Restoran İşletmelerinde İstihdam Edilen Kadın Çalışanların Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Örnek Olay Çalışması
Author :
Abstract
Kadın çalışanların karşılaştıkları sorunları irdelemek ve söz konusu sorunlarla karşılaşılmaması için ne gibi önlemler alınacağını belirlemek amacıyla bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Amacı karşılayabilmek adına nitel araştırma tekniklerinden biri olan örnek olay çalışması tercih edilmiştir. Bu kapsamda örnek olay olarak, İskenderun’da alakart hizmet sunan belediye belgeli bir restoran işletmesinin çalışanları (7 kadın katılımcı) dikkate alınmıştır. Amaçlı örnekleme tekniğinin kullanıldığı araştırmada, yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılmıştır. Veri toplama süreci 2022 yılı Mayıs-Haziran aylarında katılımcılar ile yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, kadınların öncelikli bir ihtiyaç olan ekonomik sebeplerden dolayı çalıştıkları belirlenmiştir. Ayrımcılığın ve zamansal sorunların kadınlar için ön plana çıkan sorunlar olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda zaman ve iş ile ilgili sorunların da olduğu bulgulanmıştır. Araştırmanın bir diğer bulgusu, kadınların evlerinde iş bölümü yapılmadığına ve ev işlerine ilişkin sorumlulukların kendilerinde olduğuna yöneliktir. Her iki sorumluluk nedeniyle aileye/sosyal hayata yeteri kadar zaman ayıramadıkları belirlenmiştir. Benzer sebepten dolayı kadınların yorgun, stresli ve mutsuz oldukları da belirlenmiştir. Çalışanların kendilerine yetki verilmesi ile alabilecekleri önlemlerin en başında ise; önceliğin kadın olduğu ve ulaşıma yönelik önlemler gelmektedir. Belirlenen bu önlemlerden hareketle her birinin sorunları yok edecek veya minimuma indirecek birer çözüm önerisi niteliğinde olduğu söylenebilir.
Keywords
Abstract
This study was carried out in order to examine the problems faced by female employees and to determine what precautions should be taken to avoid such problems. In order to meet the purpose was preferred the case study, which is one of the qualitative research techniques. In this context, as a case study, employees (7 female participants) of a municipality-certified restaurant offering à la carte service in Iskenderun were taken into account. In the research in which the purposeful sampling technique was used, a semi-structured interview form was used. The data collection process was carried out face-to-face with the participants in May-June 2022. Content analysis was used in the analysis of the obtained data. According to the findings, it was determined that women work for economic reasons, which is a primary need. It has been determined that discrimination and temporal problems are the prominent problems for women. It has also been found that there are problems with time and work. Another finding of the study is that women do not have a division of labor in their homes and that they are responsible for housework. It was determined that they could not allocate enough time to family/social life due to both responsibilities. It has also been determined that women are tired, stressed and unhappy for a similar reason. At the beginning of the measures that the employees can take with their authorization; women are the priority and measures for transportation come. Based on these determined measures, it can be said that each of them is a solution proposal that will eliminate or minimize the problems.
Keywords
- 1. Acuner Akın, Ş. (2016). “Kariyer Geliştirme Sürecinde Kadın Çalışanların Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Trabzon İli Kamu Sektöründe Bir Uygulama”, Yüksek Lisans Tezi, Avrasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
- 2. Adebayo, I. N. (2015). “Gender Inequality in The Hospitality Industry: Issues and Challenges. A Case Study of Selected Hotels in Ondo State, Nigeria”, Journal of Tourism Hospitality and Sports, 9:40-45.
- 3. Akgeyik, T. (1998). “İşyerinde Cinsel Taciz”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (41-42):215-224.
- 4. Ali, F. M. H. (2014). “Challenges Facing Female Employees in Quick Service Restaurants: Egypt as A Case Study”, Journal of Association of Arab Universities for Tourism and Hospitality, 11(3):59-74.
- 5. Alparslan, A. M.; Bozkurt, Ö. Ç. & Özgöz, A. (2015). “İşletmelerde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadın Çalışanların Sorunları”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1):66-81.
- 6. Asadullah, M. A.; Haq, M. Z. U.; Wahba, K.; Hashmi, S.; Kim, H. M. & Hwang, J. (2021). “Gender Differences And Employee Performance: Evidence From The Restaurant İndustry”, Journal of Hospitality and Tourism Management, 48:248-255.
