Author :
Abstract
Ülkemizde trafik kazalarının sebepleri arasında büyük bir oranla sürücü hataları ilk sırada yer almaktadır. Meydana gelen kazalarda aşırı hız yapma, yorgunluk, uykusuzluk ve alkollü araç kullanımı, öfke ve sabırsızlık, kuralları ihmal ve benzeri hatalar belirleyici rol oynamaktadır. Biz bu çalışmada trafik kazalarına yol açan hatalar arasında olan öfke olgusunu Hz. Peygamber’in sözleri çerçevesinde değerlendireceğiz. Bilindiği üzere öfke duygusu, insanda doğuştan var olan ve hemen hemen herkesin yaşadığı temel hislerden biridir. Bu his, kontrol edilmediğinde kişilerin bireysel ve toplumsal yaşantısında, ruh ve beden sağlığında olumsuz bir takım sonuçlara yol açabilmekte, kişinin kendisiyle ve çevresindeki insanlarla uyumunu zedeleyebilmektedir. Öfke halinde kendini kaybetmemek, nefsini dizginlemek gerçekten büyük bir gayret gerektirir. Özellikle trafikte, kişinin öfkesine hâkim olması seyir halinde karşı taraftaki sürücü hatalarından kaynaklanan kusurlardan dolayı daha da zor hale gelmektedir. Bu sebeple makalede Hz. Peygamber’in öfkeyi kontrol etmek için yaptığı tavsiyeleri ve bu tavsiyelerin trafik ahlakına etkisini inceleyeceğiz.
Keywords
Abstract
Among the reasons for traffic accidents drivers’ mistake takes first place on a large scale for our country. Speeding, fatigue, insomnia, driving alcoholic, anger and impatience, neglecting rules and similar errors play a decisive role in accidents. In this article, we will consider anger that leads to traffic accidents in the context of the prophet's words. As it is known anger is inherent in people and is one of the core feelings that almost everyone has. This feeling, when is not controlled, can lead to some negative results in spiritual and physical health, and can harm the harmony of a person with himself and people around him in individual and social life. Not losing himself/herself when angry, require a great effort to curb the soul. Especially in traffic, person to control the anger during cruising due to defects caused by driver error on the opposite side is becoming more difficult. For this reason, this article will examine Prophet's advice to control his/her temper and the impact of these recommendations on traffic ethics.
Keywords
- Ahmed b. Hanbel. Müsned. Thk. Şuayb el-Arnavût v.dğr. b.y.: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
- Ahmed b. Hanbel. Müsned. Thk. Şuayb el-Arnavût v.dğr. b.y.: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
- Aynî, Bedruddîn Mahmud b. Ahmed. Umdetu’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî. Beyrut: Dârü’l- Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
- Ayten, Ali. Empati ve Din. İstanbul: İz Yayıncılık, 2013. 70Köse, “Sosyal Bir Sorun Olarak Trafik”, 22.
- 71Talat Sakallı, “Hz. Peygamber’in Evrensel Mesajlarındaki Çevre Bilincine Güncel Bir Bakış”, Çevre ve Ahlak Sempozyum Bildiri Metinleri, (Gaziantep, 2014), 86-87.
- Batar, Yusuf. Empatik Din Eğitimi. Ankara: Elips Yayınları, 2011.
- Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin. el-Câmi’ li Şuabi’l-Îmân, thk. Muhtâr Ahmed en-Nerevî. Riyad: Mektebetü Rüşd, 2003.
- Bilgin, Abdülcelil. Kur’an’ın Sözvarlığı. Ankara: Araştırma Yayınları, 2011.
- Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâil. el-Câmiu’s-Sahîh. Kahire: el-Matbaatu’s-Selefiyye, 1400/1980.
- Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâil. el-Edebu’l-Müfred, thk. Semîr b. Emîn ez-Zuheyrî. Riyad: Mektebetu’l-Maârif, 1998.
- Cüceloğlu, Doğan. Yeniden İnsan İnsana. İstanbul: Remzi Kitapevi, 2002.
