Primitif dönemden günümüze sanat, mesaj iletme ve kılavuz olma özelliğini sürdürürken bireyin iç dünyasının da tanımlanmasına olanak tanımıştır. Dönemsel şartlar ile gelişen sanat modern dönem ile toplumu oluşturan bireylerin yaşamlarına ve iç dünyalarına odaklanmıştır. Sanatın tarihsel gelişim sürecinde özellikle psikoloji bilimi düşünsel yapıtların üretilmesinde sanata önemli katkıda bulunmuştur. Sanat, duygu ve düşüncelerin aktarım yolu olarak bireyi temel almış ve bu da sanatın psikolojiye odaklanmasını sağlamıştır. Modern dönem sanat akımlarından Sembolizm düşlerle, Ekspresyonizm bireyin iç dünyası ile Sürrealizm ise bireyin bilinçaltı ile ilgilenmiştir. Gerçeklik kavramını bilinçaltında irdeleyen Sürrealizm 1920’li yıllarda ortaya çıkmış ve bilinçaltının biçimsel ifadesini oluşturmuştur. Sürrealizm diğer adıyla Gerçeküstücülük, Sembolizmde olduğu gibi düşleri temel almış, Sembolizmden farklı olarak düşlerin içerisinde gerçekliği aramıştır. Gerçeküstücülükte önemli olan, mantıksızlık, ruhun özgürlüğü ve bilinçaltı olmuştur. Böylece ruhun özgürlüğü ile dış gerçeklik ve iç gerçeklik bileşim oluşturabilecektir. Dış ve iç gerçekliğin duyusal gerçeklik yaratması Sürrealizmin idealinin yerine getirildiğinin göstergesidir. Sürrealizme göre gerçeklik kavramı; bireyin belleğinde yer alan izlerin bilinç, bilinç dışı ve bilinçaltına bağlı olarak dış dünyaya aktarılmasıdır. Bu nedenle Sürrealistler, doğa yerine bireyin bilinçaltını kaynak olarak almış ve yapıtlarında bireyin gerçek iz düşümünü yansıtmıştır. Bu araştırmanın amacı, Sürrealizm sanat akımını tanımlamak, gerçeklik kavramını sürreal bakış açısı ile ele almak ve Salvador Dali’nin hayatının izdüşümü olarak sanatçının yapıtlarını incelemektir. Araştırmada nitel araştırma tekniklerinden betimsel tarama modeli kullanılmış, veriler yazılı ve görsel literatür taraması ile toplanmış, içerik analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir.
Throughout history, art has provided a means for individuals to express their inner thoughts and emotions, while also serving as a medium for communication and guidance. Art, which evolved in response to changing societal conditions, primarily explored the lives and interior experiences of individuals within the modern era. The discipline of psychology has played a vital role in the production of intellectual works in the historical evolution of art. Art is centered around the individual as a means of expressing feelings and thoughts, resulting in a particular emphasis on psychology. The art movements of Symbolism, Expressionism, and Surrealism in the modern era have focused on dreams, the inner world of the individual, and the subconscious mind, respectively. Surrealism, a movement that explores the notion of reality within the unconscious mind, originated in the 1920s and served as a formal manifestation of the unconscious. Surrealism was rooted in the exploration of dreams, similar to Symbolism; however, unlike Symbolism, Surrealism aimed to uncover elements of reality inside the realm of dreams. The key elements of surrealism are irrationality, the liberation of the soul, and the exploration of the subconscious. Therefore, by granting the soul freedom, it becomes possible for exterior reality and interior reality to merge. The manifestation of sensory perception through both exterior and internal stimuli is a clear sign of the realization of Surrealism's ultimate goal. In the view of surrealism, reality is the process of externalizing the imprints stored in an individual's memories, influenced by their conscious, unconscious, and subconscious mind. In light of this rationale, the Surrealists choose to draw inspiration from the subconscious of the individual rather than nature, thereby capturing the authentic expression of the individual in their artistic creations. The present study aimed to define the Surrealism art movement, to analyze the concept of reality from a surreal perception, and to explore the works of Salvador Dali as a projection of his life. The study employed the descriptive research model, which is one of the qualitative research methods, and the data were collected through written and visual literature review and analyzed using the content analysis technique.