Author :
Abstract
Bu araştırma ile öğretmenlerin yönetici olarak okul müdürü kavramı ile ilgili sahip oldukları algıların metaforlar aracılığı ile ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomoloji) deseni kullanılmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubu kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile 2021-2022 eğitim yılında Çumra'da görev yapan ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 126 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri öğretmenlere sorulan “Yönetici olarak okul müdürü…………………gibidir; çünkü………………. İfadesinin yer aldığı yarı yapılandırılmış form kullanılarak toplanmıştır. Öğretmenlerin yönetici olarak okul müdürü kavramına ilişkin 69 metafor ürettikleri görülmüştür. Bu metaforlar gruplandırılmış ve 14 farklı tema meydana gelmiştir. Öğretmenlerin okul yönetici olarak okul müdürünü en fazla baba metaforu ve lider ve yol gösterici temasında gördüğü saptanmıştır.
Keywords
Abstract
With this research, it is aimed to reveal the perceptions of teachers about the concept of school principal as a manager through metaphors. Phenomenology design, one of the qualitative research designs, was used. The study group of this research consists of 126 teachers who worked in Çumra in the 2021-2022 academic year and participated in the research voluntarily with the easily accessible sampling method. The data of the research is like “School principal as a manager……………………… when asked to teachers. Because………………. It was collected using a semi-structured form with his statement. It was observed that teachers produced 69 metaphors regarding the concept of school principal as manager. These metaphors were grouped and 14 different themes emerged. It has been determined that the teachers see the school principal as a school manager mostly in the metaphor of father and leader and guide.
Keywords
- 1. Akan, D., Yalçın, S., Yıldırım, İ. (2014). “Teachers’ metaphoric impressions related to school manager”, İlköğretim Online, 13(1), 169- 179.
- 2. Aslan, O., Bilgili, A., & Kaya, A. V. (2018). “Liselerde okuyan öğrencilerin okul müdürüne ilişkin metaforik algıları”, Bilim Armonisi, 1(1), 11-17.
- 3. Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarında öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
- 4. Balcı, A. (1993). Etkili okul: Kuram, uygulama, ve araştırma, Yavuz dağıtım, Ankara.
- 5. Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: school perceptions of students, teachers and parents from four selected schools (in Ankara), Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- 6. Balcı, A. (2014). Etkili okul ve okul geliştirme (7. bsk.), Pegem Akademi, Ankara.
- 7. Balcı, A. (2021). “Okul yöneticiliğinin meslekleşmesi”, Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 4(2), 62-78.
- 8. Boydak Özan, M.,& Şener, G. (2014). “Öğretmenlerin okul müdürü algılarının liderlik modellerine göre incelenmesi: Elazığ ili örneği”, Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi, 1(2), 111-130.
- 9. Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (17. Bsk.), Pegem A, Ankara.
- 10. Cerit, Y. (2010). “Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri”, Eğitim ve Bilim, 33(147): 3-13.
- 11. Cerit, Y. (2008). “Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4): 693-712.
- 12. Çobanoğlu, N.,& Gökalp, S. (2015). “Öğretmen adaylarının okul müdürüne ilişkin meteforik algıları”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31): 279-295.
- 13. Demirtaş, H.,& Özer, N. (2014). “Okul müdürlerinin bakış açısıyla okul müdürlüğü”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 1-24.
- 14. Dönmez, Ö. (2008). Türk eğitim sisteminde kullanılan yönetici metaforları (Kayseri ili örneği), Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitiüsü, Kayseri.
- 15. Eraslan, L. (2011). “Sosyolojik metaforlar”, Akademik Bakış Dergisi, 27: 1-22.
- 16. Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları,Yayınlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- 17. Guba, E. G. (1981). “Criteria for assessing the trustworthiness of Naturalistic İnquiries”, Educational Technology Research and Development, 29(2): 75-91.
- 18. Gülmez, D. D.,& Yavuz, M. (2016). “Okul müdürlerinin seçimi ve yetiştirilmesine yönelik bir model önerisi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40): 220-233.
- 19. Gürbüz, R., Erdem, E., & Yıldırım, K. (2013). “Başarılı okul müdürlerinin özellikleri”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (20): 167-179.
- 20. Karademir, H. (2008). İlköğretim okullarında okul müdürlerine ait iletişimin öğrenciler tarafından algı düzeyleri, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
- 21. Korkmaz, M. ve Çevik, M. S. (2018). “Ortaokul öğretmenlerinin müdür kavramına ilişkin metaforik algıları”, Journal of Theoretical Educational Science, 11(4): 973-1002.
