Anlamaya Dayalı Öğretim Tasarımı Uygulamasının Öğrencilerin Öz Yeterlik Algıları ve Bilimsel Süreç Becerilerinin Gelişimine Etkisi: Fen Bilimleri Dersi Üzerine Bir Çalışma
Author :
Abstract
Bu çalışma Anlamaya Dayalı Tasarım (UbD) modeli ilkelerine göre tasarlanmış fen bilimleri öğretimi sürecinin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ve öz yeterlik algıları üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nitel ve nicel veriler birlikte kullanılarak karma yöntem benimsenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2024/2025 eğitim öğretim yılında İstanbul ilinde ilköğretim 6. sınıf düzeyinde eğitim görmekte olan 22’si deney ve 20'si kontrol grubu olmak üzere toplam 42 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın nicel boyutundaki veriler bilimsel süreç becerileri ölçeği ve öz yeterlik algısı ölçeği aracılığı ile toplanmıştır. Nitel verilerin kaynağını ise performans görevi ile öğrenci ürünleri oluşturmuştur. Nicel verilerin analizi kovaryans (ANCOVA) analizi, nitel verilerin analizi ise doküman analizi ve betimsel analiz ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda deney grubunda UbD modeli ile gerçekleştirilen fen öğretiminin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ile öz yeterlik algılarının kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde geliştiği belirlenmiştir. Öğrenci ürünleri ile öğrenci yansıtmasına dayalı araçlardan elde edilen bulgularda da UbD modeli ile gerçekleştirilen öğretimin öğrencilerin etkin katılımını arttığı, edindikleri bilgiler ile günlük yaşam arasında köprü kurmalarını kolaylaştırdığı ve öğrenme motivasyonu gibi duyuşsal özelliklerini de olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Bu bağlamda UbD modelinin öğrencilerin bilişsel becerilerini desteklemekle beraber duyuşsal özelliklerini de geliştirmeye imkân sağlayan bütüncül bir çerçeve sunduğu söylenebilir. Bu çalışmanın öğrencilerin öğrenme süreçlerinin farklı öğretim stratejileri ile yapılandırılarak anlamlı ve kalıcı öğrenmelerin sağlanmasına, bilginin beceriye dönüştürülmesine katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
This study was conducted to determine the effect of the science teaching process designed by the principles of the Understanding by Design (UbD) model on the science process skills and self-efficacy perceptions of 6th grade elementary school students. In the study, mixed method was adopted by using qualitative and quantitative data together. The study group of the research consisted of 42 students, 22 of whom were in the experimental group and 20 of whom were in the control group, studying at the 6th grade level of primary education in Istanbul in the 2024/2025 academic year. Quantitative data were collected through the scientific process skills scale and self-efficacy perception scale. The source of qualitative data was student products. Quantitative data were analyzed by analysis of covariance (ANCOVA) and qualitative data were analyzed by descriptive analysis. As a result of the study, it was determined that science teaching with the UbD model in the experimental group significantly improved students' science process skills and self-efficacy perceptions compared to the control group. In the findings obtained from student products and student reflection tools, it was determined that teaching with the UbD model increased students' active participation, facilitated them to build bridges between the knowledge they acquired and daily life, and positively affected their affective characteristics such as learning motivation. In this context, it can be said that the UbD model offers a holistic framework that supports students' cognitive skills as well as developing their affective characteristics. It is thought that this study will contribute to ensuring meaningful and permanent learning and transforming knowledge into skills by structuring students' learning processes with different teaching strategies.