- 7. Aytaçlı, B. (2012). “Durum Çalışmasına Ayrıntılı Bir Bakış”, Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi”, 3(1):1-9.
- 8. Baltacı, A. (2018). “Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1): 231-274.
- 9. Başaran, M. & Ateş A. (2019). “Kırsal Kalkınmanın Sağlanmasında Kadın İstihdamı: Afyonkarahisar Gazlıgöl Termal Turizm Bölgesi Araştırması”, Journal of Yasar University, 14(54):87-95.
- 10. Başkale, H. (2016). “Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1):23-28.
- 11. Baştürk, S. & Taştepe, M. (2013). “Evren Ve Örneklem”. (Ed. S. Baştürk), Bilimsel Araştırma Yöntemleri , ss:129- 159, Vize Yayıncılık, Ankara.
- 12. Bayram, G. E. (2018). “Kadın Girişimciler ve Turizm: Mevcut Durum ve Sorunlar Üzerine Sinop İlinde Bir Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2):56-88.
- 13. Bilgiç, R. (1998). “The Relationship Between Job Satisfaction and Personal Caharacteristics of Turkish Workers. Journal of Psychology”, 132/5:549-558.
- 14. Bolcan, A. E. (2006). “Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadının Yeri ve Kadın İşsizliği”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 15. Cameron, J.E. (2001).” Social Identity, Modern Sexism and Perceptions of Personal and Group Discrimination in Women and Men”, Sex Roles, 45(11/12): 744-747.
- 16. Campos-Soria, J. A.; Ortega-Aguaza, B. & Ropero-Garcia, M. A. (2009). “Gender Segregation and Wage Difference in The Hospitality Industry”, Tourism Economics, 15(4):847-866.
- 17. Cankül, D.; Temizkan, S. P. & Cankül, I. (2017). “Yiyecek İçecek İşletmelerinde İşte Varolamama (Presenteeism)”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(4):326-346.
- 18. Cho, M. (2002). “An Analysis of Sexual Harassment in Korean Hotels from The Perspective of Female Employees”, Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 1(3):11-29.
- 19. Coats, W.; Agrusa, J., & Tanner, J. (2004). “Sexual harassment in Hong Kong: Perceptions and attitudes of restaurant employees”, Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 3(1):71-87.
- 20. Curtis, C. R.; Upchurch, R. S. & Severt, D. E. (2009). “Employee Motivation and Organizational Commitment: A Comparison of Tipped and Nontipped Restaurant Employees”, International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 10(3):253-269.
- 21. Çakır, P. G.; Barakazı M. & Barakazı E. (2017). “Turizm Sektöründe Çalışan Kadınların Karşılaştığı Sorunları Değerlendirmeye Yönelik Bir Araştırma”, The Journal of Academic Social Science Studies, 61:461-474.
- 22. Çelik, M. & Akar Şahingöz S. (2018). “İş Yaşamında Cinsiyet Ayrımcılığı: Kadın Aşçılar Örneği”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3):370-383.
- 23. Çiçen, C.; Boyacıoğlu, E. Z & Oğuzhan, A. (2020). “Turizmde Kadın İşgücünün Cinsiyet Ayrımcılığı Algısı: Edirne İlinde Bir Araştırma”, Tourism and Recreation, 2(Ek 1):54-63.
- 24. Çotuk, M. (2014). “Türkiye’de Bölgelerarası Dengesizliklerin Giderilmesinde Kurulan Kalkınma Ajansları ve Kadın İstihdamının Rolü”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- 25. Dalkıranoğlu, T. & Çetinel, F. G. (2008). “Konaklama İşletmelerinde Kadın ve Erkek Yöneticilerin Cinsiyet Ayrımcılığına Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20):277-297.
- 26. Demirbilek, S. (2007). “Cinsiyet Ayrımcılığının Sosyolojik Açıdan İncelenmesi”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 44(511):12-27.
- 27. Demirtaş, N. (2010). “Turizmde Kadın Çalışanların Profili ve Sorunları: Beypazarı Örneği” V. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 27-30 Mayıs 2010, 441-454, Nevşehir.
- 28. Doğan, M. (2017). “The role of Cookery Vocation in The Tourism Sector on Women Employment”, The Online Journal of Science and Technology-January, 7(1):127-132.
