Author :
Abstract
Bilgi toplumu veya aynı anlama gelmek üzere post endüstriyel toplumda kalite, bilgi ve eğitim vazgeçilmez unsurlar haline gelmiştir. Sanayi toplumunda geçerli olan mekanik teknolojiler, bilgi toplumunda bilgisayar kaynaklı üretime evrilmiştir. Bunun sonucunda çalışma ilişkilerinde ve istihdamda hızlı değişimler gerçekleşmiştir. Atipik çalışma ilişkileri ve esnek çalışma modelleri söz konusu değişimlerin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Nitekim 1970’li yılların başına kadar gidebileceğimiz geçmişe sahip “uzaktan (tele) çalışma”, Covid-19 salgını ile birlikte daha fazla başvurulan bir istihdam biçimi haline gelmiştir. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) uzaktan çalışmayı, işveren mekânının dışında yapılan işlerde tabletler, dizüstü bilgisayarlar, masaüstü bilgisayarlar ve akıllı telefonlar gibi bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BIT) kullanımı şeklinde tanımlamaktadır. Uzaktan çalışmanın tanımı incelendiğinde “mekân”, “teknoloji” ve “organizasyon” olmak üzere üç temel unsur karşımıza çıkmaktadır. Uzaktan çalışmaya yönelik hukuki düzenlemelerin özünde, bu atipik istihdam şeklinin uygulama alanını daha sağlıklı temeller üzerine oturtma çabası yatmaktadır. Dolayısıyla uzaktan çalışmanın bireysel ya da kolektif şekilde organize edilebilmesi iş hukuku yönünden incelenmesini zorunlu kılmaktadır. Özellikle çalışma süresinin tespiti, denetimi ve sınırlandırılması noktasında bireysel iş hukuku; sendikal faaliyet, toplu iş sözleşmesinden yararlanma ve iş mücadeleleri yönünden de toplu iş hukuku açısından ayrıca değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, iş sağlığı ve güvenliği yönünden sorumluluk paylaşımının ne şekilde olacağı da ayrıca ele alınmalıdır. Bu çalışmada, uzaktan çalışmanın hukuki ve ekonomik boyutları ayrıntılı bir şekilde analiz edilirken çalışanlar, işverenler ve kamu açısından yararları ve sakıncaları tartışılmaktadır
Keywords
Abstract
Quality, knowledge and education have become indispensable elements in the information society and post-industrial society. Mechanical technologies, which are valid in the industrial society, have evolved into computer-based production in the information society. As a result, rapid changes took place in labor relations and employment. As a result of these changes, atypical working relationships and flexible working models have emerged. As a matter of fact, "remote working" or “teleworking”, which has a history that can go back to the early 1970s, has become a more applied form of employment with the Covid-19 epidemic. The International Labor Organization (ILO) defines remote working as the use of information and communication technologies (BIT) such as tablets, laptops, desktop computers and smartphones in work done outside the employer's premises. When the definition of remote work is examined, three basic elements emerge as "space", "technology" and "organization". The basis of the legal regulations for remote working is based on the effort to establish the application area of this atypical employment form on appropriate foundations. Therefore, being able to organize remote work individually or collectively makes it necessary to examine it in terms of labor law. On the other hand, the form of responsibility sharing in terms of occupational health and safety should also be addressed. In this study, while the legal and economic dimensions of remote working are analyzed in detail, the benefits and drawbacks for employees, employers and the public are discussed
Keywords
- Alkan, M. (2007). “Geleceğin Çalışma Biçimi Tele Çalışmaya İlişkin Yaklaşımlar”, . Akademik Bilişim 07-
- Alkan, M. (2007). “Geleceğin Çalışma Biçimi Tele Çalışmaya İlişkin Yaklaşımlar”, . Akademik Bilişim 07- 09 Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri: s.265-272.
- Aydın, U. (2008). Tele Çalışma ve Tele Çalışma Çerçeve Avrupa Sözleşmesi, İstanbul.
- Aydoğdu, C. (2012). Avrupa Birliği'ne Katılım Sürecinde Türkiye'de Esnek Çalışma ve Kadın İstihdamınaYönelik Olarak Yapılan Çalışmalar, Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Uzmanlık Tezi. Ankara, Ankara: T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü.
- Beasley, R., Lomo, D., & Seubert, V. (2001). “Telework and gender: Implications for the management of information technology professionals”, Industrial Management and Data Systems: 477-482.
- Belek, İ. (2018). Esnek Üretim Derin Sömürü. İstanbul, Yazılama Yayınevi.
- Berkün, S. (2013). Özürlülerin İstihdamında Ev Esaslı Tele Çalışma (Evde Tele Çalışma): Bursa İliBelediyelerinden Örnekler. Ankara: T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Yayınları.
