Author :
Abstract
Türkiye ekonomisinin genelinde ve özellikle imalat sanayinde ithalat fiyat hareketleri, yurt içi fiyatları kısa dönemde büyük ölçüde etkileyebilmektedir. Bu nedenle ithalat fiyatlarından enflasyona geçiş etkisini inceleyen çalışmalar para politikası uygulamaları için önem arz etmektedir. Ulusal ve uluslararası iktisat yazını incelendiğinde döviz kurundan enflasyona geçiş etkisini araştıran çok sayıda çalışmanın olduğu, ancak ithalat fiyatlarından enflasyona geçiş etkisini araştıran çalışmaların kısıtlı olduğu dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de fiyatlar genel düzeyine yansıyan geçişkenlik etkisi, ithalat fiyat endeksinden yola çıkılarak yapısal vektör otoregresyon (SVAR) analizi ile araştırılmaktadır. Çalışma, Ocak 2013-Ekim 2022 dönemini kapsamaktadır. Etki tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması bulgularına göre ithalat birim değer endeksinde meydana gelen bir standart sapma yapısal şok karşısında (i) döviz kuru artış yönünde tepki vermekte ve çıktı açığının büyümesine yol açmaktadır. (ii) Üretici ve tüketici fiyat endeksleri yükselmektedir. Ancak (iii) ithalat fiyatlarının üretici fiyatları üzerindeki geçiş etkisi, tüketici fiyatları üzerindeki geçiş etkisinden büyüktür. (iv) Döviz kurunun yurt içi fiyatlara geçiş etkisi, ithalat birim değer endeksinin geçiş etkisine göre yüksektir. Elde edilen bulgular, Türkiye özelinde ithalat bağımlılığından kurtulmanın ve ihtracat potansiyelini geliştirebilmenin ve genişletebilmenin önemini ortaya koymaktadır.
Keywords
Abstract
Throughout the Turkish economy and especially in the manufacturing industry, import price movements can greatly affect domestic prices in the short term. For this reason, studies examining the pass-through effect from import prices to inflation are important for monetary policy applications. When the national and international economics literature is examined, it is noteworthy that there are many studies investigating the pass-through effect from exchange rate to inflation, but studies investigating the pass-through effect from import prices to inflation are limited. In this study, the pass-through effect on the general price level in Turkey is investigated by structural vector autoregression (SVAR) analysis based on the import price index. The study covers the period from January 2013 to October 2022. According to the impulse response functions and variance decomposition findings, a standard deviation in the import unit value index (i) reacts to the structural shock by increasing the exchange rate and causes the output gap to grow.(ii) Producer and consumer price indices are rising. However (iii) the pass-through effect of import prices on producer prices is greater than the pass-through effect on consumer prices.(iv) The pass-through effect of the exchange rate on domestic prices is higher than the pass-through effect of the import unit value index. The findings reveal the importance of getting rid of import dependency and developing and expanding the export potential in Turkey.
