Author :
DOI : 10.31589/JOSHAS.302
Year-Number: 2020-26
Language : null
Konu :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin okul yöneticilerinin paylaşımcı liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen algılarını incelemek ve bu algıların cinsiyet, öğenim durumu, kıdem, okulda çalışma süresi ve mevcut yönetici ile çalışma süresi değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2019-2020 öğretim yılında Siirt il merkezinde bulunan 33 lisede görev yapan 721 branş öğretmenleri oluşturmaktadır. Örneklemi ise basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilen 12 okulda görev yapan toplam 210 branş öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamı aracı olarak ‘Okul Müdürlerinin Paylaşımcı Liderlik Davranışları Ölçeği’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi ve LSD testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, genel olarak okul yöneticilerinin paylaşımcı liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen algılarının ‘iyi düzeyde’ olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada cinsiyet, kıdem, okulda çalışma süresi ve mevcut yönetici ile çalışma süresi değişkenlerine göre okul yöneticilerinin paylaşımcı liderlik davranışlarıyla ilgili öğretmen algıları arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Araştırma sonucuna göre bazı önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to examine the perceptions of teachers about teachers' school manager’s distributed leadership behaviors and to determine whether these perceptions differ according to gender, education status, seniority, in school working time and working time with current manager. Survey model was used in the research. The universe of the research consists of 721 branch teachers working in 33 high schools in the city center of Siirt in the 2019-2020 academic year. The sample consists of 210 branch teachers working in 12 schools selected with simple random sampling management. In the research, “Distributed Leadership Behaviors Scale of School Principals”' was used as data collection tool. Descriptive statistics, independent sample t-test, one way variance analysis and LSD test were used in the analysis of the data. As a result of the research, it was determined that the perceptions of teachers related to distributed leadership behaviors of school administrators are “at a good level”. According to the variables of gender, seniority, working time at school and working time with current manager, there was a significant difference between the school principals' perceptions of the distributed leader teacher. Some suggestions were made according to the research result.
Keywords
- Adıgüzelli, Y. (2016). Dağıtılmış liderlik ile örgütsel güven arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine
- Adıgüzelli, Y. (2016). Dağıtılmış liderlik ile örgütsel güven arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 259-289.
- Akgün, Ö. F. (2019). Dağıtımcı liderlik davranışlarının okul türüne ve müdürlerin belirli özelliklerinegöre incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Ağırdaş, Y. (2014). Resmi liselerde dağıtımcı liderlik ile iş doyumu arasındaki ilişkinin öğretmengörüşlerine dayalı olarak incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Ağıroğlu Bakır, A. ve Aslan, M. (2014). Paylaşılan liderliğin öğretmenlerin örgütsel bağlılığı üzerindeki etkisi. e-International Journal of Educational Research, 5( 3), 56-71.
- Ağıroğlu Bakır, A. (2013). Öğretmenlerin paylaşılan liderlik ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim
- Akın Kösterelioğlu, M. (2017). The effect of teachers' shared leadership perception on academicoptimism and organizational citizenship behaviour: A Turkish case. International Journal of Leadership in Education, 20(2), 246-258.
- Arabacı, İ.B ,. Karabatak, S. ve Polat, H. (2016). Ortaöğretim okulu yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi,24(3),1015-1032.
- Aslan, M., ve Ağıroğlu Bakır, A. (2015). The interaction of distributed leadership and organizationalcommitment in schools. Electronic International Journal of Education, Arts, and Science, 2(1), 1-30.Bakır, A. A. (2012). Öğretmelerin paylaşılan liderlik ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkininanalizi. (Yayımlanmamış Doktora tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
- Baloğlu, N. (2011a). Dağıtımcı liderlik: Okullarda dikkate alınması gereken bir liderlik yaklaşımı. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 127-148.
- Baloğlu, N. (2011b). Dağıtımcı liderlik uygulamaları: Eklektik bir tasarım çalışması. Ahi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (4),163-181.
- Baloğlu, N. ve Karadağ, E. (2011). Dağıtımcı liderlik:Okullarda yönetimin yeniden yapılandırılmasısürecinde dikkate alınması gereken bir liderlik yaklaşımı. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 127-148.
- Baloğlu N. (2012). Relations between value-based leadership and distributed leadership:A casual research on school principles’ behavior. Eğitim Bilimleri:Teori ve Uygulama, 12(2),1367-1375.
- Bayrakçı, M., ve Dizbay, S. (2013). Ortaöğretim kurumlarında okul aile birliklerinin okul yönetimine katılım düzeyleri. Sakarya University Journal of Education, 3(1), 98-112.