- 29. Doğan Günday, P. (2011). “Ekonomik kalkınmada kadının önemi ve katkısı”, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- 30. Eagly, A. H.; Johannesen-Schmidt, M. C. & Van Engen, M. L. (2003). “Transformational, Transactional, and Laissez-Faire Leadership Styles: A Meta-Analysis Comparing Women and Men” Psychological bulletin, 129(4):569-591.
- 31. Ergöl, Ş.; Koç, G.; Eroğlu, K. & Taşkın, L. (2012), “Türkiye’de Kadın Araştırma Görevlilerinin Ev ve İş Yaşamlarında Karşılaştıkları Güçlükler”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1):43-49.
- 32. Fatima, N.; Iqbal, S.; Akhwand, S. Y.; Suleman, M. & Ibrahim, M. (2015). “Effect of Gender Differences on Job Satisfaction of The Female Employees in Pakistan”,International Journal of Economics, Finance and Management Sciences, 3(1):27-33.
- 33. Gerni, M. (2001). “İşyerinde Cinsel Taciz: Erzurum İlinde Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56(03):19-46.
- 34. Gutek, B.A.; Cohen, A.G. & Tsuı, A. (1996). “Reactions to Perceives Discrimination”, Human Relations, 49(6): 791-814.
- 35. Güçer, E.; Keleş, E.; Demirdağ, Ş. A. & Çelikkanat, N. (2018). “Kadın İş Görenlerin Karşılaştığı Sorunların Örgütsel Sessizlikleri Üzerindeki Etkisi: Bodrum’daki Otel İşletmelerinde Bir Çalışma”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi”, 20(2): 1-18.
- 36. Güler, S. B. (2005). “Örgüt Kültürü İçinde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadınların İşyerinde Karşılaştıkları Mesleki Baskılar: Trakya Bölgesi İmalat Sektöründe Kadın Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- 37. Gürdal, D. (2006). “Kadın Yöneticileri Motive ve Demotive Eden Faktörlerin Tespitine Yönelik Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- 38. Harrison, R. T. & Mason, C. M. (2007). “Does gender matter? Women Business An-Gels And The Supply of Entrepreneurial Finance”, Entrepreneurship Theory and Practice, 31(3): 445-472.
- 39. Hobsbawm, E.J. (2003). Sanayi ve İmparatorluk (Çev.: Abdullah Ersoy), Dost Kitabevi, Ankara.
- 40. Hsieh, H. & Karatepe, O. M. (2019). “Outcomes of Workplace Ostracism Among Restaurant Employees”, Tourism Management Perspectives, 30:129-137.
- 41. ILO, International Labor Organization. (2020), The Gender of Labour, https://www.ilo.org/ankara/areas-of- work/equality-discrimination/lang--tr/index.htm .
- 42. Işık, D. A., & Cerit, A. G. (2015). “Hizmet İşletmelerinde Hizmet Kültürünün Oluşturulmasında İçsel Pazarlamanın Rolü: Kruvaziyer Turizmden Bir Örnek Olay”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2):61-77.
- 43. İslamoğlu, A. H. & Alnıaçık, Ü. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
- 44. Jordan, F. (1997). “An Occupational Hazard? Sex Segregation in Tourism Employment”, Tourism Management, 18(8):525-534.
- 45. Kara, D.; Uysal, M., & Magnini, V. P. (2012). “Gender Differences on Job Satisfaction of The Five‐Star Hotel Employees: The Case of The Turkish Hotel Industry”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 24(7):1047-1065.
- 46. Kara, D.; Kim, H., & Uysal, M. (2018). “The Effect of Manager Mobbing Behaviour on Female Employees’ Quality of Life”, Current Issues in Tourism, 21(13):1453-1467.
- 47. Karabıyık, İ. (2012). “Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı”, İ.İ.B.F. Dergisi, 32(1):231-260.
- 48. Kaya, C. (2009). “Çalışma Yaşamında Kadın İşgücü Sorunları ve Örgütlenme Eğilimleri”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- 49. Köse, Z. (2014). “Turizmde Kadın İstihdamı ve Kadın Girişimciliği; Beypazarı Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- 50. Kocacık, F. & Gökkaya, V. B. (2005). “Türkiye’de çalışan kadınlar ve sorunları”. C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1):195-219.
- 51. Koçak, A. & Arun, Ö. (2006). “İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu”, Selçuk İletişim, 4(3):21-28.
- 52. Korkmaz, A. & Korkut, G. (2012). “Türkiye’de Kadının İşgücüne Katılımının Belirleyicileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2):41-65.
