YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUĞU OLAN KARDEŞE SAHİP ERGENLERİN VE NORMAL KARDEŞE SAHİP ERGENLERİN KARDEŞ İLİŞKİLERİNİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERE GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI
Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı yaygın gelişimsel bozukluğu olan kardeşe sahip ergenler ile normal kardeşe sahip ergenlerin kardeş ilişkilerinin demografik özelliklere göre karşılaştırılmasıdır. Araştırmanın evrenini, 2018-2019 eğitim öğretim yılında İstanbul’daki ortaokul ve lise de öğrenim gören yaygın gelişimsel bozukluğa sahip kardeşi olan ve olmayan ergenleri oluşturmaktadır. Bu temelde anket formu hazırlanarak engelli olan ya da engelli olmayan kardeşlere sahip ergenlere sorular yöneltilmiştir. Araştırmanın örneklemi ise, tabakalandırma yöntemi ile Küçükçekmece, Bahçelievler, Bağcılar ve Esenler’de öğrenim gören öğrencilere yönlendirilmiştir. Söz konusu evren ve örneklem uyumluluğu, toplamda 200 kişiliktir. Bu katılımcılardan 100’ü yaygın gelişimsel kardeşe sahip ergenler, diğer 100’ü ise yaygın gelişimsel kardeşe sahip olmayan ergenlerdir. Örneklem grubunun yaş aralığı 13 ve 18’dir. %42’si kadın, %58’i erkektir. Araştırmada kişisel bilgi formu ile Schaeffer Kardeş Davranışı Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek maddeleri ile ilgili, ss, değerleri saptanmıştır. Gruplar arasındaki farklılıklar incelenirken değişkenlerin normal dağılımdan gelmemesi durumunda Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testinden yararlanılmıştır. Nominal değişkenlerin grupları arasındaki farklılıklar incelenirken Ki-Kare analizi uygulanmıştır. Normal dağılımdan gelen değişkenler arasındaki ilişkiler incelenirken Pearson Korelasyon Katsayısından yararlanılmıştır. Sonuçlar yorumlanırken anlamlılık düzeyi olarak 0,05 kullanılmış olup; p<0,05 olması durumunda anlamlı bir farklılığın olduğu belirtilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlar şunlardır: Yaygın gelişimsel bozukluğu olan kardeşe sahip ergenler ve normal gelişime sahip kardeşleri olan ergenler açısından kardeş ilişkileri arasında anlamlı bir farklılık vardır. Yaygın gelişimsel bozukluğu olan kardeşe sahip ergenlerin kardeş ilişkileri ile aile gelir durumu arasında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır ama normal gelişime sahip kardeşleri olan ergenlerin aile gelir durumu ile Schaffer ölçeği alt boyut ve toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmaktadır. Yaygın gelişimsel bozukluğa sahip kardeşi olanların ve olmayan ergenlerin, yaş, kardeş sayıları, ve cinsiyet ile Schaffer ölçeği alt boyut ve toplam boyut puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır.
Keywords
Abstract
The aim of this study was to compare the sibling relationships of siblings with generalized developmental disorders and adolescents with normal siblings according to demographic characteristics. The population of the study consists of adolescents with and without siblings with pervasive developmental disorder who are educated in secondary and high school in Istanbul in the 2018-2019 academic year. On this basis, a questionnaire was prepared and questions were asked to adolescents with disabled or non-disabled siblings. The sample of the study was directed to the students studying in Küçükçekmece, Bahçelievler, Bağcılar and Esenler by stratification method. The total population and sample compatibility is 200 people. Of these participants, 100 were adolescents with widespread developmental siblings, and 100 were adolescents without widespread developmental siblings. The age range of the sample group was 13 and 18 years. 42% were female and 58% were male. Personal information form and Schaeffer Sister Behavior Assessment Scale were used in the study. The ss values of the scale items were determined. Whitney U and Kruskal Wallis H test, Chi-square analysis, Pearson Correlation Coefficient were used. When interpreting the results, 0.05 was used as the level of significance; If p <0.05, a significant difference was reported. The results of the study are as follows: There is a significant difference between sibling relationships for adolescents with siblings with common developmental disorders and siblings with normal developmental siblings. There is no significant difference between sibling relationships and sibling relationships of siblings with diffuse developmental disorders, but there is a statistically significant difference between family income status of siblings with normal development siblings and Schaffer scale subscale and total scores. There was no statistically significant relationship between age, number of siblings, gender and Schaffer scale subscale and total dimension scores of adolescents with and without siblings with diffuse developmental disorders.
Keywords
- Ahmetoğlu, E. & Aral, N. (2004). Zihinsel Engelli Çocukların Kardeş İlişkilerinin Anne ve
- Ahmetoğlu, E. & Aral, N. (2004). Zihinsel Engelli Çocukların Kardeş İlişkilerinin Anne ve Kardeş Algılarına Göre Değerlendirilmesi, Ankara: Bilimsel Araştırma ve İncelemeler.
- Ahmetoğlu, E. & Aral, N. (2008). Schaeffer Kardeş Davranışı Değerlendirme Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 379-388.
- Atasoy, S. (2002). Engelli (Otistik) Kardeşe Sahip Olan Bireylerin Kardeş İlişkilerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Ayta, S., Gürses, C., Topçu Bilgen, Z., Kılınçarslan, A. & Eraksoy, M. (2016). YaygınGelişimsel Bozukluğu Olan Çocuklarda Klinik ve Elektroensefalografi Bulguları. Türk Journal Neurol, 22, 167-176.
- Bozbey Akalın A.O. (2005). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Abla ve Ağabeylerinin Sosyal Beceri Düzeyi ve Kardeş İlişkileri
- Bulut, S. & Karaman, H.B. (2018). Engelli Bireyin Cinsel, Fiziksel ve Duygusal İstismarı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi
- Eliçin, Ö. & Diken, İ.H. (2011). Türkiye’de Yaygın Gelişimsel Bozukluklar AlanındaGerçekleştirilen Lisansüstü Tez Çalışmalarının Gözden Geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 12(2), 17-44.
- Ertürk, B. (2009). Entegre Eğitimine Katılan ve Katılmayan Engelli Çocukların Kardeş İlişkilerinin Anne ve Kardeş Algılarına Göre Değerlendirilmesi
- Mc Hale, S. M., Sloan, J. & Simeonsson, R. J. (1986).
- Onat Zoylan, E. (2005). Engelli Kardeşe Sahip Olan ve Olmayan Bireylerin Kardeş İlişkilerin
- Öztürk, M. (2011). Türkiye’de Engelli Gerçeği, İstanbul: Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği.
- Tortamış Özkaya, B. (2013). Yaygın Gelişimsel Bozukluklardan Otizm Spektrum BozukluğunaGeçiş: DSM-5’te Karşımıza Çıkan Değişiklikler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(2), 127- 139.