- Beatriz, P., Deborah, N. ve Hunter, M. (2008). Improving scholl leadership, policy and practice:policy and practice. Volume 1. OECD Publishing.11.02.2019 tarihinde indirilmiştir.
- Bennett, N., Harvey, J. A., Wise, C., & Woods, P. A. (2003). Distributed leadership: A desk study.Retrieved from www.ncsl.org.uk/literature reviews.12.05.2017 tarihinde indirilmiştir.
- Benson,A. ve Blackman, D. (2011). To distribute leadership or not ? A lesson from the Islands. Tourism Management, 32,1141-1149.
- Bolden, R. (2007). Distributed leadership. In Marturano, A. and Gosling, J. (Eds.). Leadership: The key concepts (pp. 42-45). Abingdon, Routledge, England: University of Exeter Press.
- Bostancı, A. B. (2013). The prediction level of teachers' organizational citizenship behaviors on thesuccessful practice of shared leadership. Eurasian Journal of Educational Research, 51, 177-194.
- Camburn, E., Rowan, B. ve Taylor, J. E. (2003). Distributed leadership in schools: The case ofelementary schools adopting comprehensive school reform models. Educational Evaluation and Policy Analysis, 25 (4), 347-373.
- Çağlar, A., Yakut, Ö., & Karadağ, E. (2005) İlköğretim okul müdürlerinin öğretmenler tarafındanalgılanan kişilik özellikleri ve liderlik davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Ege Eğitim Dergisi, 6(1), 61-80.
- Davis, M. W. (2009). Distributed leadership and school performance. (Unpublished DoctoraDissertation). The Graduate School of Education and Human Development of George Washington University, USA.
- Diamond, J. (2007). A new view:Distributed leadership. Boston: Harvard University.
- Duignan, P., and Bezzina, M. (2006). Distributed leadership: The theory and the practice. In CCEAM Annual Conference. Hilton Cyprus Hotel, Lefkosia, Cyprus (pp.12-17).
- Erçetin, Ş.Ş. ve M.A. Hamedoğlu (2007). Küreselleşme sürecinde ulusal liderleri roller veuluslararası izdüşümleri. ICENAS 38, Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi. Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu. Bildiri özetleri kitabı. 10-15. Eylül.2007 Ankara.
- Ereş, F. ve Akyürek, M. İ. (2016). İlkokul müdürlerinin dağıtılmış liderlik davranışları ileöğretmenlerin iş doyumu algıları arasındaki ilişki düzeyleri. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 427-449.
- Erdoğan, Ç., & Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 16(3), 399-431.
- Elmore, R. (2000). Building a new structure for school leadership. Washington, DC: The Albert Shanker Institute.
- Grant, C.P. (2011). The relationship between distributed leadership and principal's leadershipeffectiveness in North Carolina. (Unpublished Doctoral Dissertation). The Graduate Faculty of North Carolina State University. Raleigh, North Carolina.
- Gronn, P. (2000). Distributed Properties:A new architechure for leadership. Educational Management ve Administration, 28(3), 317-338.
- Gronn, P. (2002a). Distributed leadership as a unit of analysis. Leadership Quarterly, 13, 423-451.
- Gronn, P. (2002b). Distributed Leadership. In K. Leithwood, P. Hallinger, K. Seashore. Louis, G.Furman Brown, P. Gronn, W. Mulford and K. Riley (eds). Second International Handbook of Educational Leadership and Administration, Dordrecht:Kluwer.
- Halverson, R. R. (2007) Systems of practice and professional community: The Adams case. In:Spillane, J.P. and Diamond, J.B. (eds). Distributed Leadership in Practice. New York: Teachers College Press, 35-62.
- Harris, A.(2003). Teacher leadrship as distributed leadrship: Hersy, fantasy or possibility? Scohool Leadrship and Management: Formerly Scholl Organisation. 23(3),313- 324.
- Harris, A.(2004). Distributed leadrship and scholl improvement leading or misleading? Educational Management Administration and Leadership ,32(1), 11-24.
- Harris, A.(2008a). Distributed leadrship: According to the evideence. Journal of Educational Administration, 46(2), 172-188.
- Harris, A. ve Spillane J. (2008b). Distributed leadership through the looking glass. British Educational Leadership, Management and Administration Society, 22(1), 31-34.
- Hallinger, P. (2011). Leadership for learning: Lessons from 40 years of empirical research. Journal of educational administration, 49(2), 125-142.
- Helverson, C.A. (2001). Actvity theory and distributedcognitio: Or what does CSCW need To do with teories? Computer Supported Cooperative Work,11(1-2), 243-267.
- Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınları.
- Koçak, F., Helvacı, M. A.(2011) Okul yöneticilerinin etkililiği (Uşak İli Örneği). Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1), 33-55.
