BLOKZİNCİR TEKNOLOJİSİNİN BENİMSENMESİNİN TEKNOLOJİ KABUL MODELİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ: KRİPTO (DİJİTAL) PARALAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Author :
Abstract
Araştırmanın temel problemi yeni teknolojilerden birisi olan blokzincir teknolojisinin kullanıcılar tarafından benimsenmesini etkileyen faktörleri, kurgulanan model çerçevesinde incelenmesidir. Model, yeni teknolojilerin benimsenmesinde sıkça kullanılan Teknoloji Kabul Modeli (TKM) ve araştırmanın amacına uygun şekilde modele eklenen algılanan güven, algılanan risk ve algılanan uyumluluk değişkenleri ile kullanıcıların blokzincir teknolojisini kullanma niyetlerini ve aktif kullanımlarını etkileyecek faktörlerin incelenmesi için kurgulanmıştır. Yapısal eşitlik modellemesi ve bu modellemenin analizi için literatürde sıkça kullanılan Smart PLS3 programı araştırmada kullanılmıştır. Araştırma modelindeki bağımsız değişkenlerden algılanan güven değişkeni, algılanan fayda ve algılanan kullanım kolaylığı arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Bunun nedenini araştırmada sorulan kısa sorular vasıtasıyla, araştırmaya dahil olan kullanıcıların blokzincir teknolojisine güvenirken blokzincir teknolojisi ile faaliyetlerini sürdüren kripto (dijital) paralara güvenmemesi ile açıklanabilir. Algılanan uyumluluğun etkisi, dijital ürün ve hizmetlerin insanların yaşam tarzına daha uygun bir hal aldığından kullanıcıların blokzincir teknolojisine hızlı bir şekilde adapte olduğunu söylenebilir. Algılanan risk özelinde ise tüketiciler, blokzincir teknolojisinin dağıtık yapısının daha güvenli işlemler gerçekleştirilebileceğine inandığını göstermektedir. Literatüre paralel olarak, yeni teknolojilerin aktif kullanımını etkileyen en önemli faktör kullanıcıların niyetidir.
Keywords
Abstract
The purpose of the paper is examining the factors that affecting the user adoption of newly promoted blockchain technology by using the developed model. The model is designed to examine the Technology Acceptance Model (TAM), which is frequently used in the adoption of new technologies, and variables added to the model such as the perceived trust, perceived risk and perceived compatibility and the factors that will affect the users intention to use and active use of blockchain technology in accordance with the purpose of the research. In this paper, Structural Equation Model (SEM) and Smart PLS 3 which have been used in the analysis of SEM mostly have been used. No significant relationship have been found between the independent variables in the research mode which are perceived trust, perceived usefulness and perceived ease of use. The reason for this can be explained by the short questions asked in the research, the participated users do not trust the cryptocurrency (digital currency) that continues their activities with the blockchain technology while they trust the blockchain technology. It can be said that the effect of perceived compatibility is that users adapt quickly to blockchain technology as digital products and services become more suitable for people's lifestyles. In terms of perceived risk, consumers show that they believe the distributed structure of blockchain technology can make transactions more secure. In accordance with the literature the most important factor affecting the active use of new technologies is the intention of the users.
Keywords
- Ajzen, I., (1991). "The Theory of Planned Behavior", Organizational (1991).
- Ajzen, I., (1991). "The Theory of Planned Behavior", Organizational (1991).
- Baur. A.W., Bühler, J., Bick, M., ve Bonorden C. S., (2015). Cryptocurrencies as a Disruption? EmpiricalFindings on User Adoption and Future Potential of Bitcoin and Co International Federation for Information Processing, I3E 2015, LNCS 9373, pp. 63–80, 2015. DOI: 10.1007/978-3-319-25013-7_6.
- BBC, (2021). Erişim 10 Haziran 2021 https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-57415131BBC, (2021). Erişim 11 Haziran 2021 https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-57170586Chandra, S., Srivastava, S.C., ve Theng Y-L. (2010). “Evaluating the role of trust in consumer adoption of mobile payment systems: An empirical analysis”, CAIS, 27(29), 2010, s.561-588.
- CNNTURK, (2021). Erişim 15 Haziran 2021 https://www.cnnturk.com/yurttan-haberler/istanbul/tayland- merkez-bankasi-yeni-kripto-para-birimi-regulasyonlarini-duyurdu.
- Davis, F. D. (1989). "Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology", MIS quarterly, 13(3), 1989, s.319-340.
- Davis, F.D., Bagozzi, R. P. ve Warshaw P. R. (1989). User Acceptance Of Computer Technology: A Comparıson Two Theretıcal Models. Management science Cilt.35 Sayı.8, Agust 1989
- Decker, C., ve Wattenhofert, R., (2013). Information Propagation in the Bitcoin Network, 13-th IEEEInternational Conference on Peer-to-Peer Computing, 978-1-4799-052 1-8/ 13/$31.00 ©2013 IEEE S.1-10.
- Drescher, D., (2017). Blockchaın Basıcs A Non-Technical Introduction in 25 Steps Doı 10.1007/978-1-4842- 2604-9. 2017
- ElBahrawy A, Alessandretti L, Kandler A, Pastor-Satorras R, Baronchelli A. (2017). Evolutionary dynamics of the cryptocurrency market.R. Soc. open sci. 4: 170623. http://dx.doi.org/10.1098/rsos.170623.
