Yayınları, İstanbul 2019, s.546
- Doğan Yenisey, K. (2017) “İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Yargıtayın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2016, Seminer Ankara 01-02 Aralık 2017.
- Doğan Yenisey, K. (2018) “İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Oniki Levha Yayınları, İstanbul, s.455;Dulay Yangın, D. (2017). “İş Sözleşmesinin İş Kanununu md. 25/I, b Uyarınca Haklı Nedenle Feshinde İşçininSavunmasının Alınması Gerekli midir?”, Karar İncelemesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, 19, Özel Sayı-2017, s.2052.
- Duman, B. (2020). “4857 Sayılı İş Kanunu Çerçevesinde İş Sözleşmesinin Feshinde İşçinin Savunmasının Alınması”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-17, s.2.
- Ekonomi, M. (2003). “Hizmet Aktinin Feshi ve İş Güvencesi Konulu Toplantının Konuşma Metni ve Genel Görüşmesi”, Çimento İşveren Dergisi Eki, 7(2), Mart 2003, s.14.
- Eyrenci, Ö., Taşkent, S. ve Ulucan, D. (2016). “Bireysel İş Hukuku”, 7. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2016, s.202.Göktaş, S. (2012). “İş ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, 15. Yıl Toplantıları, 3-4 Haziran 2011, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul 2012, s.146.
- Gülnur, E. (2008). “Avrupa Sosyal Şartı ve Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 77, 123-165.
- Gülver, E. (2016). “İş Sözleşmesinin İşçinin Savunması Alınmaksızın Sağlık Sebeplerine Dayanılarak İşverence Derhal Feshi ve İşe İade”, Karar İncelemesi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 74, s.407.
- Günay, C. İ. (2020). “İş Güvencesi Uygulamasında Hukuki Sorunlar ve Öneriler”, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş Yayınları, s.170, (Erişim Tarihi: http://www.kamu-is.org.tr/pdf/OGC6.pdf 15.11.2020);
- Güzel, A. (2004). “İş Güvencesine İlişkin Yasal Esasların Değerlendirilmesi”, I. Oturum, İş Hukuku ve SosyalGüvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Galatasaray Üniversitesi 28-29 Mayıs 2004, 2004 yılı Toplantısı, İstanbul Barosu Yayını, İstanbul 2004, s.17.
- ILO. (2020). Uluslararası Çalışma Örgütü 158 sayılı “Hizmet İlişkisine Son Verilmesi”ne dair sözleşme.www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_377301/lang--tr/index.htm (Son erişim tarihi: 15.11.2020).
- İş Kanunu. (2003). “İş Kanunu”, www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1-0534.pdf, (Erişim tarihi: 15.11.2020). Kar, B. (2017). “İş Güvencesi ve Uygulaması”, Yetkin Yayınları, Ankara 2017, s.137.
- Kılıçoğlu, M. ve Şenocak, K. (2007). “İş Güvencesi Hukuku”, Legal Yayıncılık, İstanbul 2007, s.338.
- Mollamahmutoğlu, H., Astarlı, M. ve Baysal, U. (2018) “İş Hukuku Ders Kitabı, C.1 Bireysel İş Hukuku”, Güncellenmiş 2. Baskı, Lykeion Yayınları, Ankara 2018, s.293.
- Nazlı, S. (2007). “İş Sözleşmesinin İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Nedenle Feshi”, Karar İncelemesi, TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 20(4-5), Kasım 2006-Şubat 2007, 83-94. s.90.
- Sarıbay, G. (2007). Türk İş Hukukunda İş Güvencesi Kapsamında Fesih Usulü, Feshe İtiraz ve Feshe İtirazın Sonuçları, Legal Yayıncılık, İstanbul 2007, s.92.
- Senyen, K. ve Tuncay, E. (2018). “Bireysel İş Hukuku, Yenilenmiş 9. Baskı”, Gazi Kitabevi, Ankara 2018, 288; s.546.
- Soyer, P. (2005). “Feshe Karşı Korumanın Genel Çerçevesi ve Yargıtay Kararları Işığında Uygulama Sorunları”, I. Oturum, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2005 Yılı Toplantısı, İstanbul 2005, s.27.
- Süzek, S. (2019). İş Hukuku, Yenilenmiş 18. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2019, s.587.
- Şahlanan, F. (2005). “4857 Sayılı İş Kanunu’nun İş Güvencesine İlişkin Hükümleri”, Bankacılar Dergisi, 2005, 52,Şahlanan, F. (2018). “Uzun Süreli Hastalık Nedeniyle İş Akdinin Feshinde de Savunma Alma Zorunluluğu”, Karar İncelemesi, S.435, Mart-Nisan 2018, s.3.
- Taşkent, S. (2003). “Türk İş Mevzuatında İş Güvencesi Sorunu ve Hazırlanan Yasa Tasarısının Esasları”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 45, Ocak 2003, s.166.
- Uçum, M. (2003). Yeni İş Kanunu Seminer Notları, Legal Yayıncılık, İstanbul 2003, s.153.
- Yargıtay. (2010). Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 11.10.2010 tarih ve 2009/27658 E., 2010/28515 K. sayılı KararıYargıtay. (2015). Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 22.01.2015 tarih ve 2014/31423 E., 2015/1813 K. sayılı Kararı
- Yargıtay. (2015). Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 15.01.2015 tarih ve 2014/31051 E., 2015/618 K. sayılı Karar, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2016/1 (48), s.406.
- Yargıtay. (2016). Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 28.11.2016 tarih ve 2016/417 E., 2016/20904 K. sayılı KararıYargıtay. (2017). Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 14.11.2017 tarih ve 2017/398 E., 2017/18166 K. sayılı KararıYargıtay. (2019a) Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 27.05.2019 tarih ve 2019/230 E., 2019/12192 K. sayılı Kararı
- Yargıtay. (2019b). Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 01.07.2019 tarih ve 2019/1584 E., 2019/14662 K. sayılı Kararı