- Korkmaz, E. ve Gündüz, H. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarını gösterme düzeyleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 123-153.
- Korkmaz, E. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin paylaşımcı liderlik davranışlarını gösterme düzeyleri (İzmit örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi
- Leithwood, K. ve Jantzi, D. (1999). The relative effects of principal and teacher sources of leadership on student engagement with school. Educational Administration Quarterly, 35, 679-706.
- Murphy, J., Smylie, M., Mayrowetz, D., ve Seashore-Louis, K. (2009). The role of the principal infostering the development of distributed leadership. School Leadership and Management, 29(4), 181-Machumu, H. ve Kaitila, M. (2014). Influence of leadership styles on teachers job satisfaction: A caseof selected primary schools in Songea and Morogoro Districts, Tanzania. International Journal of Administration and Policy Studies, 6(4), 53-61.
- Oğuz, E., (2010). Dağıtılmış liderlik. (Edit:Hasan Basri Memduhoğlu ve Kürşad Yılmaz). Yönetimde yeni yaklaşımlar. (s. 157-164). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Özdemir, M. (2012). Dağıtımcı liderlik envanterinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi,18(4),575-598.
- Özer, N. ve Beycioğlu K. (2013). Paylaşılan liderlik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. ilköğretim online, 12(1), 77-86.
- Özmusul, M . (2018). Okul yönetiminde karar sürecine öğrenci, veli ve personelin katılması:paylaşımcı liderlik bakımından bir analiz. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi:Kuram ve Uygulama ,1(2), 94-103 .
- Pearce, C. L., & Manz, C. C. (2005). The new silver bullets of leadership: The importance of self- and shared leadership in knowledge work. Organizational Dynamics 34(2), 130- 140.
- Sivri, H., & Beycioğlu, K. (2017). Okullardaki Paylaşılan Liderliğe İlişkin Ampirik Araştırmaların İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 23(1), 135-163.
- Spillane, J. P. (2005). Distributed leadership. The Educational Forum, 69, (2), 143-150. Spillane, J. P. (2006). Distributed leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
- Spillane, J., Halverson, R., ve Diamond, J. (2001). Towards a Theory of leadership practice : Adistributed perspective. Institune for Policy Research Working Article, Northwestern University.
- Spillane, J. P., Diamond, J.B. ve Jita, L. (2003). Leading İnstruction: The Distribution of Leadership For Instruction. Journal of Curriculum Studies, 35(5), 553-543.
- Spillane, J. P., Camburn, E. M., Pustejovsky, J., Pareja, A. S., ve Lewis, G. (2008). Taking adistributed perspective:Epistemological and methodological trade-offs in operationalizing the leader- plus aspect. Journal of Educational Administration,46(2),189-213.
- Şarbay, B. ve Bostancı, B. A. (2018). Okullarda paylaşılan liderlik uygulamaları ile öğretmenlerinpsikolojik sermayeleri arasındaki ilişki. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 6(2), 1-21 Şişman, M. (2012). Öğretim liderliği. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Taştan, M. ve Oğuz , E . (2013) . İlköğretim öğretmenleri için dağıtımcı liderlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 103-124.
- Ulusoy, T. (2014). Okullarda sergilenen dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin iş doyumuve örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişkiler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
- Uslu, B. ve Beycioğlu, K. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ilemüdürlerin paylaşılan liderlik rolleri arasındaki ilişki. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim FakültesiÜstündağ, M. (1975). Ticaret lisesi müdürlerinin okul yönetimindeki liderlik davranışları, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Wilhelm, T. (2013). How principals cultivate shared leadership. Educational Leadership, 71(2), 62-Woods, P., Bennett, N., Harvey, J. A. ve Wise, C. (2004). Variabilities and dualities in distributedleadership. findings from a systematic literature review. Educational Management Administration Leadership, 32(4), 439-457.
- Woods, P. A. (2010). Democratic leadership: drawing distinctions with distributed leadership. International Journal of Leadership in Education 7(1), 3-36.
- Yener, S. (2014). Özel ortaöğretim kurumlarında paylaşılan liderlik davranışı ve işten ayrılma niyetiarasındaki ilişkide psikolojik güvenlik algısının aracı değişken İlişkisinin araştırılması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Yetim, Z. (2015). İlköğretim kurumlarında dağıtımcı liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Yılmaz, A.İ. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin paylaşılan liderlik davranışları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Yılmaz, D. ve Turan, S. (2015). Dağıtılmış liderliğin okullardaki görünümü:Bir yapısal eşitlik modelleme çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(1), 93-126.
- Yukl, G. A. (2002). Leadership in organizations. New Jersey: Prentice Hall.