- 22. Koçak, O. (2011). “Okul müdürlerinin; öğrencilik, öğretmenlik ve müdürlük dönemlerindeki okul yöneticiliğine ilişkin metaforik algıları”,Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
- 23. Kösterelioğlu, M. A. (2014). “Öğretmen adaylarının okul yöneticisi kavramına ilişkin metaforik algıları”, Zeitschriftfür die Welt der Türken Journal of World of Turks , 6(3): 115-133.
- 24. Küçükgençay, N. (2019). Tam sayılar ve tam sayılarda işlemler konularında öğretmen ve öğretmen adaylarının kullandıkları benzetimler, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- 25. Krefting, L. (1991). “Rigor in qualitative research: Theassessment of trustworthiness”, The American journal of occupational therapy, 45(3): 214-222.
- 26. Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.), Sage, Thousand Oaks, CA.
- 27. Merriam, S.B. (2009). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve etik, (Ed. S. Turan, S.), Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber, ss. 199-228, Nobel, Ankara.
- 28. Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book (2nd ed.), Sage, Thousand Oaks, CA.
- 30. Örücü, D. (2014). “Öğretmen adaylarının okul, okul yönetimi ve Türk eğitim sistemine yönelik metaforik algıları”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(3): 327-358.
- 31. Özdemir, S., Sezgin, F., Karip, E., & Erkan, S. (2010). “İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine etkisine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi”, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi (38): 213-214.
- 32. Özdil, İ. (1973). Eğitimde yeniliğe doğru, Mesleki ve Teknik Öğretim Kitapları, Ankara.
- 33. Saban, A. (2008). “Okula ilişkin metaforlar”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55): 459-496.
- 34. Saban, A. (2009). “Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2): 281-326.
- 35. SEZER, Ş. (2018). “Okul müdürlerinin yönetsel özellikleri, kültüre bağlı yönetsel değerleri ve kendilerinden beklenen evrensel liderlik değerleri”, ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), 8(3): 715723.
- 36. ŞABAN, A., Koçbeker, B. N., & Saban, A. (2006). “Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2): 509-522.
- 37. Şahan, G. (2018). “Etkili okul müdürlerinin özellikleri,”II. Uluslararası Sınırsız Eğitim ve Araştırma Sempozyumu (USEAS2018): 219-225.
- 38. Şahin, M. (2012). “Eğitimi ve okulu etkileyen bazı sosyal değşimlerin kavramsal çözümlemesi”, Milli Eğitim Dergisi, 42(194): 132-148.
- 39. Tüzel, E., Şahin D. (2014). “İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin okul yöneticilerine ilişkin metaforları”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17: 355-396.
- 40. Uçan Eke, N. (2019). “Edebiyatın metaforik gücü”, Söylem Filoloji Dergisi, 4(2): 238-253.
- 41. Yalçın, M. (2011). İlköğretim okullarında okul müdürüne ilişkin metaforik algılar, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
- 42. Yalçın, M., & Erginer, A.(2012). İlköğretim okullarında okul müdürüne ilişkin metaforik algılar, Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi 12(31), 279-295.
- 43. Yalçın, M.,& Erginer, A. (2014). “İlköğretim okulu öğrencilerinin okul müdürü algılarına ilişkin yaptıkları çizimler”, Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(171): 270-285.
- 44. Yavuz, M. (2015). Öğrenme liderliği, Anı Kitabevi, Ankara.
- 45. Yavuz, M. (2016). Yeni nesil okul "Araştıran Okul", Eğitim Yayınevi, Konya.
- 46. Yazar, T., Özekinci, B., & Lala, Ö. (2017). “Öğretmen ve okul yöneticilerinin değerler eğitimi kavramına ilişkin metaforik algıları”, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3): 245-269.
- 47. Yeşil, A. (2016). “Liderlik ve motivasyon teorilerine yönelik kavramsal bir inceleme”, Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(3):158-180.
- 48. Yıldırım, N. (2011). “Yöneticilik görevinin okul müdürlerine olumlu ve olumsuz katkıları”, Eğitim ve Bilim, 36(161): 230-245.
- 49. Yıldırım, A, & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayınları, Ankara.
- 50. Yıldırım, N., & Uğur, M. (2011). “Öğrencilerin algısından okul müdür imgelerinin karikatürize ifadeleri”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2): 409-426.
- 51. Zembat, R., Tunçeli, H. İ., & Akşin, E. (2015, Mayıs). “Okul öncesi öğretmen adaylarının “okul yöneticisi” kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması”, Uluslararası Katılımlı III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi “Erken Müdahale”, Ankara.