- 53. Küçük, M. (2015). “Çalışma Hayatında Kadınlar ve Karşılaştıkları Sorunlar: Bir İşverene Bağlı Olarak Çalışan Emekçi Kadınlara İlişkin Bir Araştırma”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 7(1):1-17.
- 54. Lewis, S. (2015). “Qualitative Inquiry And Research Design: Choosing Among Five Approaches”, Health Promotion Practice, 16(4):473-475.
- 55. Marinakou, E. (2014). “Women in Hotel Management and Leadership: Diamond or Glass?”, Journal of Tourism and Hospitality Management, 2(1):18-25.
- 56. Okumus, F.; Sariisik, M. & Naipaul, S. (2010). “Understanding Why Women Work in Five-Star Hotels in A Developing Country and Their Work-Related Problems”, International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 11(1):76-105.
- 57. Parlaktuna, İ. (2010). “Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılığın Analizi”, Ege Akademik Bakış,
- 58. Pelit, E.; Güçer, E. & Demirdağ, Ş. A. (2016). “Kadın İşgörenlerin Karşılaştığı Sorunların İş Bırakma Eğilimlerine Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15):43-65.
- 59. Scandura, T. A. & Williams, E. A. (2001). “An İnvestigation of The Moderating Effects of Gender on The Relationships Between Mentorship Initiation and Protégé Perceptions of Mentoring Functions”, Journal of Vocational Behavior, 59(3):342-363.
- 60. Stebbins, R. (2001). Exploratory Research in Social Sciences, SAGE, Thousand Oaks CA.
- 61. Tekeli, H. N. (2019). “Women’s employment in Tourism Sectori in Turkey, Issues Faced, and The Effect of Glass Ceiling Syndrome on Women Workforce in Tourism”, Soc. Sci, 14:179-191.
- 62. TheWorldBank (2022). Kadının İşgücüne katılım oranı, https://databank.worldbank.org/metadataglossary/gender-statistics/series/SL.TLF.CACT.FE.ZS .
- 63. Tiwari, M. (2017). “Work Life Balance of Female Employees in Private Institutions, Gwalior: An İnvestigation”, IOSR Journal of Business and Management, 2017: 2319-7668.
- 64. Tsaur, S. H. & Tang, Y. Y. (2012). “Job Stress and Well-Being of Female Employees in Hospitality: The Role of Regulatory Leisure Coping Styles”, International Journal of Hospitality Management, 31(4):1038-1044.
- 65. Tükeltürk, Ş. A. & Perçin, N. Ş. (2008). “Turizm Sektöründe Kadın Çalışanların Karşılaştıkları Kariyer Engelleri ve Cam Tavan Sendromu: Cam Tavanı Kırmaya Yönelik Stratejiler”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2):113-128.
- 66. Uğuz, S. Ç. & Topbaş, F. (2014). “Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Emeği: Turizm Sektörüne Betimsel Bir Yaklaşım”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(7): 487-509.
- 67. Umutlu, S., & Öztürk, M. (2020). “İş Yaşamında Kadın ve Karşılaştığı Sorunlar”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(3):297-306.
- 68. Weber, J.; Coats, W.; Agrusa, J.; Tanner, J. & Meche, M. (2002). “Sexual Harassment in The Hospitality Industry: Perceptions of Restaurant Employees”, Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 1(1): 75-93.
- 69. Yasin, E.; Abdelmaboud, A.; Saad, H. & Qoura, O. (2019). “What Challenges Affect Women Work in The Hotel Industry? Evidence From Five Star Hotels in Cairo”, International Journal of Heritage, Tourism and Hospitality, 13(1):35-47.
- 70. Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2014). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
- 71. Yıldırım, A & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- 72. Yılmaz, A.; Bozkurt, Y. & İzci, F. (2008). “Kamu Örgütlerinde Çalışan Kadın İş Görenlerin Çalışma Yaşamlarında Karşılaştıkları Sorunlar Üzerine Bir Araştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2):89-114.
- 73. Yin, R. K. (2002). Case Study Research: Design and Methods, Sage Publications, California: Thousand Oaks.
- 74. Yücedağ, C.; Kaya, L. G. & Çetin, M. (2018). “Identifying and Assessing Environmental Awareness of Hotel and Restaurant Employees’ Attitudes in The Amasra District of Bartın”, Environmental Monitoring and Assessment, 190(2):1-8.