- Çağrıcı, Mustafa. “Gazap”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 13: 436-437. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
- Çamdibi, Hasan Mahmut. “Gazâlî’de Ahlak Terbiyesi”. Teorik ve Pratik Yönleriyle Ahlâk. İstanbul: Dem Yayınları, 2007.
- Ebû Dâvûd, Süleymân b. Eş‘as es-Sicistânî. es-Sünen. Riyâd: Beytu Efkâru’d-Devliyye, 1999.
- Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed. İhyâu Ulûmi’d-Dîn, çev. Mehmed A. Müftüoğlu, İstanbul: Tuğra Neşriyat, 1989.
- Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed. Kimyâ-yı Saâdet, çev. Ali Arslan, İstanbul: Yeni Şafak, 2004.
- Gördük, Yunus Emre. “Bazı Âyetler Işığında Hz. Peygamber (sas)’in Öfkesi ve Sabrı, Ekev Akademi Dergisi 19/62 (Bahar 2015): 185-204.
- Heysemî, Ali b. Ebî Bekr. Mecmeu’z-Zevâid ve Menbeu’l-Fevâid, thk. Abdullah Muhammed ed- Dervîş. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1994.
- Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2010.
- İsfehânî, Râgıb. Müfredâtu Elfâzi’l-Kur’an. thk. Sefvan Adnan Davudî. Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 2002.
- Karslı, Necmi. Öfke Kontrolü ve Dindarlık İlişkisi (Erzurum Örneği). Doktora Tezi Atatürk Üniversitesi, 2011.
- Keskin, Yusuf Ziya. Nebevi Hoşgörü. İstanbul: Timaş Yayınları, 1997.Komisyon, Dinî Kavramlar Sözlüğü. Ankara: DİB Yayınları, 2010.
- Köse, Saffet. “Sosyal Bir Sorun Olarak Trafik (Kur’an-Sünnet Bağlamında Bir Yaklaşım)”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 15 (2010): 13-38.
- Mahmutoğlu, Abdulkadir - Çukurçayır, M. Akif. “Trafik Sorununa Bir çözüm Önerisi: Trafik İzleme Başkanlığı”, Sayıştay Dergisi 86 (Temmuz-Eylül 2012): 79-99.
- Mâlik b. Enes. el-Muvatta’. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1985.
- Müslim, Ebu’l-Hüseyin b. el-Haccâc el-Kuşeyrî. Sahîhu Müslim. Riyâd: Dâru Tayyibe, 2006.Necati, Muhammed Osman. Hadis ve Psikoloji, çev. Mustafa Işık. Ankara: Fecr Yayınları, 2000.
- Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb. es-Sünen. thk. Hasan Abdu’l-Menâim Şelbî. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
- Özkan, Ayşe Nur. Dini Motiflerin Öfke Kontrolü Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2008.
- Özkan, Ayşenur. “Şiddetin Önlenmesinde Psikolojik ve Manevi Yaklaşımla Öfke Kontrolü”, Din ve Hayat: İstanbul Müftülüğü Dergisi 15 (Şubat 2012): 90-93.
- Sakallı, Talat. “Hz. Peygamber’in Evrensel Mesajlarındaki Çevre Bilincine Güncel Bir Bakış”. Çevre ve Ahlak Sempozyum Bildiri Metinleri (Gaziantep, 2014), 79-89.
- Ünalan, Abdullah. Resûlullah’ın Davetinde Psikolojik Boyut. İstanbul: Kitâbî Yayınevi, 2009.
- Taberânî, Süleyman b. Ahmed b. Eyyûb. el-Mu’cemu’l-Kebîr. thk. Hamdî b. Abdilmecîd es-Selefî. Kahire: Mektebetü İbnTeymiyye, 1404/1983.
- Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Emir Yayınevi, 2000.
- Yeğin, Hüseyin İbrahim. “Öfke Duygusu ve Dinî Açıdan Baş Edebilme Yolları”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 10/2 (2010): 235-258.