- Çelik, A. (2007). “Yeni Sorun Alanları, Eğilimler ve Arayışlar: Sendikaların Yeni Dünyası”, F. Sazak içinde, Türkiye'de Sendikal Kriz ve Sendikal Arayışlar (s. 17-74). Epos Yayınları, Ankara
- Delphy, C. (2008). Baş Düşman. G. Acar Savran, & N. Tura Demiryontan içinde, Kadının Görünmeyen Emeği, s. 89-113, Yordam Kitap, İstanbul.
- Erdem, Z. (2004). Tele Çalışma, İstanbul.
- Erdut, T. (1998). Yeni Teknolojilerin İş İlişkileri Üzerindeki Etkisi. İzmir: Tuhis.
- Eyrenci, Ö. (1991). Tele Çalışma ve İş Hukuku. İş Hukuku Dergisi Cilt 1, Sayı 2, 199-209.Gezer, H. (2000). Çalışma Süresi Esnekliği ve Esnek Zaman. Çalışma Süresi Esnekliği ve Esnek Zaman.İstanbul, İstanbul, Türkiye: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Göktürk, M. (2007). Sosyo-Psikolojik Sorunlar Çerçevesinde Bilgi Teknolojileri ve Yeni Çalışma Biçimleri.12 06, 2020 tarihinde http://iibfdergi.kmu.edu.tr: http://iibfdergi.kmu.edu.tr/userfiles/file/haziran2007/16.pdf adresinden alındı
- Görücü, İ. (2018). Tele Çalışma (Evde Çalışma). Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Yenilikçi Yaklaşımlar, s.285-305.
- ILO. (2020). COVID-19 Ortamında ve Sonrasında Uzaktan Çalışma. Cenevre: Uluslararası Çalışma Ofisi. Kandemir, M. (2011). Legal Kitapevi, İstanbul
- Kandemir, M. (2011). İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından Tele Çalışma. Legal Yayıncılık, İstanbul
- Karel. (tarih yok). Uzaktan Çalışma. 09 23, 2020 tarihinde karel.com.tr:karel.com.tr/sites/default/files/belge/doc/ucap/karel-makale-uzaktan-çalışma-ver.1.0.pdf adresinden alındı
- Moorcroft, S., & Bennett, V. (1995). European Guide to Teleworking: A framework for action. Dublin: Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
- Müftüoğlu, Ö. (2007). Kriz ve Sendikalar. F. Sazak içinde, Türkiye'de Sendikal Kriz ve Sendikal Arayışlar, s. 117-155, Epos Yayınları, Ankara
- Özdemir, B. (1999, Haziran Cilt. 4; Sayı. 2). Ev Çalışması. Kamu-İş:İş Hukuku ve İktisat Derhisi.
- Özer Turan, B. (2019). Enformasyon Teknolojisiyle Evden Çalışma: Türkiye'de Hizmet Sektörü ÜzerindenBir İnceleme. Enformasyon Teknolojisiyle Evden Çalışma: Türkiye'de Hizmet Sektörü Üzerinden Bir İnceleme. İstanbul, İstanbul, Türkiye: Marmara Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Soysal, T. (2006). Tele Çalışma. İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, s.133-165.
- Standing, G. (2015). Prekarya, İletişim Yayınları.
- Süzek, S. (2015). İş Hukuku, Beta, İstanbul
- Şengil, Y. (1999). Esnek Çalışma Şekillerinden İş Paylaşımı ve Çalışma Hayatına Etkisi. Esnek ÇalışmaŞekillerinden İş Paylaşımı ve Çalışma Hayatına Etkisi. İstanbul, İstanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Şenkal, A. (2015). Sosyal Boyutuyla Bilgi Ekonomisi ve Emek. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
- Tan, G. (2007). Atipik İş Sözleşmelerinden Evde Çalışma ve Uzaktan Çalışma. Atipik İş Sözleşmelerinden Evde Çalışma ve Uzaktan Çalışma. Ankara, Ankara: Başkent Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi.
- Tatlıoğlu, E. (2011). Esnek Çalışmanın Avrupa Birliği ve Türkiye'de Uygulanabilirliği. Esnek ÇalışmanınAvrupa Birliği ve Türkiye'de Uygulanabilirliği. Bursa, Bursa, Türkiye: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- Tiryaki, H. (2016). Yeni Bir Esnek Çalışma Modeli: Uzaktan Çalışma. MDergi. TİSK. (1999). Çalışma Hayatında Esneklik. TİSK Yayını.
- Tokol, A. (2003). Tele Çalışma Geleceğin Çalışma Şekli Olabilir mi? 11 29, 2020 tarihinde http://www.isguc.org: http://www.isguc.org/arc_view.php?ex=21, C.5,S.1 adresinden alındı
- Tozlu, E. (2011). Genel Olarak Esnek Çalışma Sistemleri ve Tele Çalışma ile Sıkıştırılmış İş Haftasının Karşılaştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 99-116.
- Ursula, H. (1993). Teleworking in Britain, A report to the Employment Department, Research Series No. 18. Sheffield.
- Yavuz, A. (1995). Esnek Çalışma ve Endüstri İlişkilerine Etkisi. Ankara: Filiz Kitabevi.