- FOXNEWS, (2021). Erişim 7 Temmuz 2021 https://www.foxnews.com/food-drink/starbucks-drinkers-can- now-pay-for-coffee-with-bitcoin-via-this-app
- Gatteschi, V., Lamberti, F., Demartini, C., Pranteda, C., Santamaría, V., (2018). To Blockchain or Not toBlockchain: That Is the Question, Theme Artıcle: Fınancıal Technologıes And Applıcatıons, Published by theIEEE Computer Society March/April 2018 1520-9202/18/$33.00 ©2018 IEEE, IT Professional, March/April 2018.
- Gefen, D. (2000). E-commerce: the role of familiarity and trust Department of Management, LeBow Collegeof Business, Drexel University, 101 N. 33rd St/Academic Building, Philadelphia, Received 12 August 1999; accepted 14 February 2000.
- Hair, J., Yee, A., ve Chong, L. (2017). An updated and expanded assessment of PLS-SEM in information systems research (2017).
- Hair, J. F., Hult, G. T., Ringle, C. M. ve Sarstedt, M.(2017). A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modelling (PLS-SEM). Los Angeles: Sage Publication. Second Edition (2017).
- Hair, J. F., William C. B., Barry J. B., ve Rolph E. A (2010). "Multivariate Data Analysis", 7th ed., Pearson Education.(2010).
- Karahanna, E., Straub, D. W., ve Chervany, N. L. (1991). Information technology adoption across time: a cross-sectional comparison of pre-adoption and post-adoption beliefs. MIS quarterly, 183-213. (1999).
- Kurtuluş, K. (2010). Araştırma Yöntemleri, Türkmen Kitabevi, 2010.
- Nakamoto. S., (2008). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System.
- Özdamar, K. (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi. (2004).
- Pavlou, P. A. (2002.). What Drıves Electronıc Commerce? A Theory Of Planned Behavıor Perspectıve University of Southern California 3760 Trousdale Parkway, 401M Los Angeles CA 90012 (2002).
- Pavlou, P. A. (2003). Consumer Acceptance of Electronic Commerce: Integrating Trust and Risk with theTechnology Acceptance Model, International Journal of Electronic Commerce, 7:3, 101-134, DOI: 10.1080/10864415.2003.11044275 (2003).
- Popper, N., (2015). Digital Gold FIRST EDITION ISBN: 978-0-06-236249-0 EPub Edition May 2015 ISBN 9780062362513.
- Reijers, W. ve Coeckelbergh, M., (2016). The Blockchain as a Narrative Technology: Investigating the SocialOntology and Normative Configurations of Cryptocurrencies Received: 19 November 2015 /Accepted: 3October 2016 # The Author(s) 2016. This article is published with open access at Springerlink.com, Philos. Technol. DOI 10.1007/s13347-016-0239-x.
- Resmi Gazete (2021). Erişim https://www.resmigazete.gov.trTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), (2021). www.tcmb.gov.tr
- Yorulmaz, M. ve Alnıpak, S. (2010). “Yönetici Düzeyindeki Gemi Adamlarının Elektronik Seyir TeknolojileriKullanımının Teknoloji Kabul Modeli İle İncelenmesi,” OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, vol. 16, no. 29, pp. 1928–1954, Sep. 2020.
- Schierz, P. G., Schilke, O., ve Wirtz W. B. (2010). Understanding consumer acceptance of mobile paymentservices: Anempirical analysis Electronic Commerce Research and Applications Electronic Commerce Research and Applications 9 (2010) 209–216
- TÜİK, (2020). Erişim 13 Haziran 2021 https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim- Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2021-33679
- Tradingview, (2021). 13 Haziran 2021
- Tareq A., Sargolzaei A., Sargolzaei S., Daniels J., ve Amaba B., (2017). Blockchain Technology Innovations,2017 IEEE Technology & Engineering Management Conference (TEMSCON), 978-1-5090-1114-8/17/$31.00 ©2017 IEEE
- Toraman, Y., (2021a). “Elektronik (Mobil) Ticarete Covıd-19 Pandemisinin Etkisi: Tüketici DavranışlarınınMobil Uygulamalar Özelinde İncelenmesi”. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(9) 20-28. 10.52122/nisantasisbd.928594
- Toraman, Y. (2021b). COVID-19 Sürecinde Tam Kapanma Kararının Tüketici Davranışlarına Etkisi: E-Ticaret Özelinde İncelenmesi, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 2(1), 81- 95. DOI: 10.51969/klusbmyo.938376
- Tübitak, (2021). 6 Haziran 2021 https://blokzincir.bilgem.tubitak.gov.tr/
- Venkatesh, V., ve Davis, F. D. (2000). A Theoretical Extension of the Technology Acceptance Model Four Longitudinal Field Studies. Management Science, 46(2), 186–204. doi10.1287mnsc (2000).
- Wattenhofer, R., (2016). The Science of the Blockchain, Inverted Forest Publishing, First Edition 2016, ISBN- 13 978-1522751830, ISBN-10 1522751831.
- We Are Social , (2020). 15 Haziran 2021 https://wearesocial.com/digital-2020. 15.06.2021
- Wu, J-H., ve Wang S-C. (2004):"What drives mobile commerce?: An empiricalevaluation of the revised technology acceptance model",Information & management, 42(5), 2004, s.719-729.
